Guliston davlat unversiteti

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI

GULISTON DAVLAT UNVERSITETI

“TASDIQLAYMAN”

_______________
O‘quv ishlari bo‘yicha prorektor
J.X.Karshiboyev
2023 yil “___” avgust
ANALITIK KIMYO


FAN BO‘YICHA


SILLABUS
Kunduzgi bo‘lim uchun


Bilim sohasi: 500000-Tabiiy fanlar, matematika va statistika


Ta’lim sohasi: 530000-Fizikaga oid fanlar


Ta’lim yo‘nalishi: 60530100-Kimyo (turlar bo‘yicha)


Guliston-2023



M odul/FAN SILLABUSI
Tabiiy fanlar fakulteti
60530100-Kimyo (turlar bo‘yicha)
ta’lim yo‘nalishi

Fan nomi:	Analitik kimyo
Fan turi:	Majburiy
Fan kodi:	AK1318
Yil:	2
Semestr:	3
Ta’lim shakli:	Kunduzgi
Mashg‘ulotlar shakli va semestrga ajratilgan soatlar:	300
Ma’ruza	56
Amaliy mashg‘ulotlar	18
Laboratoriya mashg‘ulotlar	76
Seminar	-
Mustaqil ta’lim	150
Kredit miqdori:	10
Baholash shakli:	Imtihon
Fan tili:	O‘zbek

Fan maqsadi (FM)

FM1

Kimyo yo’nalishi bo’yicha ta’lim olayotgan talabalarga analitik kimyoning asosiy qonun va qoidalarini chuqur va izchil tushuntirishdan iboratdir. Jumladan, analitik kimyo fanining nazariy asoslarini, asosiy tushunchalari va usullarini, atrof-muhitdagi har xil ob’ektlarning elementar kimyoviy tuzilishini, sifat va miqdoriy aniqlanishni ta’minlaydigan metodlarning ma’lumotlaridan foydalanib chuqur bilim berish xamda ularni amaliyotga tadbiq etish ko’nikmasini hosil qilishdan iborat.

Fanni o‘zlashtirish uchun zarur boshlang‘ich bilimlar
1.	Noorganik kimyo (NK1118)
2.	Fizik kimyo (FK1316)
3.	Umumiy fizika (UF1110)
4.	Oliy matematika (OM1110)

