Hurmatli o`quvchi! Ushbu masalalarni yechishda dasturlar bir oz


Download 1.31 Mb.
Pdf ko'rish
Sana02.01.2022
Hajmi1.31 Mb.
#196782
Bog'liq
9-IHT Python dasturlari



 

 

 




 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



Hurmatli  o`quvchi!  Ushbu  masalalarni  yechishda  dasturlar  bir  oz 

original  bo`lmasligi tabiiy, chunki  men ham  PYTHON dasturlash 

tilini endi o`rganmoqdaman. Agar sizga ma’qul kelmasa tanqidiy 

fikr  bildirmang  dars  davomida  o`zgarishlarni  o`quvchilarim 

yordamida dasturlarni ratsionallashtirib boramiz bundagi dasturlar 

asosan  9-sinf  o`quvchisi  o`sha  darsgacha  bilimga  ega  ekanligini 

hisobga olinglar. Bu qo`llanmani tayyorlashda yaqindan yordam 

bergan  @baliqchi10 telegram kanali a’zolariga ayniqsa Isomiddin 

Ismoilov,  Sunnatullo  Sultonmurodov,  Dauletbay  Kaipbayevlarga 

aloxida  minnadorchilik  bildiraman.67-68-dars  mashqlarini 

o`zlarinng qoldiraman.  Hurmat bilan Baliqchi tumani 10-umumiy 

o`rta  ta’limmaktabi  informatika  fani  o`qituvchisi  Marufjon 

Raxmanov 



 

 



#28-dars masalalari 

#1. Darvozaning eni 4 metr, bo‘yi esa 3 metr: 

 

#1) darvoza yuzasi (S)ni hisoblash dasturini tuzing



 

#2) darvoza qirrasining uzunligi (P)ni hisoblash dasturini tuzing. 

 

e=4#m 


b=3#m 

#1) 


S=e*b 

print('S=',S,'mert kadrat') 

#2) 

P=2*(e+b) 



print('P=',P,'metr') 

 

#2.Ikkita qayiq turg‘un suvda bir-biriga tomon 4 km/soat va 



#2 km/soat tezlik bilan suzmoqda. Ular orasidagi masofa 24 km bo‘lsa: 

#1) ular qancha vaqtdan keyin uchrashadi? 

#2) qancha vaqtdan keyin ular orasidagi masofa 12 km ni tashkil etadi? 

v1=4 #km/soat 

v2=2 #km/soat 

S=24 #km 

v=v1+v2 

#1) S=v*t. t=S/v. v=v1+v2 




 

 



t=S/v 

print('t=',t,' soat') 

#2) S1=24-12=12 km 

S1=12 #km 

t1=S1/v 

print('t1=',t1,'soat') 

 

 

#3.Doiraning radiusi 4 metrga teng (PI=3.14): 



#1)doira yuzini hisoblang; 

#2)aylana uzunligini hisoblang. 

#1) 

pi=3.14 #s=pi*r*r 



r=4 #metr 

s=pi*r*r 

print('s=',s,'metr kvadrat') 

#2)  l=2*pi*r 

l=2*pi*r 

print('l=',l,'metr') 

 

# 30 dars masalalari 



#1.Darvozaning eni va bo‘yi foydalanuvchi tomonidan kiritiladi 

#1)darvoza yuzasini hisoblash dasturini tuzing; 

#2)darvoza qirrasining uzunligini hisoblash dasturini tuzing. 

 



 

 



a=int(input('Bo`yi = ')) 

b=int(input('Eni= ')) 

#1) 

#S=a*b 


#print('S=',S) 

 

#2) 



P=2*(a+b) 

print('P=',P) 

 

 

#2.Quyidagi o‘zgaruvchilar turini aniqlang: 



#alfa = 8764; beta = ‘Lola’  son=30.2     

 

#alfa=8764 



#print(type(alfa)) 

 

 



#beta='Lola' 

#print(type(beta)) 

 

 

son=39.2 



print(type(son)) 

 



 

 



 

#3. O‘zgaruvchi uchun qiymat kiritilganda, uning turini 

#aniqlovchi dastur tuzing. 

a=input('a=') 

print(type(a)) 

 

#31-dars mashqlari 



#1.Quyidagi o‘zgaruvchilar turini aniqlang: 

#alfa = 579413; beta = 'Aqlbek'; d = True; 

#s = 0; resp = ’d’; b = 100; max = False; 

#fc = ’True34’; t = 102.5; res = ’2500’; 

#a = ’-50’; b = 45.67 

alfa=579413 

#3print(type(alfa)) 

#x=input() 

#beta='Aqlbek' 

#print(type(beta)) 

#x=input() 

#d=True 


#print(type(d)) 

#x=input() 

#t=102.5 

#print(type(t)) 

 

 



 

 



 

 

 



#2.Ikkita qayiq turg‘un suvda bir-biriga 

#tomon a km/soat va b km/soat tezlik bilan 

#suzmoqda. Ular orasidagi masofa S km bo‘lsa, 

#ular qancha vaqtda uchrashadi? a va b 

#foydalanuvchi tomonidan kiritiladi. 

 

#v1=int(input('birinchi qayiqning tezligi=')) 



#v2=int(input('ikkinchi qayiqning tezligi=')) 

#S=int(input('Oralaridagi masofa=')) 

#v=v1+v2 

#S=v*t. t=S/v. v=v1+v2 

#t=S/v 

#print('t=',t,' soat') 

 

 

 



 

 

 



#3.Xonaning bo‘yi (x) va eni (y) metr 

#foydalanuvchi tomonidan kiritiladi. 

#Xonaning yuzasi (S) va perimetri 



 

 



#(P)ni topish dasturini tuzing. 

 

#a=int(input('a=')) 



#b=int(input('b=')) 

 

#1) 



#S=a*b 

#print('S=',S,'mert kadrat') 

#x=input() 

#2) 


#P=2*(a+b) 

#print('P=',P,'metr') 

 

 

#6.Doiraning radiusi r ga teng. 



#Doiraning yuzi (s) va aylana uzunligi 

# l ni topish dasturini tuzing. Doiraning 

#radiusi foydalanuvchi tomonidan kiritiladi 

#(PI=3.14). 

 

#1)pi=3.14 #s=pi*r*r 



pi=3.14 

r=int(input('r=')) 

s=pi*r*r 

print('s=',s,'metr kvadrat') 




 

 



#2)  l=2*pi*r 

x=input() 

l=2*pi*r 

print('l=',l,'metr') 

 

 

#1.Berilgan a va b sonlari yig‘indisi, ko‘paytmasini 



#toping. Yig‘indi va ko‘paytma oxirgi raqamlarining 

#ko‘paytmasini topish dasturini tuzing. 

#33-dars masalalari 

#Berilgan  Ifoda            

   Natija 

 

 



 

 

 



 #  a = 8 

d = a + b = 8 + 9 =17     S=7*2=14 

 

 #  b = 9 



c = a * b = 8 * 9 = 72   

 

#a=8 



#b=9 

#d=a+b 


#print("d=",d) 

#c=a*b 


#print("c=",c) 

#x=d%10 


#print(x) 

#y=c%10 


#print(y) 

#S=x*y 



 

10 


 

#print("S=",S)   

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

#2.Berilgan ikki xonali son xonalarining yig‘indisini 



#hisoblash dasturini tuzing. 

