Hojamyrat Goçmyradow

---

Hojamyrat Goçmyradow 
 
 
 
 
 
 
 
 
TÜRKMEN HALK DÖREDIJILIGI 
Ýokary okuw mekdepleri üçin okuw kitaby 
Türkmenistanyň Bilim ministrligi tarapyndan hödurlenildi 
 
 
 
 
 
 
 
Aşgabat-2010 

---

2 
Türkmen döwlet neşirýat gullugy 
Türkmenistanyň Prezidenti 
Gurbanguly Berdimuhamedow: 
 
-Halk döredijiliginiň baý mirasyny 
öwrenip,ylmy taýdan seljermek we asyl 
nusgasyny halka ýetirmek, türkmen 
halkynyň taryhy, medeni mirasy boýunça 
ylmy barlaglary alyp barmak öňde duran 
möhüm wezipeleriň biridir. 
 
 
 
Giriş 
Türkmenistanyň Prezidenti hormatly Gurbanguly Berdimuhamedow 
Döwlet baştutanynyň belent wezipesine işe başlanyndao soň jemgyýetiň
ykdysady, sosial-medeni durmuşynda özgertmeler, täze milli galkynyşlar
döwri başlandy. Türkmenistan bilim ulgamynda düýpli özgertmeleri
geçirmegiň ýoluna batly gadam urdy. Ylma, bilime üns berilmeginiň özi 
ýöne ýerden däl. Bilim döwletiň ykbalyny, onuň sazlaşykly we üstünlikli
öňe gitmegini kesgitleýär. Islendik ýurdyň ykdysady, syýasy we medeni
ösüşi hünärine ökde işgärleriň taýýarlanylyşyna, döwrüň ruhuna laýyk
derejede pikirlenip bilýän ýaş nesliň terbielenilişine baglydyr. 
Türkmen medeni hem edebi mirasa örän baý halk. Ýurt
Garaşsyzlygynyň geçen ýyllarynda türkmeniň köp müň ýyllyk taryhynda
toplanan medeni hem edebi baýlygyny öwrenmek, halka ýetirmek häzirki
ýaşlarymyzy geçmişdäki ruhy baýlyklarymyzyň esasynda terbiýeläp, olary 
lebzi 
halal, 
ynsanperwer, 
zähmetsöýer, 
watansöýüji 
adamlar 
edip
ýetişdirmekde ep-esli işler durmuşa geçirilýär. 
Edebi mirasymyz bolan halk döredijiligimiz türkmen halkynyň köp
müň ýyllyk taryhynda jemlenen akyl-paýhasynyň, edim-gylymynyň, däp-
dessurynyň, niýet-päliniň, etsem-goýsamynyň jemidir. Ol biziň taryhdan
edinen ýagşy sapaklarymyzyň üstüni dolduryp, geljekki nesillere goýjak 
mirasymyzdyr.
Türkmen halk döredijiligi milli edebi baýlygymyzyň köp taraplaryny
özünde jemleýär. Ýurt Garaşsyz bolansoň, türkmen halk döredijiligi dersi
boýunça ýazylan okuw gollanmalary hökmünde türkmen halk döredijiligi 
boýunça hrestomatiýanyň 1-nji kitabyny (1992ý.) hem-de 2-nji kitabyny 
(1994ý.), G. Geldiýewiň 2003-nji ýylda çap edilen “Türkmen şahyrana halk
döredijiligi” kitabyny görkezmek bolar. 

---

3 
Garaşsyz hem baky Bitarap ýurdumyzda bilim ulgamynda başlanan tä-ze 
özgertmeler bilen baglanyşykda ýokary okuw mekdeplerinde hem talypla-ra 
bilim bermegi täzeçe guramak, ähli okuw dersleri boýunça döwrebap okuw
kitaplaryny we okuw gollanmalaryny, döretmek zerurlygy ýüze çykdy. 
Eliňizdäki şu okuw kitaby häzirki döwürde ylym-bilim ulgamyndaky täze
özgertmelere, Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň edebi 
mirasymyzy öwrenmek baradaky öňde goýan wezipelerine esaslanylyp, 
Türkmenistanyň Bilim ministrligi tarapyndan tassyklanylan “Türkmen halk
döredijiligi dersi boýunça okuw maksatnamasy”(Aşgabat, - Türkmen döwlet 
neşirýat gullugy, 2005.ý.) boýunça ýazyldy. Kitaba halk döredijiliginiň
şahyrana hem-de kyssa toparlarynyň žanrlary girizildi. Žanrlaryň hersiniň 
tematikasy, many-mazmuny barada aýratynlykda gürrüň berilýär. Halk
döredijiliginiň žanrlarynda çeperçilik serişdeleriniň ulanylyşyna gyşgajyk ser 
salynýar. Kitapda türkmen alymlaryndan B. Garryýewiň, S. Garryýewiň, M. 
Kösäýewiň, K.Berkeliýewiň, A. Baýmyradowyň, A. Bekmyradowyň, B. 
Mämmetýazowyň, Ş.Halmuhammedowyň, P. Kiçigulowyň, G. Geldiýewiň, A. 
Durdyýewanyň, A.Mämmedowyň, ylmy işlerinden, eposlar hem-de dessanlar 
baradaky teswirlemelerden, alymlaryň halk döredijiligine degişli 
ýygyndylardaky makalalaryndan (“Türkmen halk döredijiligi boýunça oçerk.-
Aşgabat,1967ý.,”Gorkut ata”-1500.-Aşgabat,1999ý.),tekstlerden, metbugat
materiallaryndan peýdanalyndy. 
Bu okuw kitabynda alymlar Ýe. E. Bertelsiň, A. N. Samoýlowiçiň, A. P. 
Poseluýewskiniň, W. M. Žirmunskiniň, E. M. Meletinskiniň, M. A. Sakaliniň, 
H.T.Zarifowyň,N.F.Lebedewiň, H. Göroglynyň ylmy işlerine-de salgylanyldy. 
Okuw kitaby ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerinde türkmen dili we 
edebiýaty hünäri boýunça bilim alýan talyplar üçin niýetlenýär. Şeýle hem bu 
okuw kitabyndan mugallymlar, ylmy işgärler, mekdep okuwçylary we türkmen 
halk döredijiligi bilen gyzyklanýanlar peýdalanyp bilerler.