Har qanday jamiyat uchun inson butun faoliyati davomida, qanaqa faoliyat bilan shug‘ullanishidan qat’i nazar, qadr-qimmatga EGA bo‘lishi lozim

Har qanday jamiyat uchun inson butun faoliyati davomida, qanaqa faoliyat bilan shug‘ullanishidan qat’i nazar, qadr-qimmatga ega bo‘lishi lozim. Chunki, o‘z fuqarolarining sog‘lig‘iga va hayotiga nisbatan bo‘lgan e’tibor har qanday jamiyat taraqqiyot darajasining asosiy o‘lchov mezonlaridan biri hisoblanadi.
O‘zbekiston Respublikasi mustaqilligining birinchi yilidan boshlab davlat bosh islohotchi taomyli asosida mamlakatning siyosiy, ijtimoiy va iqtisodiy yo‘nalishlarini belgilab oldi va bu yo‘ldan og‘ishmay bormoqda. Insonning jamiyatni taraqqiy ettirish hamda ishlab chiqarishni boshqarishda asosiy kuch ekanligini hisobga olib, uning xavfsizligi va sog‘lig‘ini saqlash ijtimoiy taraqqiyot yo‘lidagi muhim omil hisoblanadi.
Mamlakatning har bir fuqarosi o‘zi yashab turgan jamiyatni shakllantirishdagi, rivojlantirishdagi, ishlab chiqarishda ishlashdagi va uni boshqarishdagi asosiy kuch hisoblanadi. Demak, har bir davlatning asosiy boyligi uning fuqarolaridir, shu jumladan aholining katta qismini tashkil qiluvchi yoshlardir. Shu sababli fuqarolarning mehnat xavfsizligini ta’minlash va sog‘lig‘ini saqlash jamiyat ijtimoiy taraqqiyoti yo‘lidagi muhim omil hisoblanadi. Fuqarolar hayoti va mehnati xavfsizligini ta’minlash muammosi har bir jamiyat uchun dolzarb masala bo‘lib, u davlatning iqtisodiy rivojlanganligiga va barqarorligiga, kuchli ilmiy–texnik va intellektual imkoniyatlarga ega ekanligiga bog‘liq.
Mamlakatimizda har bir o‘zbekning munosib hayot kechirishi uchun keng imkoniyatlar yaratish maqsadida iqtisodiyot, jamiyat va davlat boshqaruvida keng ko‘lamli islohotlar amalga oshirilmoqda. Bu maqsad Barqaror rivojlanish maqsadlarining eng muhim tamoyillaridan biri bilan to‘liq mos keladi. Mehnatkash O‘zbekiston xalqi uchun bu tamoyil alohida ahamiyatga ega. Unga rioya qilish respublikaning har bir fuqarosiga mehnati uchun munosib mukofot olish imkonini berishi kerak. Va munosib va xavfsiz mehnat sharoitlari mehnatkashlar o'z iste'dod va qobiliyatlarini oilalari farovonligi uchun ro'yobga chiqarishlari uchun barcha sharoitlarni yaratishi kerak.
O‘zbekiston inson huquqlari bo‘yicha xalqaro majburiyatlariga qat’iy sodiq qoladi. Respublikamizda bu borada amalga oshirilayotgan sa’y-harakatlar, ayniqsa, majburiy va bolalar mehnatining oldini olish borasida ko‘proq aniq natijalarga erishishga qaratilgan. Biz o‘z harakatlarimiz bilan erishilgan yutuqlarni mustahkamlash va xalqaro hamkorlar, jumladan, Xalqaro mehnat tashkiloti bilan hamkorlikda bu ishni davom ettirish niyatidamiz.
Shavkat Mirziyoyev,
O'zbekiston Respublikasi Prezidenti

GTI xavfsiz mehnat sharoitlarini ta’minlash, fuqarolarning mehnat huquqlarini himoya qilish, majburiy mehnatning oldini olish va unga barham berish bo‘yicha xodimlar va ish beruvchilarga maslahat va uslubiy yordam ko‘rsatadi.

GTI maqomi quyidagi asosiy normativ-huquqiy hujjatlar bilan belgilanadi:

• 
  O‘zbekiston Respublikasining Mehnat kodeksi (9-modda);
  
• 
  O‘zbekiston Respublikasining “Mehnatni muhofaza qilish to‘g‘risida”gi Qonuni (28-29-moddalar);
  
• 
  O‘zbekiston Respublikasining Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksi (255-modda);
  
• 
  O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018-yil 20-avgustdagi “Mehnat organlari tuzilmasini takomillashtirish hamda mehnat huquqlari va fuqarolarning mehnatini muhofaza qilish tizimini mustahkamlash chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PQ-3913-son Farmoni;
  

Mehnat va mehnatni muhofaza qilish to'g'risidagi qonun hujjatlariga, mehnat qonunchiligi normalarini o'z ichiga olgan boshqa normativ-huquqiy hujjatlarga rioya etilishi ustidan davlat nazoratini amalga oshirish bo'yicha uning maqomi, asosiy vazifalari, funktsiyalari va vakolatlarini belgilaydigan STI to'g'risidagi nizom.
Mehnat sohasida davlat nazorati va nazoratini amalga oshirish bo'yicha Davlat mehnat inspektsiyasining ishini tashkil etish va vakolatlari quyidagilarga muvofiq amalga oshiriladi:
PKMning 2018 yil 31 dekabrdagi 1066-son bilan tasdiqlangan GTI to‘g‘risidagi nizom;
PKMning 2017 yil 27 apreldagi 246-son bilan tasdiqlangan Mehnat sharoitlarining davlat ekspertizasini o'tkazish tartibi to'g'risidagi nizom;
O'zbekiston Respublikasi Hukumatining 06.06.1997 yildagi 286-son qarori bilan tasdiqlangan ishlab chiqarishdagi baxtsiz hodisalar va xodimlarning mehnat majburiyatlarini bajarishi bilan bog'liq sog'lig'iga etkazilgan boshqa zararlarni tekshirish va hisobga olish to'g'risidagi nizom.