 

#print("ikki xonali son kiriting") 



#x=int(input()) 

#a=x//10 

#b=x%10 

#S=a+b 


#print("S=",S) 

 

 



 

 

#3.Quyidagi ifodani Python tilida yozing: 



 

#1)x + 2y + 52 * 4–58 

x+2*y+(5**2)*4-58 

#2)256+(2589–1549)*458+45614–4565/5 

256+(2589-1549)*458+456**14-4565/5 

 

#35-dars masalalari 




 

11 


 

#1.Hovuzning bo‘yi 6 metr, eni 4 metr va 

#chuqurligi 3 metr. Berilganlar asosida 

#quyidagi topshiriqlar uchun dastur tuzing: 

#a)Hovuz ichiga kafel qoplash uchun qancha 

#kvadrat metr kafel kerak bo‘ladi? 

#b)Hovuzni to‘ldirish uchun qancha litr suv 

#kerak bo‘ladi (1 l = 1000 cm3)? 

 

#a=6#metr 



#b=4#metr 

#c=3#metr 

#s=a*b+2*b*c+2*a*c 

#print("Kafel qoplash uchun",s,"kvadrat metr maydon") 

#v=a*b*c 

#print("v=",v*1000,"litr") 

 

#2.Yuqoridagi masalada hovuz bo‘yi, eni va 



#chuqurligi kattaliklari foydalanuvchi 

#tomonidan kiritiladigan hol uchun 

#dastur tuzing. 

 

#print("Hovuzning bo`yi a") 



#a=int(input()) 

#print("hovuzning eni b") 

#b=int(input()) 



 

12 


 

#print("Hovuzning chuqurligi") 

#c=int(input()) 

#s=a*b+2*b*c+2*a*c 

#print("Kafel bosiladigan yuza",s,"metr kvadrat") 

#v=a*b*c 

#print("Hovuzning hajmi",v*1000,"litr") 

 

 



#3.10 288 sekundni soat, minut va 

#sekundlarda ifodalang. 

#t=10288 #sekund 

#tm=t/60#minut 

#ts=tm/60#soat 

#print("t=",t,"sek=",tm,"min=",ts,"soat") 

 

#4.Berilgan ikki xonali son xonalarining 



#ko‘paytmasini hisoblash dasturini tuzing. 

 

 



#a=int(input('a=')) 

#b=a//10 

#c=a%10 

#kupaytma=b*c 

#print("kupaytma",kupaytma) 

 



 

13 


 

 

#5.Berilgan uch xonali son xonalarining 



#yig‘indisi va ko‘paytmasini hisoblash 

#dasturini tuzing. 

 

#Berilgan  Ifoda     Natija   



 

 

 



 

#    897 

 8+9+7 

    24  


#                8*9*7     504 

 

print("Uch xonali son kiriting") 



a=int(input()) 

print(a) 

br=a//100 

print("birinchi raqam-",br) 

iir=a//10 

ir=iir%10 

print("ikkinchi raqam",ir) 

ur=a%10 


print("uchinchi raqam",ur) 

s=br+ir+ur 

p=br*ir*ur 

print("Raqamlar yig`indisi-",s) 

print("Raqamlar ko``paytmasi-",p) 

 



 

14 


 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

#6.Qisqartirilgan amallarni qo‘llagan holda, 

#quyidagi dastur natijasini chiqaring. 

 

#Berilgan  Ifoda  



    Natija   

 

 



 

 

 



 

#    a=8     a=int(input()) 

 

 

 



 

#    b=5      b=int(input()) 

 

 

 



 

#    c=9      c=int(input()) 

 

 

 



 

#                a-=b   

 

 

 



 

#                a*=c   

 

 

 



 

#                a+=(b*c+b)  

 

 

 



#                print(a) 

 

print('Butun a ni kiriting') 



a=int(input()) 

print('Butun b ni kiriting') 

b=int(input()) 

print('Butun c ni kiriting') 

c=int(input()) 

a-=b 


print(a) 

a*=c 



 

15 


 

print(a) 

a+=(b*c+b) 

 

 



 

 

 



 

 

 



#7. Quyidagi ifodani Python tilida yozing: 

#    y=      7  

 



x2+x+1+x2 



 

#y=7/(x*x+x+1)+x*x 

 

 

 



#37.1-topshiriq 

#1. “GULTOJIXO‘ROZ” so‘zidan qism so‘zlar 

#ajratuvchi dastur tuzing. 

a='GULTOJIXO`ROZ' 

b=a[:3] 

print(b) 

c=a[3:7] 

print(c) 

d=a[7:13] 

print(d) 

input() 

 

#37.2-topshiriq 




 

16 


 

#2.TUZAMAN, PYTHON, DASTUR, TILIDA, MEN. 

#Ushbu so‘zlardan jumla tuzuvchi  dastur tuzing. 

A='TUZAMAN' 

B='PYTHON ' 

C='DASTUR ' 

D='TILIDA ' 

E='MEN ' 

P=E+B+D+C+A 

print(P) 

input() 

#37.3-topshiriq 

#3.Foydalanuvchi tomonidan kiritilgan matn 

#uzunligini aniqlovchi dastur tuzing. 

 

print('Matn kiriting') 



a=str(input()) 

print("siz kritgan matnda ",len(a),'ta belgi bor.') 

input() 

#37.4-topshiriq 

#“*” lar yordamida uchburchak yasang. 

 

print('   *   ') 



print('  * *  ') 

print(' * * * ') 

print('* * * *') 



 

17 


 

input() 


#37.5-topshiriq 

#“+”yordamida kvadrat yasang. 

print('+ '*4) 

print('+ '*4) 

print('+ '*4) 

print('+ '*4) 

input() 

 

      #37.6-topshiriq 



#Belgilar yordamida pingvin yasang.   

print("   ~   ") 

print("  - -  ") 

print(" (o o) ") 

print(" / V \ ") 

print(" /(_)\ ") 

print(" ^^ ^^ ") 

             

 

#38-dars 1-uy vazifasi 



#1.Kutubxonaga ikkita kitob do‘konidan kitoblar keltirildi. 

#Birinchi do‘kondan n   dona kitob keltirildi. Ikkinchi do‘kondan esa 

#birinchi do‘konga qaraganda k dona ko‘p   kitob keltirildi. 

#Kutubxonaga jami qancha kitob keltirildi? Masalani yechish 

#dasturini tuzing. n va k kattaliklar foydalanuvchi tomonidan kiritiladi. 



 

18 


 

 

print('Birinchi do`kondan keltirilgan kitoblar soni n ni kiriting/') 



n=int(input()) 

print('Ikinchi do`kondan keltirilgan ortiqcha kitoblar soni k ni liriting/') 

k=int(input()) 

J=n+n+k 


print('Jami kitoblar soni ',J,'ta') 

input() 


 

#38-dars 2-uy vazifasi 

#2.Komilaga 854*89657*4587*425 amalini dasturga kiritib, 

#hisoblash topshirig‘i berildi. U qanday dastur tuzishi lozim? 

 

s=854*89657*4587*425 



print('s=',s) 

#9-sinf IAT 41.1 

#1. Tomoni a ga teng kvadrat ichiga doira chizilgan. 

#Bo‘yalgan soha yuzi s ni topish dasturini tuzing. 

from math import* 

PI=3.14 


print('kvadrat tomoni uzunligini kiriting') 

a=float(input()) 

skv=pow(a,2) 

sd=PI*pow((a/2),2) 

s=skv-sd 



 

19 


 

print(s) 

input() 

#9-sinf IAT 41.2 

#2.Foydalanuvchi tomonidan kiritilgan sondan avval va 

#keyin keluvchi sonni ekranga chiqaruvchi dastur tuzing. 

print('a butun son kiriting') 

a=int(input()) 

b=a-1 

c=a+1 


print(b,':',c) 

input() 


#9-sinf IAT 41.3 

#3.n nafar o‘quvchi k dona olma terdi va olmalar ular 

#o‘rtasida teng taqsimlandi. Qoldiq olmalar savatchaga solindi. 

#a)Har bir o‘quvchi qanchadan olma olgan? 

#b)Savatchaga qancha olma solingan? 

#n va k kattaliklar foydalanuvchi tomonidan kiritiladigan 

#hol uchun dastur tuzing. 

print('n ni kiriting') 

n=int(input()) 

print('k ni kiriting') 

k=int(input()) 

t=n//k 


q=n%k 

print(t,q) 




 

20 


 

input() 


#9-sinf IAT 41.4 

#4.Foydalanuvchi tomonidan kiritilgan ikki xonalidan katta 

#natural sonning oxirgi ikki raqamini topish dasturini tuzing. 

print('99< a son kiriting') 

a=int(input()) 

q=a%100 


print(q) 

input() 


#9-sinf IAT 41.5 

#5.Avtobus bir kunda n kilometr yo‘l yuradi. m kilometr 

#masofani bosib o‘tishi uchun avtobus necha kun yurishi 

#kerak? n va m kattaliklar foydalanuvchi tomonidan kiritiladi. 

#Masalani yechish dasturini tuzing. 

print('n ni kiriting') 

n=int(input()) 

print('m ni kiriting') 

m=int(input()) 

kun=m//n 

print(kun) 

#6.Chumolining bosib o‘tgan yo‘li millimetrlarda berilgan. 

#Uni metr, santimetr va millimetrlarda ifodalang 

#(masalan, 45 786 = 45 metr 78 cm 6 mm). 

input() 

m=45786 



 

21 


 

mm=m%10 


sm1=m%1000 

sm=sm1//10 

me=m//1000 

print(me,'metr',sm,'sm',mm,'mm') 

input() 

#9-sinf IAT 41.7 

#7.Kubning tomoni a ga teng. Kubning hajmini 

#topish dasturini tuzing. 

print("kub qirrasi uzunligi  a ni kiriting") 

a=float(input()) 

V=a**3 

print(V) 

input() 

 

#9-sinf IAT 41.8 



#8.a, b, c, d sonlari berilgan. Ularning o‘rta arifmetigini 

#topish dasturini tuzing. 

print(' to`rtta son kiriting') 

a=input().split() 

a1=float(a[0]) 

a2=float(a[1]) 

a3=float(a[2]) 

a4=float(a[3]) 

ar=float((a1+a2+a3+a4))/4 



 

22 


 

print(ar) 

input() 

#9-sinf IAT 41. 

#5-masalaga qarang 

 

 



42-DARS 

#1.Quyidagi mantiqiy ifodalar natijasini yozing: 

print((3 > 5) and (2 > 4)) 

input() 


print((2 < 5) and (3 > 0)) 

input() 


print((4 > 2) or (4 < 1)) 

input() 


print((3 > 1) or (5 > 0)) 

input() 


 

#2.Quyidagi mantiqiy ifodalar natijasini toping: 

#a) 

 

 



 

 

a = 20 



 

 

 



 

 

b = 28 



 

 

 



 

print(a>17 and b==28) 

input() 

 



 

23 


 

#b) 


a = 20 

 

 



 

 

 



b = 28 

c=True 


print(a>17 and b>22 and c) 

 

44-DARS 



#1.Mantiqiy ifodalar qiymatini aniqlash uchun 

#dastur tuzing va natijasini oling: 

a=8 

b=a**3 


print(a

input() 


a=10 

b=a*3 


print(a<=b/3) 

input() 


a=8 

b=a 


c=(a+b==2*b) 

print(c) 

input() 

a=8 


b=a-4 

print((a+3)>=(b-2)) 




 

24 


 

input() 


 

#3.Mantiqiy ifodalar natijasini toping: 

a = 20 

 

  



 

 

 



c = False    

d=a > 17  or c 

print(d) 

input() 


a = 20 

 

  



 

 

 



c = False    

d=not a > 17  or not c 

print(d) 

#2.Mantiqiy ifodalar qiymatini aniqlang: 

a=(1 > 3) or (4 < 0) 

 

b=not (5 > 6) 



print(b) 

c=not (6 > 5) 

print(c) 

d=(2 == 0) or (2 != 2) 

print(d) 

e=(2 == 0) and (2 > 0) 

print(e) 

f=(3 > 0) or (2 > 0) 

print(f) 



 

25 


 

 

  



 

 

a = True   



  

 

 



 

 

 



b = True   

  

 



c = False   

  

 



d=(not(a and c) and (a or b) or c)  

print(d) 

 

 

 



 

a = 66 


b = 22 

c = 7 


d=not((a > b) or (b < c)) 

print(d) 

#4.Mantiqiy ifodalar qiymatini aniqlash uchun 

#dastur tuzing va natijasini oling: 

a=int(input("a=")) 

b=(a<=5 or a>=0 and a<3) 

print(b) 

input() 


a=int(input("a=")) 

b=int(input("b=")) 

c=int(input("c=")) 

x=int(input("x=")) 

y=int(input("y=")) 

d=(x**2+y>0 and a==0.1 or (b>3.7 and c!=4)) 




 

26 


 

print(d) 

input() 

a=int(input("a=")) 

b=int(input("b=")) 

s=(a<1 or a>0 or not (x*x+x*x<=1)) 

print(s) 

input() 


d=not(not(not(a>b) or True) and False) 

print(d) 

 

46-DARS 


#1.Ikkita a va b son berilgan. Agar b son a sondan 

#kichik bo‘lsa, u holda b ni nol bilan almashtiruvchi, 

#aks holda b ni o‘zgarishsiz qoldiruvchi dastur tuzing. 

#46-dars 1-topshiriq 

a=int(input('a=')) 

b=int(input('b=')) 

if a

    b=0 


print('b=',b) 

input() 


 

 

#46-dars 2-topshiriq 



#2.Berilgan a butun son noldan farqli b butun songa 


 

27 


 

#qoldiqsiz bo‘linishi yoki bo‘linmasligini aniqlovchi 

#dastur tuzing. 

a=int(input('a=')) 

b=int(input('b=')) 

c=a%b 


if c==0: 

    print(a, ' soni', b, ' soniga qoldiqsiz bo`linadi') 

else: 

    print(a, ' soni', b, ' soniga qoldiqsiz bo`linmaydi') 



input() 

 

#46-dars 3-topshiriq 



#3.Berilgan a butun son noldan farqli b butun songa 

#qoldiqsiz bo‘linsa, bu ikkala sonning yig‘indisini, 

#aks holda ko‘paytmasini topish dasturini tuzing. 

a=int(input('a=')) 

b=int(input('b=')) 

c=a%b 


if c==0: 

    d=a+b 

else: 

    d=a*b 



    print(d) 

input() 


#46-dars 4-topshiriq 


 

28 


 

#4.Uchta a, b va c son berilgan. Agar a2 – b2 = c2 

#shart bajarilsa, ularning ko‘paytmasini, aks holda 

#yig‘indisini hisoblovchi dastur tuzing. 

 

a=int(input('a=')) 



b=int(input('b=')) 

c=int(input('c=')) 

if a*a-b*b==c*c: 

     p=a*b*c 

     print(p) 

else: 


    s=a+b+c 

    print(s) 

input() 

#46-dars 5-topshiriq 

   # 5.Butun son berilgan. Agar u musbat bo‘lsa, unga 1 

#sonini qo‘shish, aks holda o‘zini chiqarish dasturini tuzing. 

 

a=int(input('a=')) 



if a>0: 

    a=a+1 

    print('a=',a) 

input 


 

#46-dars 6-topshiriq 




 

29 


 

#6.Kiritilgan butun son musbat bo‘lsa, uning 10 ga ko‘paytmasini, 

#aks holda o‘zini chiqaruvchi dastur tuzing. 

a=int(input('a=')) 

if a>0: 

    a=a*10 

else: 

    a=a 


print('a=',a) 

 

 



 

# 47-dars. TARMOQLANUVCHI ALGORITMLARNI DASTURLASH. 

#ELIF OPERATORI 

 

#1. Ikki xonali sonning raqamlari toq 



#ekanligini aniqlovchi dastur tuzing.  

 

#47-dars 1-misol 



a=int(input('bi=')) 

b=a//10 


i=a%10 

if b%2!=0 and i%2!=0: 

    print('raqamlar toq',b,':',i) 

else: 


    print(' raqamlar toq emas',b,':',i) 


 

30 


 

input() 


 

#47-dars 2-misol 

 

#2. Uch xonali sonda bir xil raqamlar 



#mavjudligini aniqlovchi dastur tuzing. 

 

print('uch xonali son kriting') 



a=int(input('a=')) 

b=a%10 


i=b%10 

u=i%10 


if b==i or i==u or b==u: 

    print('bir hil raqamlar mavjud') 

else: 

    print('bir hil raqamlar mavjud emas')     



input() 

 

#47-dars 3-misol 



 

#3.a va b sondan qaysi biri juft 

#ekanligini aniqlovchi dastur tuzing. 

 

a=int(input('a=')) 



b=int(input('b=')) 


 

31 


 

a1=a%10 


a2=b%10 

if a1%2==0: 

    print('a soni juft',a) 

    if a2%2==0: 

        print('b soni juft',b) 

input() 


 

#47-dars 4-misol 

 

#4.3 ta butun son kiritildi. Qaysi biri juft 



#ekanligini aniqlovchi dastur tuzing. 

 

a=int(input('a=')) 



b=int(input('b=')) 

c=int(input('c=')) 

a1=a%10 

a2=b%10 


a3=c%10 

if a1%2==0: 

    print('a soni juft',a) 

if a2%2==0: 

    print('b soni juft',b) 

if a3%2==0: 

    print('c soni juft',c) 



 

32 


 

 

 



 

#48-dars. AMALIY MASHG‘ULOT 

#1.Uchta a, b va c butun son berilgan. Ular orasidan 

#musbatlari sonini topish dasturini tuzing. 

 

#48-dars 1-mashq 



 

a=int(input('a=')) 

b=int(input('b=')) 

c=int(input('c=')) 

s=0 

if a>0: 


    s+=1 

if b>0: 


    s+=1 

if c>0: 


    s+=1 

print('musbat sonlar',s,'ta') 

input() 

#48-dars 2-mashq 

 

#2.Uchta a, b va c butun son berilgan. Ular orasidan 



#musbat va manfiylari sonini topish dasturini tuzing. 


 

33 


 

 

a=int(input('a=')) 



b=int(input('b=')) 

c=int(input('c=')) 

mus=0 

man=0 


if a>0: 

    mus+=1 

if a==0: 

    man==man 

if a<0:  

    man+=1 

if b>0: 

    mus+=1 

if b==0: 

    man==man 

if b<0: 

    man+=1 

if c>0: 

    mus+=1 

if c==0: 

    man==man 

if c<0: 

    man+=1 

print('mus=',mus,'man=',man) 



 

34 


 

 

input() 



#48-dars 3-mashq 

 

#3.Ikkita a va b son berilgan. Dastlab kattasini, keyin 



#esa kichigini chiqaruvchi dastur tuzing. 

 

a=int(input('a=')) 



b=int(input('b=')) 

if a>b: 


    print(a,b) 

else: 


    print(b,a) 

input()     

#48-dars 4-mashq 

 

#4.Uchta a, b va c butun son berilgan. Ulardan faqat 



#musbatlari kvadratini hisoblab chiquvchi dastur tuzing. 

 

a=int(input('a=')) 



b=int(input('b=')) 

c=int(input('c=')) 

if a<=0: 

   a=0 


else: 


 

35 


 

    a=a*a 

if b<=0: 

    b=0 


else: 

    b=b*b 

if c<=0:   

    c=0 


else: 

    c=c*c 

s=a+b+c 

print(a,b,c) 

input() 

 

#48-dars 5-mashq 



 

#5.Kvadrat tenglamani yechish dasturini tuzing. 

 

a=int(input('a=')) 



b=int(input('b=')) 

c=int(input('c=')) 

D=b*b-4*a*c 

from math import* 

if D>=0: 

    x1=(-b-sqrt(D))/(2*a) 

    x2=(-b+sqrt(D))/(2*a) 



 

36 


 

    print('x1=',x1,'x2=',x2) 

else: 

    print('yechimga ega emas') 



input() 

 

#48-dars 6-mashq 



 

#6.Hafta raqami 1–7 oraliqda kiritilganda, hafta kunini 

#ekranga chiqaruvchi dastur tuzing. 

 

a=int(input('Xaftaning nechanch kuni')) 



if a==1: 

    print('Dushanba') 

if a==2: 

    print('Seshanba') 

if a==3: 

    print('Chorshanba') 

if a==4: 

    print('Payshanba') 

if a==5: 

    print('Juma') 

if a==6: 

    print('Shanba') 

if a==1: 

    print('Yakshanba') 




 

37 


 

if a<1 or a>7: 

    print('Bunday kun yo`q') 

input()     

#48-dars 7-mashq 

 

#7.a va b sonlar berilgan. Agar ular musbat va yig‘indisi 



#100 dan katta bo‘lsa, a sonining b songa nisbatini, ular 

#musbat va yig‘indisi 100 dan katta bo‘lmasa, a ning b ga 

#ko‘paytmasini hisoblash dasturini tuzing. 

