Glossariy Atlas umumiy dastur asosiy yaxlit bo‘linmas asar sifatida bajarilgan geografik xaritalami sistematik to‘plami bilan birlashtirilgan, ko‘p xaritalardan tashkil topgan kartografik asar. Gat


Download 15.09 Kb.
Sana23.12.2022
Hajmi15.09 Kb.
#1046970
Bog'liq
Glossariy


Glossariy
Atlas - umumiy dastur asosiy yaxlit bo‘linmas asar sifatida bajarilgan geografik xaritalami sistematik to‘plami bilan birlashtirilgan, ko‘p xaritalardan tashkil topgan kartografik asar.
GAT - bu tabiat va jamiyat to‘g‘risidagi topogeodezik, Yer resurslari va boshqa sohalardagi kartografik ma’lumotlami to‘plash, qayta ishlash, saqlash, yangilash, tahlil qilish va tasvirlashni ta’minlaydigan apparat-dasturli avtomatlashgan kompleksdir.
Geografik xarita - Yemi yoki uni biror qismini Yerning egriligmi hisobga olib, ma’lum mtematik qoidalar asosida bir oz o‘zgartirib, kichraytirib, umumiashlirib qog'ozga (tekislikka) tushirilgan tasviri (proyeksiyasi) bo‘lib, u qabul qilingan shartli belgilar sistemasida unda joylashgan obyektlami vaqt mobaynida o‘zgarishini, ular o'rtasidagi o‘zaro bog‘liqlikni qo‘rsatadi.
Globus - yuzasida kartografik tasvir bo‘lgan shar.
Digitalizatsiya - bu nuqtali usulda planshet orqali obyektlami raqamlash jarayoni (ingl. digit - raqam).
Kartografik tasvir - Yemi, boshqa osmon jismlarini yoki osrnon sfyerasini va ularda joylashgan obyektlami u yoki bu kartografik belgilar sistemasida xaritaga xos bo‘lgan tasviri.
Kartografik shartli belgilar - xaritada har xil obyektlami hamda ulami sifat va miqdor tavsiflarini ifodslash uchun qo‘llaniladigan shartli belgilar.
Kartografiya - kartografik asarlami o‘rganish, yaratish va foydalanish bilan shug‘ullanadigan fan, texnika va ishlab chiqarish sohasi.
Legenda - xarita mazmunini ochib beradigan barcha shartli belgilar va izohlar tizimi.
Matematik kartografiya - kartografik fan bo‘lib, u geografik xaritalami matematik asosini o‘rganish va ishlab chiqish masaJaiarini qamrab oladi. Ma’lumotlarni kiritish bloklari - grafikli ma’lumotni raqamli shaklga keltirish va uni kompyuter xotirasiga kiritish uchun xizmat qiladigan vosita.
Ma’lumotlar bazasi - bu maxsus tashkil etilgan yozuv va fayllar to‘plamidir. Nashr bloki - monitor ekraniga yoki qattiq nusha olish uchun bosma qurilmasiga tasvimi nashr qilish (chiqarish) uchun xizmat qiladi.
Plottyer - bu katta formatli rangli chizmalami nashr qilish uchun foydalaniladigan elektron uskuna (ingl. Plot - kartani nashr qilish). Tasvimi qurish prinsipiga qarab vektorli yoki rastrli plottyerlar farqlanadi.
Raqamli xarita - bu vektor yoki rastr shakli dagi umumgeografik yoki mavzuli kartani ma’lum formatda yozilgan, uni saqlash, taxrir qilish va qayta ishlashni ta’minlovchi raqamli karta ko‘rinishidir.
Rastrli shakl - bu grafikli ma’lumotlaming (karta, rasm, surat) matrisiali sonlar bilan ifodalangan ko‘rinishi. Bunda tasviming har bir element! kod bo‘lib, u ushbu tasvir rangining yorqinligi bilan ifodalangaa ko‘rinishi hisoblanadi.
Skanyer - bu avtomatik ravishda tasvimi o‘qigh, tasvirni raqamli ko‘rmishga keltirish uchun foydalaniladigan elektron vosita.
Topografik xarita - nuqtalami ham planli ham balandlik о‘mi (holatini) aniqlashga imkon beradigan joyni mufassal xaritasi.
Fazoviv ma’lumotlar - obyektlaming fazoda va boshqa obyektlarga nisbatan joylashishi va geoxnetriyasini ifodalovchi ma’lumotlardir.
Fazoviy obyektlar - biror bir fazoviy nuqtaga bog‘langan joy obyektlari va hodisalardir, ya’ni bunda obyektlaming boshqa obyektlarga nisbatan joylashgan о‘mi, shakli, o‘lchamlari ahamiyat kasb etadi.
Xarita - Yer yuzasini, boshqa osmon jismlarini yoki kosmik fazoni matematik aniq belgilangan, kichraytirilgan, umumlashtirilgan tasviri bo‘lib, u qabul qilingan shartli belgilar sistemasida ularda joylashgan obyektlami ko‘rsatadi.
Download 15.09 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling