Inklyuziv ta’limni joriy etish masalalari
Keyingi yillarda alohida ehtiyojga ega bo`lgan bolalar ya`ni maxsus
ehtiyojlarga ega bo`lgan bolalarni ijtimoiy qo`llash, ularga ta`lim berish tizimini
va mazmunini qayta ko`rib chiqish, uni hozirgi
zamon talablari darajasida
takomillashtirish masalalari dolzarb muammolardan biridir.
Mamlakatimizda ta`lim sohasiga jahon standartlari talablarini joriy etish
bo`yicha tizimli ishlar amalga oshirilib kelinmoqda. Imkoniyati cheklangan
bolalarning sog`lom tengdoshlari orasida bir xil sharoitda ta`lim olishini ta`minlash
tendensiyasi ham shular jumlasidandir.
INKLYUZIV TA`LIM NIMA?
Ta`limda tenglik bo`lishi, barcha bolalar birgalikda ta`lim
olishi inklyuziv
ta`lim deb nomlanadi.
Inklyuziv – (inklyuziya – inglizcha [inslusion] - uyg`unlashish ) Hamkorlikdagi
ta`lim, butun dunyo hamjamiyati tomonidan eng insonparvar va eng samarali
ta`lim sifatida deb tan olingan.
Inklyuziv ta`lim-imkoniyatlari cheklangan bolalarni maktablarda sog`lom
tengdoshlari bilan birga ta`lim olishidir.
INKLYUZIV TA`LIMNING MAQSAD VA VAZIFALARI:
Ta`lim muassasasida imkoniyati cheklangan bolalar va o`smirlarning ta`lim
olishlari uchun
zaruriy psixologo-pedagogik, korreksion sharoitlarni yaratish,
ularning imkoniyatiga yo`naltirilgan umumta`lim dasturlari va korreksion ishlarni
amalga oshirish orqali ruhiy rivojlanishi, ijtimoiy moslashtirishni amalga
oshirish;
●
o`quvchilarning ta`limdagi tenglik huquqini kafolatlash;
●
jamiyatning va oilaning faol ishtirokida nogiron va sog`lom bolalarning
ehtiyojlarini qondirish, ijtimoiy hayotga erta moslashtirish;
●
imkoniyati cheklangan bolalar va o`smirlarni
oilalardan ajralmagan holda
yashash huquqini ro`yobga chiqarish;
●
jamiyatda imkoniyati cheklangan bolalar va o`smirlarga nisbatan do`stona
va mehr-muhabbatli munosabatni shakllantirish kabilardir.
●
Bola qanday imkoniyatga ega bo`lishidan qat`iy nazar har doim kattalar
yordamiga muhtoj farzanddir. Uni alohidalash yoki alohida nom bilan “anamal
bolalar”, (ko`r bolalar), (kar bolalar) va xakozo
tushunchalar bilan ajratib
ko`rsatish insonparvarlik nuqtai nazariga to`g`ri kelmaydi. Ushbu tushunchalar
imkoniyati cheklangan bolalar va o`smirlarning huquqlarini kamsitish bilan bir
qatorda ota-onalarga ham salbiy ta`sir etadi.
●
Imkoniyati cheklangan bolalar normal rivojlanishdagi bolalar kabi topshiriq
va vazifalarni tezlik bilan mukammal amalga oshira olmasalarda, ammo imkoniyat
darajada bajara oladilar.Shuning uchun ham tahqirlashga yo`l qo`ymaslik, bolaning
huquqlarini
himoya qilish, ularga ijobiy munosabatda bo`lish tarbiyalashning
muhim vazifalaridan biridir.