 

a=int(input('a=')) 



b=int(input('b=')) 

c=a+b 


if a>0 and b>0 and c>100: 

    s=a/b 

if a>0 and b>0 and c<=100: 

    s=a*b 

print(s) 

input() 


 

#48-dars 8-mashq 

 

#8.Ikkita son berilgan. Agar birinchi son ikkinchisidan katta 



#bo‘lsa, 1 ni, agar ikkinchi son birinchisidan katta bo‘lsa, 

#2 ni, agar ikkalasi teng bo‘lsa, 0 ni chiqaruvchi dastur tuzing. 




 

38 


 

 

a=int(input('a=')) 



b=int(input('b=')) 

if a>b: 


   print(a) 

if b>a: 


   print(b) 

if a==b: 

   print(0) 

#49–50-darslar. TAKRORLANUVCHI ALGORITMLARNI DASTURLASH. 

#FOR OPERATORI 

 

#49-dars 1-topshiriq 



#1.a va b sonlar berilgan. a dan b gacha bо‘lgan barcha 

#sonlarni chiqaruvchi dastur tuzing. Bu yerda a <= b. 

 

print('a<=b shartni bajaruvchi a va b sonlarini kiriting ') 



a=int(input('a=')) 

b=int(input('b=')) 

if a>b: 

    print('xato kiritdingiz') 

else: 

    for i in range(a,b+1): 



     print(i, end=':') 

input() 



 

39 


 

 

#49-dars 2-topshiriq 



 

#2.a va b sonlar berilgan. Agar a < b bо‘lsa, a dan b gacha 

#bо‘lgan sonlarni о‘sish tartibida, aks holda kamayish 

#tartibida chiqaring. 

 

a=int(input('a=')) 



b=int(input('b=')) 

if a


   for i in range(b,a-1,-1): 

    print(i, end=':') 

if a>=b: 

   for i in range(a,b-1,-1): 

    print(i, end=':') 

input() 


 

#49-dars 3-topshiriq 

 

#3.1 dan 10 gacha bо‘lgan natural sonlar kvadratlarini 



#chiqaruvchi dastur tuzing. 

       


for i in range(1,11): 

      print(i,'ni kvadrati',i*i) 

input() 



 

40 


 

 

#49-dars 4-topshiriq 



 

#4.1 dan 10 gacha bо‘lgan natural sonlar yig‘indisini 

#chiqaruvchi dastur tuzing. 

 

i=1;s=0 



for i in range(11): 

 s=s+i 


print('s=',s) 

 

#51-dars. AMALIY MASHG‘ULOT 



 

#51-dars 2-mashq 

 

#2.1 dan n gacha bо‘lgan natural sonlar kvadratlari yig‘indisini 



#aniqlovchi dastur yozing. 

 

n=int(input('n=')) 



s=0 

for i in range(1,n+1): 

        k=i*i 

        s=s+k     

print(s) 

input() 



 

41 


 

#51-dars 3-mashq 

 

#3.n>=2 shartni qanoatlantiruvchi n soni berilgan. Ushbu ifodani 



#hisoblovchi dastur tuzing. d=1*2+2*3+...+(n–1)*n 

#print('n>=2 shartni bajaruvchi sonni kiriting') 

d=0 

n=int(input('n=')) 



for n in range(2,n+1): 

    k=(n-1)*n 

    d=d+k 

print(d) 

input() 

#51-dars 4-mashq 

 

#4.Bir nechta son berilgan. Ular orasida qancha 2 soni bor ekanligini 



#aniqlovchi dastur tuzing. 

 

print('Nechta son kiritasiz?') 



a=int(input('a=')) 

s=0 


for i in range(a): 

    print('sonni kiriting')           

    n=int(input('n=')) 

    if n==2: 

        s=s+1           



 

42 


 

print(s,'ta 2 raqami mavjud') 

input() 

#51-dars 5-mashq 

 

#5.S=11+13+15+…+49 yig‘indini hisoblash dasturini tuzing. 



 

s=0 


for i in range(11,49,2): 

        s=s+i 

print('s=',s) 

input() 


#51-dars 6-mashq.  Va nihoyat juda sodda holda chidi 

 

#6. n ta uchburchakni ekranga chiqaruvchi dastur tuzing. n –1 



#dan 9 gacha bо‘lgan natural sonlarni qabul qiladi. 

 

n=int(input('n=')) 



     

for i in range(1,n+1): 

    print('   *   ') 

    print('  * *  ') 

    print(' * * * ') 

    print('* * * *') 

 

 



 

43 


 

 

#52 dars 1-mashq 



#1.Butun son kiritilgan vaqtda sondan avval va keyin 

#keluvchi sonni chiqaruvchi dastur tuzing. Dastur 

#natijasi quyidagicha bo‘lishi lozim. 

 

#Kiruvchi ma’lumot         Chiquvchi ma’lumot 



 

#     254 

          254 dan avvalgi son bu – 253 

 



                  254 dan keyingi son bu – 255 

 

a=int(input('a=')) 



b=a-1 

c=a+1 


print(a," dan avvalgi son-",b) 

print(a," dan keyingi son-",c) 

input() 

 

#52 dars 2-mashq 



 

#2.Natural son berilgan. Shu son oxirgi raqamini 

#topish dasturini tuzing. 

 

a=int(input('a=')) 



b=a%10 

print("siz kiritgan ",a," sonining oxirgi raqami-",b) 




 

44 


 

input() 


 

#52 dars 3-mashq 

 

#3.Sutkaning n sekundi berilgan. Sutka boshlanganidan 



#beri qancha soat (h), minut (min) va sekund (s) 

#o‘tganini aniqlash dasturini tuzing. 

#masalan, n = 13257 = 3*3600 + 40*60 + 57; h = 3 va min = 40. 

 

 



print('Izoh: 86400 sekund bir sutka, a sekundni kiriting') 

a=int(input('a=')) 

s=a%60 #sekund 

ok=a//60 #oraliq kattalik 

min=ok%60 #min 

h=ok//60 

print(a, 'sekund-',h,'soat',min,'min',s,'sekund') 

input() 


#52 dars 4-mashq 

 

#4.Mahsulotning narxi s so‘m. Ushbu mahsulotdan n ta sotib 



#olish uchun qancha so‘m sarflash kerak? 

 

print('Mahsulot narxi s ni kiriting') 



s=int(input('s=')) 


 

45 


 

print('Xarid miqdotini kiriting-') 

n=int(input('n=')) 

M=s*n 


print('kerakli pul-',M,' so`m') 

input() 


#52 dars 5-mashq 

 

#5.Musbat butun son berilgan. Ushbu sonning o‘nliklar xonasidagi 



#raqamini aniqlash dasturini tuzing. 

 

print('Musbat sonni kiriting') 



a=int(input('a=')) 

if a>0: 


        b=a//10 

        c=b%10 

print('Sonning o`nli raqami-',c) 

input() 


#52 dars 6-mashq 

 

#6.Ismingizni kiritganda quyidagi xabarni chiqaruvchi dasturni 



#tuzing. Dastur tuzishda print() operatorining end() usulidan 

#foydalaning. 

