Gepatobiliyalovchi Tizim. Gepatobiliar Tizimning Kasalliklari


Download 211.56 Kb.
bet1/3
Sana19.06.2023
Hajmi211.56 Kb.
#1607017
  1   2   3
Bog'liq
Документ 12


Gepatobiliyalovchi Tizim. Gepatobiliar Tizimning Kasalliklari
Gepatobiliyalovchi tizim - bu juda muhim jarayonlarni hazm qilish va chiqarib tashlash (organizmdan metabolik mahsulotlarni chiqarib yuborish) kabi muhim jarayonlarni amalga oshirishga imkon beradigan murakkab ko'p bosqichli mexanizm. Zararning natijasi metabolik jarayonlarning buzilganligi, detoksifikatsiya qilish jarayonlari, shuningdek immunitet va antibiotiklar bilan himoya qilishdir. 
GEPATOBILIAR TIZIMNING ORGANLARI 

Gepatobiliar tizim o't pufagidan, jigar va safro kanallaridan iborat. Uning asosiy vazifasi - jigar hujayralari tomonidan ishlab chiqariladigan o'tning shakllanishi va tashilishi. Yo'llarda u o't pufagiga o'tadi, bu qo'shimcha rezervuar hisoblanadi. Unda birikadigan safro jigar 5-10 marta ko'proq konsentratsiyalangan. Ovqatdan so'ng, u o'n ikki barmoqli ichakning shilliq qavatiga kiradi. Jigar va o't pufagiga qo'shimcha ravishda gepatobiliar tizimning anatomiyasi tarkibida jigarda to'g'ridan to'g'ri joylashgan intrahepatik safro yo'llari mavjud. Ular mayda kapillyar sifatida boshlanib, asta-sekin jigar tashqarisiga chiqib ketadigan katta o't yo'llariga o'tadilar. Extrahepatik safro yo'llari umumiy jigar va umumiy vesikul bilan ifodalanadi, ular birgalikda umumiy o't yo'lini hosil qiladi. 
ad
BILE, TANADAGI VAZIFALARI 
Suv elektrolitlari, og'ir metallar (mis) va organik moddalar (safro tuzlari va kislotalar, xolesterin, bilirubin va boshqalar) ichida erigan o'zakning vazifalari juda xilma-xildir. Avvalambor, yog'larning emulsifikatsiyasi jarayonida ishtirok etadi, shuningdek oqsil va uglevodlarning gidrolizini va emishini ta'minlashni kuchaytiradi. Bile ichak va me'da osti bezi fermentlarining faoliyati uchun katalizator bo'lib, ularda yog'lar va A, D, E, K vitaminlari oshqozon va emish jarayonini rag'batlantiradi. 
Sekretar funktsiyasidan tashqari, organizmda ham safro tarkibida tartibsizlik rolini o'ynaydi va safro tarkibi va safro bo'shlig'ini nazorat qiladi va ingichka ichakning mexanik va sekretor funktsiyalariga ta'sir qiladi. Oshqozon suvi tarkibidagi peptin va gidroxlor kislotani inaktivatsiyalashda, ichakning epiteliya hujayralarining ko'payishi (proliferatsiyasi) va chayqalishini rag'batlantiradi, shilimshiq sekretsiyasiga ta'sir qiladi. Bundan tashqari, u turli toksik va dorivor moddalarni zararsizlantirishda ishtirok etadi. 
ad
JIGAR 

Gepatobiliar tizimning anatomiyasi jigarni faqat safro hosil qilishning markaziy organi sifatida emas, balki insonning eng muhim organi sifatida ham davolashadi. Bu erda tananing energiyasining katta qismi hosil bo'ladi, chunki jigarni tashkil etadigan hujayralar massasining 20% ATPni sintezlagan mitoxondriyalarni egallaydi. Jigar tananing ichki muhitining mustahkamligini ta'minlovchi eng katta bezdir. Protein, yog' va uglerod almashinuvida, shuningdek, dorivor moddalarning metabolizmasida asosiy rol o'ynaydi. Jigar doimo jiddiy stressga duch keladigan oz sonli organlardan biridir, biroq ayni paytda o'zlarini qisqa muddatda tiklashga qodir. Tanada u quyidagi funktsiyalarni bajaradi: 
ad

  • Bilan hosil bo'lishi va safro chiqishi

  • Metabolik - oshqozon-ichak traktining normal ishlashi uchun zarur bo'lgan ko'plab moddalarni (oqsillar, xolesterin, glikogen, karbamid) sinteziga qo'shimcha ravishda, jigarda suvda metabolizmni va aminokislotalar va oqsillarni, uglevodlarni, yog'larni va biologik faol moddalarni metabolizmini tartibga solish; 

  • Depozit qilish - jigar - oqsillar, uglevodlar, yog'lar, vitaminlar, gormonlar, minerallar yig'iladigan krevetkalar. 

  • To'siq - bu erda tanaga oziq-ovqat yoki ichakda hosil bo'lgan xorijiy va toksik birikmalar zararsizlantiriladi; 

  • Chiqarish - jigar safroga kiritilgan toksik moddalarni olib tashlashi mumkin, bu tarkibi tufayli ularni tanadan olib tashlaydi; 

  • Homeostatik - qon plazmasining tarkibiy qismlarining sintezi, to'planishi va parchalanishi, xususan, immunoglobulinlar, koagulatsiya tizimining tarkibiy qismlari jigarda sodir bo'ladi. 

ad

Download 211.56 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling