Guliston Davlat Universiteti Ijtimoiy –iqtisodiy fakultet 41-12- guruh talabasi Xasanova Nigoraning ‘’Statistika’’ fanidan

SAMARQAND DAVLAT IQTISODIYOT VA SERVIS INSTITUTI IQTISODIY XAVFSIZLIK UKX-S-122 GURUH TALABASI

YUSUPOV JAMSHIDNING

STATISTIKA FANIDAN TAYYORLAGAN

MUSTAQIL ISHI

Mavzu: Statistik ma’lumotlarni to‘plash nazariyasi va amaliyoti

1.Statistik kuzatish to’g’risida umumiy tushuncha

2.Statistika oldiga qo’yilgan talablar.

3.Statistik kuzatish shakllari.

4. Statistik kuzatish turlari va usullari.

Xar qanday statistik tadqiqot uch bosqichni o’z ichiga oladi.

1.Statistik kuzatish.

2.Kuzatish materiallarini svodkalash va guruhlash

3.Kuzatilayotgan voqeani har tomonlama tavsiflovchi-umumlashtiruvchi ko’rsatkichlarni hisoblash va ularni taxlil qilish.

Ijtmoiy hodisalar va jarayonlar haqidagi ma’lumotlarni rejali, ilmiy uyushtirilgan asosda to’plash jaroyoni.

Statistik kuzatish
Statistik kuzatishga qo’yiladigan talablar
to‘lalik va har taraflamalik
taqqoslamalik, solishtirmalik
aniqlik va to‘g‘rilik

Statistik kuzatish oldiga qo’yilgan talablar.

• 1.Statistik kuzatish dalillarini bir-biri bilan o’zaro bog’lanishda va bir butunlikda qayd qilishi lozim.
• 2.Ma’lumotlar to’la to’kis bo’lishi uchun eng avvalo kuzatilayotgan to’plamdagi birliklar makon chegarasida to’la hisobga olinishi kerak.
• 3.Statistik kuzatishning to’laligi ma’lumotlarning vaqt bo’yicha qamrab olinishi bilan belgilnidi.
• 4.Olinayotgan ma’lumotalar aniq, haqqomiy va ishonchli bo’lishi shart.

Milliy standart - muayyan mamlakat miqyosida, xalqaro standart esa-butun jahon yoki mamlakatlar birlashmasi miqyosida hodisalarni tasniflash, ko‘rsatkichlarni tuzish va hisoblash, ma’lumotlarni qayd qilishda qo‘llanadigan umumiy talab, tartib va kontseptsiyalar majmuasidir

Kuzatish maqsadi va vazifalarini to‘g‘ri – kerakli ma’lumotlarni kam xarajatlar bilan to‘plash imkoniyatini tug‘diradi.

Kuzatish obyekti - bu ma’lumotlari to‘planishi lozim bo‘lgan korxona va boshqa ho‘jalik yurituvchi seb’ektlar to‘plamidir.

Senz – bu kuzatish obyektini aniqlovchi me’yor, belgilar to‘plamidir.

Kuzatish subyekti - bu o‘rganilayotgan hodisalar haqidagi ma’lumotlarni qayd qiluvchi va to‘plovchi yuridik yoki jismoniy shaxs.

Kuzatish birligi - bu kuzatish obyektining mustaqil bo‘linmas tarkibiy qismi (birligi) bo‘lib, uning muhim belgilari haqida ma’lumotlar olinadi.

Kuzatish dasturi - bu kuzatish jarayonida ma’lumotlari to‘planishi lozim bo‘lgan kuzatish va hisob birligining asosiy belgilaridir.

Statistik kuzatish dasturiy-uslubiy masalalari

Yo‘riqnoma (instruksiya) deb kuzatish dasturida ko‘zlangan belgilarni bir xil talqin etish va tushunishni ta’minlaydigan ko‘rsatmalar majmuasiga aytiladi.

Statistik formulyar - kuzatish ma’lumotlari qayd qilinadigan hujjat.

Kuzatish joyi - bu kuzatish birligi joylashgan makon

Statistik kuzatishning tashkiliy masalalari

Statistik kuzatish vaqti - bu kuzatish tenglashtirilgan fursat (payt) va o‘tkaziladigan muddat

Kadrlar tayyorlash va boshqa masalalar
Statistik xisobot
Maxsus uyushtirilgan statistik kuzatishlar
Statistik kuzatish shakllari

Statistik kuzatish turlari

Davriy kuzatish
Uzluksiz kuzatish
Bir yo’la kuzatish

bu voqea ro‘y berishi bilanoq uni qayd qilish (hisobga olish)dir.

bu voqea sodir bo‘lgandan so‘ng ma’lum muddat o‘tganda uni qayd qilib tekshirishlarni teng vaqt oralig‘ida takrorlab turish

bu hodisani har zamonda, ehtiyoj tug‘ilishiga qarab kuzatish.

Statistik kuzatish usullari

• .

Bevosita kuzatish usuli
Xujjatli usul
Savo-javob usuli
Korrespondentsiya usuli