 

#Kiruvchi ma’lumot  Chiquvchi ma’lumot 



#Lola                 Xush kelibsiz, Lola! 


 

46 


 

 

print('Ismingizni kiriting-') 



a=input('a=') 

print('Hush kelibsiz, ',a,'!') 

 

 

 



#53-dars 1-misol 

 

#1.0 dan 20 gacha bo‘lgan juft sonlarni ekranga 



#chiqaruvchi dastur tuzing. 

 

n=0 



while n<=20: 

    print(n) 

    n+=2 

input()     

#53-dars 2-misol 

 

#2. n va k butun manfiy bo‘lmagan sonlar berilgan. 



#n va k qatnashgan ushbu ifodani hisoblang. 

 

from math import* 



n=int(input('n=')) 

k=int(input("n>k=")) 




 

47 


 

a=factorial(n) 

b=factorial(k) 

c1=n-k 


c=factorial(c1) 

F=a/(b*c) 

print('F=',F) 

input() 


#53-dars 3-misol 

 

#3.a va b natural sonlar berilgan. a dan b gacha 



#bо‘lgan sonlar orasidan faqat juftlarini chiqaruvchi 

#dastur tuzing. Bu yerda a <= b. 

 

a=int(input('a=')) 



b=int(input("a

c=(b-a)/2 

for a in range(a,b+1): 

    if a%2==0:             

        print(a) 

input() 


#53-dars 4-misol 

 

#4.n natural soni berilgan. Kvadrati n dan kichik 



#bo‘lgan barcha natural sonlarni chiqaruvchi dastur tuzing 

 



 

48 


 

from math import* 

n=int(input('n=')) 

x=int(sqrt(n)) 

i=1 

while i<=x: 



        print(i) 

        i+=1 

 

#54-dars 1-mashq 



 

#1. S = 0,5 + 1,5 + 2,5 +…+ 98,5 + 99,5 

#ifodani hisoblash dasturini tuzing. 

 

s=0 



i=0.5 

while i<=100: 

    s=s+i 

    i+=1 

print(s) 

input() 


#54-dars 2-mashq 

 

#2. n natural sonining barcha bo‘luvchilarini 



#chiqaruvchi dastur tuzing. 

 



 

49 


 

n=int(input('n=')) 

i=0 

while i<=n+1: 



  i+=1 

  b=n/i 


  a=n//i 

  if a==b: 

    print(a) 

input() 


 

#54-dars 3-misol 1-usul 

 

#3.Kiritilgan n soni qancha raqamdan iborat 



#ekanligini aniqlovchi dastur tuzing (ko‘rsatma: 

#n = n%10 ifoda n = 0 bo‘lguncha bajariladi). 

 

n=int(input('n=')) 



a=len(str(n)) 

print(n,'soni ',a,' ta raqamdan iborat' ) 

input() 

 

#54-dars 4-mashq 



 

#4.Kiritilgan n soni raqamlari yig‘indisini 

#hisoblovchi dastur tuzing. 



 

50 


 

 

a=input('a=') 



n=len(a) 

a=int(a) 

s=0 

for i in range(1,n+1): 



    b=a//(10**(i-1))%10 

    s+=b 

    

print(s) 



input() 

#54-dars 5-mashq 

 

#5.Kiritilgan n soni juft raqamlari sonini 



#hisoblovchi dastur tuzing. 

 

a = input('Sonni kiriting: ') 



n = len(a) 

a=int(a) 

j = 0 

for i in range(1,n+1): 



    b=a//(10**(i-1))%10 

    if b%2==0: 

        j+=1         

print(j,'ta juft raqam bor') 




 

51 


 

input() 


#54-dars 6-mashq 

 

#6.n natural soni berilgan. 1 dan n gacha bo‘lgan 



#natural sonlar ichida oxirgi raqami 3 gа karrali 

#sonlarni chiqaruvchi dastur tuzing. 

 

a = int(input('Sonni kiriting: ')) 



 

for i in range(1,a): 

    b=i%10 

    if b%3==0 and b!=0: 

        print(i) 

#1. Qo‘shish, ayirish, ko‘paytirish va bo‘lish 

#amallaridan iborat sodda kalkulyator dasturini tuzing. 

 

#55-dars 1-masala 



a=int(input('a ni kiriting, a=')) 

b=int(input('b ni kiriting, b=')) 

print('amalni kiriting va enterni bosing') 

amal=input('+  -  *  /') 

if amal=='+': 

    c=a+b 

elif amal=='-': 

    c=a-b 




 

52 


 

elif amal=='*': 

    c=a*b 

elif amal=='/': 

    c=a/b 

else: 


   c=(' AMAL XATO!') 

print('natija c=',c) 

    

#2.Foydalanuvchi tomonidan kiritilgan sonlar 



#yig‘indisini hisoblash dasturini tuzing. Agar 

#manfiy son kiritilsa, sikl o‘z ishini to‘xtatishi lozim. 

 

while True: 



    a=int(input('a=')) 

    b=int(input('b=')) 

    if a>=0 and b>=0: 

        s=a+b 

        print('s=',s) 

    else: 

        break 

 

# 56-dars 1-misol 



#n va k butun musbat sonlar berilgan. n va k 

#qatnashgan ushbu ifodani hisoblang. 

#n!/k!(n-k)!  Funksiyadan foydalaning. 



 

53 


 

 

def factorial(n): 



    if n==0: 

        return 1 

    else: 

        natija=n*factorial(n-1) 

        return natija 

n=int(input('n= ')) 

k=int(input('k= ')) 

m=n-k 


N=factorial(n) 

K=factorial(k) 

M=factorial(m) 

S=N/(K*M) 

print('natija=',S) 

 

 



#56-dars 2-masala 

#n natural son berilgan. Kvadrati n dan kichik 

#bo‘lgan barcha natural sonlarni chiqaruvchi 

#dastur tuzing. 

 

from math import* 



i=1 

n=int(input('n= ')) 




 

54 


 

m=int((sqrt(n))) 

while i<=m: 

        print(i) 

        i+=1 

         

#56-dars 3-masala 

 

#3.Bir birlik uzunlik ‘-’ ga teng. Berilgan n 



#uzunlikdagi ‘-’ belgidan iborat chiziq chizuvchi 

#dastur tuzing. Protseduradan foydalaning. 

         

print('nechta _ belgisi qo`yilsin? a=') 

a=int(input()) 

print('_'*a) 

 

 

#58-dars 1-masala 



 

#1.‘*’ belgisidan tomoni n ga teng kvadrat chizuvchi 

#dastur tuzing. Protseduradan foydalaning. 

 

#Kiruvchi ma’lumot  Chiquvchi ma’lumot 



 

 

#        n 



        n x n ta (‘*’) dan iborat kvadrat 

 

 




 

55 


 

#                        *** 

#        3 

         *** 

#                        *** 

n=int(input('n=')) 

j=1 

for j in range(1,n+1): 



        def kvadrat(): 

                i=1 

                for i in range(1,n+1): 

                        print('*',end=' ') 

                return 

 

        print(kvadrat()) 



 

#58-dars 2-masala 

 

#2.Berilgan n sonining bo‘luvchilarini bitta qatorda 



#probel orqali ajratib chiqaruvchi dastur tuzing. 

