Ilmiy rahbar: dots. Z. Pardaeva. Bajardi: Yuldasheva Sh. Guruh

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI
TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI

“BUXGALTERIYA HISOBI” KAFEDRASI

“BIZNESDA BUXGALTERIYA HISOBI” FANIDAN

KURS ISHI


Mavzu: Biznеsdа ijtimоiy, iqtisоdiy vа tехnоlоgik оmillаr.


Ilmiy rahbar: dots. Z.Pardaeva.
Bajardi: Yuldasheva Sh.
Guruh: MHBA-72/22
Himoya qilingan sana: ____________
O’quv yili: 2022-2023


Toshkent 2023
Mundarija
Kirish.........................................................................................................................3

1. 
   Biznеsdа ijtimоiy omillar....................................................................................5
   
2. 
   Biznеsdа iqtisodiy omillar.................................................................................14
   
3. 
   Biznеsdа texnologik omillar..............................................................................21
   

Xulosa......................................................................................................................26
Foydalanilgan adabiyotlar.......................................................................................28


Kirish
Bozor iqtisodiyoti iqtisodiy munosabatlar ishtirokchilari manfaati va ular o‘rtasidagi ishonch asosida amalga oshiriladigan jarayonlar majmuasidir. Bir-biri bilan o‘zaro iqtisodiy munosabatlarga kirishayotgan sub’ektlarning asosiy maqsadi – manfaat ko‘rish, ya’ni o‘zaro munosabatlar natijasidan foyda olish hisoblanadi.
Iqtisodiy munosabatlardan manfaatdorlikni ta’minlash avvalo, tadbirkordan biznes yuritish shart-sharoitlarini o‘rganishni talab etadi. Biznes yuritish shart-sharoitlari bozor munosabatlari sharoitida sub’ektlarning o‘zaro manfaatdorligini ta’minlashga xizmat qiladi. Korxonaning moliya-xo‘jalik faoliyati natijalarini ifodalovchi ko‘rsatkichlar majmuasini o‘zida aks ettiradigan hujjat - bu hisobotdir.
Har bir xo‘jalik yurituvchi sub’ekt eng avvalo bo‘lajak hamkorini iqtisodiy ahvoli qandayligi bilan qiziqadi. Chunki uning foyda olish-olmasligi, hamkor bo‘ladigan sub’ektning iqtisodiy ahvoliga bog‘liq. Shu tufayli har bir korxonaning iqtisodiy ahvolini to‘g‘risidagi axborotlarni olish, ularni baholash, tahlil qilish va mablag‘lari samaradorligini oshirish yo‘llarini belgilash bozor iqtisodiyoti ishtirokchilari bo‘lgan tadbirkorlik sub’ektlari uchun muhim ahamiyatga ega hisoblanadi.
Erkin iqtisodiyot sharoitida tadbirkorlik sub’ekti bozorda faoliyati barqarorligini ta’minlash maqsadida Biznes hamkor ishonchlimi?, Korxona to‘lov qobiliyatiga egami?, Korxona iqtisodiy barqarormi?, Korxonaning bozordagi imidji qanday?, Korxona mahsloti sifatlimi?, Korxona raqobatbardoshmi? kabi savollarga javob topishga harakat qiladi. Mazkur savollarga javob topish biznes egasi (boshqaruvchisi)ga butun bir moliya –iqtisodiy faoliyat natijasi to‘g‘risidagi tezkor axborotlarga bo‘lish imkoniyatini beradi. Shu tufayli, ushbu savollar mazmuniga mos aniq javob topish uchun har bir mutaxassis, menedjer, rahbar ular to‘g‘risida bilim beradigan fanlar o‘rganishi shart bo‘ladi.
Bozor munosabatlari sharoitida korxona rahbarlari qaror qabul qilishi uchun zarur axborotlarni bilishi etarli bo‘lmaydi. Endilikda rahbarlar axborotlardan foydalanish usullarini, ulardan to‘g‘ri va asosli xulosa chiqarish uchun tahlil qilish yo‘llarini bilishi hamda axborotlardan ishlab chiqarish samaradorligini oshirishga safarbar qilish tamoyillarini bilishi zarurdir. Tadbirkor uchun zarur axborotlar korxonaning hisobotlari va buxgalteriya hisobi schyotlarida mavjud bo‘ladi. Ulardan to‘g‘ri va maqsadga muvofiq foydalanish uchun esa har bir mutaxassis hamda rahbar hisobotlarni iqtisodiy jihatdan o‘qish usullarini bilishi talab etiladi.
Buning uchun mulkdorlar o‘z mulki va uning harakati, holati to‘g‘risidagi haqqoniy axborotlar manbasi bo‘lgan biznes uchun buxgalteriya fanini o‘rganishi, uning usullari to‘g‘risida tushuncha, bilim va ko‘nikmalarga ega bo‘lishi lozim.
"Yashil iqtisodiyot" atamasini tushunish uchun siz juda oddiy narsani tushunishingiz kerak: har qanday faoliyat nafaqat moliyaviy-iqtisodiy natijaga, balki tashqi qo'shimcha ta'sirga ham ega. Ham ijobiy, ham salbiy.
Yaqin vaqtgacha Rossiya biznesida bu ta'sir asosan salbiy edi — resurslarni tortib olish, landshaftlarni o'zgartirish, atrof-muhitning ifloslanishi. Biroq, iste'molchi, ayniqsa z avlodi deb ataladigan narsa, endi nafaqat sotib olgan narsasi, balki sotib olish ishlab chiqarish bilan bog'liq tarixi ham muhimdir. Va bu biznes yuritish usullarini ekologik javobgarlikka qarab o'zgartira boshlaydi.
Masalan, o'rmon xo'jaligini olaylik: siz cho'lni ortda qoldirishingiz yoki yana o'rmon ekishingiz mumkin va agar siz to'g'ri g'amxo'rlik qilsangiz, bir necha o'n yillar o'tgach, xuddi shu joyda yangi xom ashyoga ega bo'lishingiz mumkin. Ha, biz qo'shimcha yuk — investitsiyalar, infratuzilmani yaratish, imkoniyatlarni jalb qilish haqida gapiramiz. Ammo yo'qotishlar yoki rentabellikning pasayishi bundan kelib chiqishi shart emas.