Ta’lim natijalari (TN)
	Bilimlar jihatidan:
TN1	Kimyo sohasida olib borilayotgan ishlar mazmun va mohiyatini bilishi kerak;
TN2	Moddalarning sifat va miqdoriy tarkibini aniqlashni, analitik reaktsiyalarni bajarish usullarini, nur yutilishi va chiqarilishiga asoslangan analiz usullarini optik va elektrokimyoviy analiz qonuniyatlarini bilishi kerak;
TN3	Aralashmalar tarkibidagi moddalarni sifat va miqdoriy tarkibini aniqlash, pH-metrlar, spektofotometrlar, fotoelektrokolorimetrlar, alangali fotometrlar, atom-absorbtsion spektrometrlar, polyarograflar, amperometrlarda ishlash, miqdoriy analizning gravimetrik, titrimetrik, elektrokimyoviy va spektroskopik usullaridan foydalanishni bilishi kerak;
	Ko‘nikmalar jihatdan:
TN5	Nur yutilishi va chiqarilishiga asoslangan analiz usullarini optik va elektrokimyoviy analiz qonuniyatlarini biladi;
TN6	Moddalarning sifat va miqdoriy tarkibini aniqlashni, analitik reaktsiyalarni mustaqil ravishda bajara oladi;
TN7	Aralashmalar tarkibidagi moddalarni sifat va miqdoriy tarkibini, pH-metrlar, spektofotometrlar, fotoelektrokolorimetrlar, alangali fotometrlar, atom-absorbtsion spektrometrlar, polyarograflar, amperometrlardan foydalangan holda aniqlay oladi;
TN8	Miqdoriy analizning gravimetrik, titrimetrik, elektrokimyoviy va spektroskopik usullaridan foydalana oladi;
Fan mazmuni
Mashg‘ulotlar shakli: ma’ruza (M)
M1	Analitik kimyo fani, tadqiqot doirasi, maqsadi va vazifalari
M2	Kimyoviy analizning metrologik asoslari
M3	Kimyoviy muvozanatning asosiy turlari
M4	Kislota-asosli reaksiyalarda muvozanat
M5	Kompleks hosil qilish reaksiyalarida muvozanat
M6	Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari
M7	Cho‘ktirish reaksiyalari
M8	Miqdoriy analiz
M9	Titrimetrik analiz usullari
M10	Elektrokimyoviy analiz usullari.
M11	Elektrogravimetrik analiz.
M12	Bevosita potentsiometriya.
M13	Kulonometriya
Mashg‘ulotlar shakli: amaliy mashg‘ulot (A)
A1	I, II va III guruh kationlari aralashmasi analizi natijalarini hisoblash
A2	III, IV, V, VI guruh kationlari aralashmasi analizi natijalarini hisoblash
A3	I, II, III guruh anionlari aralashmasi analizi. Quruq tuzlar aralashmasi analizi natijalarini hisoblash
A4	Gravimetriya. Massalar ta’siri qonuniga doir masalalar yechish.
Mashg‘ulotlar shakli: laboratoriya mashg‘ulot (L)
L1	Laboratoriyada ishlashning umumiy qoidalari. Havfsizlik texnikasi. Kimyoviy idishlar, ularni ishga tayyorlash.
L2	I guruh kationlari (K^+, Na^+, NH4^+) ning analitik reaktsiyalari. I guruh kationlari aralashma analizi.
L3	II guruh kationlari (Ag^+, Pb^2+, Hg2^2+) ning analitik reaktsiyalari. II guruh kationlari aralashma analizi.
L4	III guruh kationlari (Ba^2+, Sr^2+, Ca^2+) ning analitik reaktsiyalari. III guruh kationlari aralashma analizi.
L5	I, II, III guruh kationlari aralashmasi analizi.
L6	IV guruh kationlari (Al^3+, Cr^3+5+, Zn^2+, Sn^2+4+) ning analitik reaktsiyalari. IV guruh kationlari aralashma analizi.
L7	V guruh kationlari (Fe^2+, Fe^3+, Mn^2+, Bi^3+, Mg^2+, Sb^3+5+) ning analitik reaktsiyalari. V guruh kationlari aralashma analizi.
L8	VI guruh kationlari (Cu^2+, Ni^2+, Co^2+, Cd^2+, Hg2^2+) ning analitik reaktsiyalari. VI guruh kationlari aralashma analizi.
L9	IV, V, VI guruh kationlari aralashmasi analizi.
L10	I guruh anionlari (SO4^2-, SO3^2-, S2O3^2-, CO3^2-, HPO4^2-, B4O7^2-, SiO3^2-) ning xususiy reaktsiyalari. I guruh anionlari aralashma analizi.
L11	Ikkinchi (Cl^-, Br^-, J^-) va uchinchi (NO3^-, NO2^-, CH3COO^-)guruh anionlarining analitik reaktsiyalari.
L12	I, II, III guruh anionlari aralashmalari analizi.
L13	Quruq tuzlar aralashmasi analizi.
L14	Gravimetriya. Idishlarni olish va ularni ishga tayyorlash. Texnik va analitik tarozilar bilan ishlashni o’rganish.
L15	Cho’kmalarni filtrlash, yuvish va gaz gorelkasida kuydirish va tigellarni doimiy massaga keltirish.
L16	Tigelni tuz bilan doimiy massaga keltirish va analizni hisoblash
L17	Eritmadagi sulfat ionlari miqdorini aniqlash.
L18	O’lchov idishlarini ishga tayyorlash. O’lchov kolbasi, pipetka va byuretka sig’imini tekshirish. O’lchov idishlari bilan ishlash texnikasini o’rganish.
L19	Oksalat kislotaning 0,1n standart eritmasini tayyorlash va uning yordamida taxminiy 0,1n NaOH eritmasini standartlash.
L20	Xlorid kislotaning taxminiy 0,1n eritmasini va buraning 0,1n standart eritmasini tayyorlash. Xlorid kislotani buraning standart eritmasi bilan standartlash.
Mustaqil ta’lim (MT)
	Amaliy mahg’ulotlarga tayyorgarlik ko’rish va topshiriqlarini bajarish (10 soat)
	Laboratoriya mahg’ulotlarga tayyorgarlik ko’rish va topshiriqlarini bajarish (40 soat)
	Mavzular bo’yicha TMI topshiriqlarini bajarilish (100 soat)

Asosiy adabiyotlar
1	Fayzullaev O. Analitik kimyo. Toshkent, «Yangi asr avlodi», 2006, 488 b.
2	Turabov N.T., Qutlimurotova N.H., Smanova Z.A.. Analitik kimyo. Toshkent, «Noshir», 2019, 247 b.
3	Под ред. Золотова Ю.А. Основы аналитической химии, В 2 т. Т. 1 . 6 изд:.. М.: Академия. 2012. 384 с.
4	Под ред. Золотова Ю.А. Основы аналитической химии, В 2 т. Т. 1 . 6 изд:. М.: Академия. 2012. 416 с.
Qo‘shimcha adabiyotlar
1	Алексев В.Н. Курс качэственного химичэского полумикроанализа. М.: Химия, 1973, 584 c.
2	Харитонов Ю.Я. Аналитичэская химия. Аналитика. Общиэ теоретичэскиэ основы. Качэственный анализ. Кн.1, М.: Высщая школа. 2001. 615 с.
3	O.Fayzullayev, N.Turobov, E.Ro‘ziyev, A.Quvatov, N.Muhammadiyev. Analitik kimyo Amaliy-laboratoriya mashg‘ulotlari. O’quv qo’llanma. Toshkent. Yangi asr avlodi, 2006. 448 b.
4	X.X.To’raev, N.T.Turabov, B.X.Alimnazarov. Analitik kimyodan laboratoriya mag’ulotlari (sifat analizi). O’quv qo’llanma. Toshkent. Universitet nashriyoti, 2020. 156 b.