#Protseduradan foydalaning. 

#Kiruvchi ma’lumot  Chiquvchi ma’lumot 

 

 



#            6          1236 

 

         



n=int(input('n=')) 

for i in range(1,n+1): 




 

56 


 

        a=n%i 

        if a==0: 

                print(i, end=' ') 

 

#58-dars 3-masala 



#3.Berilgan n sonini rim raqamlarida ifodalovchi dastur 

#tuzing. Protseduradan foydalaning. 

  

#Kiruvchi ma’lumot  Chiquvchi ma’lumot 



 

 

#    125 



                    CXXV 

a=int(input('0

i=a%10 

b=a//10%10 

u=a//100 

r=0 


if i==1: 

    r='I' 

if i==2: 

    r='II' 

if i==3: 

    r='III' 

if i==4: 

    r='IV' 

if i==5: 



 

57 


 

    r='V' 

if i==6: 

    r='VI' 

if i==7: 

    r='VII' 

if i==8: 

    r='VIII' 

if i==9: 

    r='IX' 

ir=0 

if b==1: 



    ir='X' 

if b==2: 

    ir='XX' 

if b==3: 

    ir='XXX' 

if b==4: 

    ir='XC' 

if b==5: 

    ir='L' 

if b==6: 

    ir='LX' 

if b==7: 

    ir='LXX' 

if b==8: 




 

58 


 

    ir='LXXX' 

if b==9: 

    ir='XC'     

ur=0 

if u==1: 



    ur='C' 

if u==2: 

    ur='CC' 

if u==3: 

    ir='CCC' 

if u==4: 

    ur='CD' 

if u==5: 

    ur='D' 

if u==6: 

    ur='DC' 

if u==7: 

    ur='DCC' 

if u==8: 

    ur='DCCC' 

if u==9: 

    ur='CM'     

print(ur+ir+r) 

 



 

59 


 

rim raqami kiritilsa(qo`shimcha) 

t = input("*(I,V,X da iiborat) Rim raqamida son kiriting=") 

  

for j in t: 



    if j != "I" and j != "V" and j != "X": 

         

        exit() 

  

a = t 



t = list(t) 

  

s = 0 



  

for i in range(0, len(t)): 

    n = i - 1   

    m = i + 1   

  

    if n < 0: 



        n += 1 

  

    if m >= len(t): 



        m -= 1 

  

    if t[i] == "I" and t[m] != "V" and t[m] != "X": 




 

60 


 

        s += 1 

    elif t[i] == "I" and t[m] == "X": 

        s += 9 

    elif t[i] == "I" and t[m] == "V": 

        s += 4 

    elif t[i] == "V" and t[n] != "I": 

        s += 5 

    elif t[i] == "X" and t[n] != "I": 

        s += 10 

  

print("Son ", a, " o`nlik sanoq sistemasida ", s, "   bo`ladi.", sep="") 



 

#58-dars 4-masala 

 

#4.Berilgan n soni xonalarining yig‘indisini hisoblash 



#dasturini tuzing. Protseduradan foydalaning. 

#Kiruvchi ma’lumot  Chiquvchi ma’lumot 

 

 

#        125              8 



 

 

n=input('n=') 



from math import* 

a=len(n) 

a=int(a) 

n=int(n) 




 

61 


 

s=0 


i=1 

while i<=a: 

        b=n%pow(10,i)//pow(10,(i-1)) 

         

        i+=1 

        s=s+b 

print(s) 

 

#58-dars 5-masala 



#5.Sport musobaqasida sportchilarning chiqishlari hakamlar 

#tomonidan ballik tizimda baholandi. Yakuniy ballni olish 

#uchun eng yuqori va eng past ball chiqarib tashlandi va 

#qolgan uchta ballning o‘rtacha arifmetik qiymati hisoblandi. 

#5 nafar hakam tomonidan berilgan eng yuqori va eng past ballni 

#hamda sportchi olgan ballni chiqaradigan dastur tuzing. 

#Funksiyadan foydalaning. 

 

#Kiruvchi ma’lumot  Chiquvchi ma’lumot   



 

 

 



#            12345  15   

#                        3.00 

 

a1=int(input('a1=')) 



a2=int(input('a2=')) 


 

62 


 

a3=int(input('a3=')) 

a4=int(input('a4=')) 

a5=int(input('a5=')) 

ma=max(a1,a2,a3,a4,a5) 

mi=min(a1,a2,a3,a4,a5) 

sr=(a1+a2+a3+a4+a5-ma-mi)/3 

print('eng katta ball-',ma,end=';') 

print('eng kichik ball-',mi,end=';') 

print('o`rtacha  ball-',sr,end=';') 

 

#58-dars 6-masala 



 

#6.Berilgan n soni xonalari raqamlarining sonini 

#chiqaruvchi dastur tuzing. 

 

#Kiruvchi ma’lumot  Chiquvchi ma’lumot 



 

 

#        647521 



                6 

 

 



n=input('n=') 

m=len(n) 

print(' siz kiritgan',n,'soni',m,'ta raqamdan iborat ') 

 

 



 


 

63 


 

 

#59-dars 1-masala 



#1. n natural soni berilgan. 

#S=1*5+2*6+3*7+…+n*(n+4) 

#ifodani hisoblash dasturini 

#protsedura yordamida tuzing. 

 

n=int(input('n=')) 



s=0     

for i in range(1,n+1): 

    s=s+i*(i+4) 

    i+=1 

print(s) 

         

 

 #59-dars 2-masala 



# 2.a va b natural sonlari berilgan. 

# a va b sonlaridan kattasini topish 

# funksiyasini tuzing. Funksiyadan 

# foydalanib, a, b va c sonlari ichidan 

# kattasini topish dasturini tuzing. 

 

 



def max(a, b): 

    if a > b: 




 

64 


 

        return a 

    else: 

        return b 

def max3(a, b, c): 

    return max(max(a, b), c) 

a = int(input('a=')) 

b = int(input('b=')) 

c = int(input('c=')) 

print(max3(a,b,c)) 

 

 

#61-dars 1-masala 



#1. Berilgan to‘rtta 

#sonning eng kichigini 

#topuvchi dastur tuzing. 

#Buning uchun 

 

from math import* 



 

a = int(input('a=')) 

b = int(input('b=')) 

c = int(input('c=')) 

d = int(input('d=')) 

print(min(a,b,c,d)) 

 



 

65 


 

#61-dars 2-masala 

#2.Berilgan a (haqiqiy) sonining 

#k (butun) darajasini topuvchi dastur 

#tuzing. Buning uchun daraja (a, k) 

#funksiyasini yarating. 

 

from math import* 



def daraja(a,k): 

    b=pow(a,k) 

    return b 

a=int(input('a=')) 

k=int(input('k=')) 

print(daraja(a,k)) 

 

 

#61-dars  3-masala 



#3.Inglizcha harf va raqamlardan iborat 

#satr berilgan. Ushbu satr qancha raqamdan 

#iboratligini hisoblovchi dastur tuzing. 

 

print('Satrni kiriting:') 



a=input('a=') 

n=len(a) 

s=0 

for i in range(n): 




 

66 


 

    if a[i].isdigit():  

        s=s+1 

print(s) 

 

 

 



#61-dars  4-masala 

#4.Berilgan sonni akslantiruvchi dastur 

#tuzing. Masalan, 123 dan 321 ni hosil 

#qiling. Funksiyadan foydalaning. 

 

a=input('a=') 



print(a[::-1]) 

 

 



 

#61-dars  5-masala 

#0 bilan tugaydigan sonlar ketma-ketligi 

#berilgan. Uning raqamlari yig‘indisini 

#sikl ishlatmagan holda hisoblash 

#dasturini tuzing 

 

a=input('a=') 



n=len(a) 

a=int(a) 




 

67 


 

s=0 


from math import* 

if a%10==0: 

    for i in range(1,n+1): 

        r=a//pow(10,i-1)%10 

        i+=1 

        s=s+r 

    print('s=',s) 

else: 


    print('son 0 bilan tugamaydi') 

 

2-usul Dauletbay Kaipbayevdan 



 

     


#61-dars  6-masala 

#6.Tonna, kilogramm va grammlarda 

#berilgan birlikni grammga aylan- 

#tirish funksiyasini yozing. 

 



 

68 


 

print("Masssani kiriting") 

t=int(input('tonna=')) 

k=int(input('kg=')) 

g=int(input('g=')) 

m=1000000*t+1000*k+g 

print('m=',m,'g') 

 

 



# 62-dars 1-masala 

#11.0 va 1 ning oralig‘idan 

#10 ta tasodifiy sonni chiqa- 

#rish dasturini tuzing. 

 

 

from random import* 



for i in range(10): 

    a=randint(0,10)   

    i+=1 

    print(i,'- son',a) 

input()    

  

#2.0 va 1 ning oralig‘idan 100 



#ta tasodifiy sonni chiqarish 

#dasturini tuzing. 

 



 

69 


 

from random import* 

for i in range(100): 

    a=randint(1,100)/100  

    i+=1 

    print(i,'- son',a) 

input() 

#3.10 va 10000 ning oralig‘idan 

#5 ta tasodifiy sonni chiqarish 

#dasturini tuzing. 

 

from random import* 



for i in range(5): 

    a=randint(10,10000) 

    i+=1 

    print(i,'- son',a) 

input() 

 

#4.20 va 50 ning oralig‘idan 2 



#qadam bilan 7 ta tasodifiy sonni 

#chiqarish dasturini tuzing. 

 

from random import* 



for i in range(7): 

    a=randrange(20,50,2) 

    i+=1 



 

70 


 

    print(i,'- son',a)   

 

      # 64-dars masalalari yechimlari 



#1. Berilgan burchak yoyining 

#uzunligini hisoblovchi dastur 

#tuzing. Yoyning burchagi (gradusda) 

#hamda radiusi foydalanuvchi 

#tomonidan kiritiladi. 

 

r=int(input('r=')) 



alfa=int(input('alfa=')) 

pi=3.14 


l=pi*r*alfa/180 

print('l=',l) 

  

#2.y = x * cos x funksiyasi 



#qiymatini hisoblovchi dastur tuzing. 

#x foydalanuvchi tomonidan kiritiladi. 

 

from math import* 



x=float(input('x=')) 

y=x*cos(x) 

print('y=',y) 

 

 




 

71 


 

#3.Kvadrat tenglamaning ildizlarini 

#hisoblash dasturini tuzing. a, b, c 

#foydalanuvchi tomonidan kiritiladi. 

 

from math import* 



a=int(input('a=')) 

b=int(input('b=')) 

c=int(input('c=')) 

d=b*b-4*a*c 

if d==0: 

    print('x1=x2=',b/2*a) 

if d>0: 

    print('x1=',(-b-pow(d,2)/(2*a))) 

    print('x2=',(-b+pow(d,2)/(2*a))) 

if d<0: 


    print('tenglama yechmga ega emas',end='.') 

 

#4.Berilgan haqiqiy sonning kasr qismini 



#1 dan 4 gacha bo‘lgan aniqlikda yaxlitlang. 

#a=0.26598 

 

##Natija: 



#1-aniqlikda: 0.3 

2-aniqlikda: 0.27 

#3-aniqlikda: 0.266  4-aniqlikda: 0.2660 

 



 

72 


 

for i in range (1,5): 

   n=round(a,i)    

   print(i,'- aniqlikda',(n)) 

i+=1 

 

#5.Doira sektorining yuzasini hisoblash 



#dasturini tuzing. Doiraning radiusi hamda 

#sektorning burchagi (gradusda) foydalanuvchi 

#tomonidan kiritiladi. 

 

r=int(input('r=')) 



alfa=int(input('alfa=')) 

pi=3.14 


l=pi*r*r*alfa/360 

print('l=',l) 

 

#65-dars masalalari 



#1.Rangi yashil, o‘lchami 

#100×100 bo‘lgan “Mening birinchi 

#ilovam” nomli   GUI oynasini 

#yaratuvchi dastur kodini yozing. 

#Oynada “Salom O‘zbekiston” xabarini 

#chiqaruvchi tugmachasini joylashtiring. 

from tkinter import * 

window=Tk() 




 

73 


 

window.title("Mening birinchi ilovam") 

window.geometry("100x100") 

window.configure(background="green") 

my_label=Label(window, width=15, height=5, bg="green", text="") 

my_label.grid(row=0, column=0) 

def change_text(): 

   my_label.config(text="Salom O`zbekiston!") 

my_button=Button(window,text="Meni bosing!", width=10, 

command=change_text) 

my_button.grid(row=1, column=0) 

window.mainloop() 

 

 

 



#2.Rangi pushti, o‘lchami 250×150 bo‘lgan “Mevalar” nomli GUI oynasini 

#yaratuvchi dastur kodini yozing. Oynada berilgan 4 ta mevadan birini 

#tanlash imkonini beruvchi vijetni joylashtiring. 

 

from tkinter import * 



window = Tk() 

window.title('mevalar') 

window.geometry('250x150') 

window.configure(background='magenta') 

my_label=Label(window, width=5, height=5, bg='magenta', text='') 

my_label.grid(row=0, column=0) 




 

74 


 

 

jinsi=StringVar() 



radio1=Radiobutton(window, text='olma',variable=jinsi, value='olma') 

radio1.grid(row=0, column=0, sticky=W) 

radio1=Radiobutton(window, text='anor',variable=jinsi, value='anor') 

radio1.grid(row=0, column=1, sticky=W) 

radio1=Radiobutton(window, text='shaftoli',variable=jinsi, value='shaftoli') 

radio1.grid(row=0, column=2, sticky=W) 

radio1=Radiobutton(window, text='gilos',variable=jinsi, value='gilos') 

radio1.grid(row=0, column=3, sticky=W) 

 

Radiobutton() 



radio1.select() 

window.mainloop() 

 

 

     



 

 

 



 

 

 



 

 



 

75 


 

Izohlar uchun 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 




 

76 


 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 




 

77 


 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 




 

78 


 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 




 

79 


 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 

_______________________________________________________________ 




 

80 


 

 

 



 

Download 1.31 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling