Inson va kompyuterning o'zaro ta'siri. Interfeys tushunchasi bilan tanishish

1-AMALIY MASHG`ULOT
Inson va kompyuterning o'zaro ta'siri. Interfeys tushunchasi bilan tanishish.

Ishning maqsadi: Inson-kompyuter interfeyslari asoslarini o'rganish.

1. 
   Variant. Asosiy tushunchalar. Foydalanuvchi interfeyslariga misollar.
   

Interfeys- operatsion tizimning foydalanuvchilar bilan o'zaro aloqasi qoidalari, shuningdek, kompyuter tarmog'idagi qo'shni darajalardir. Inson-kompyuter aloqasi texnologiyasi interfeysga bog'liq. Interfeys birinchi navbatda qoidalar to'plamidir. Har qanday qoidalar singari ular ham umumlashtirilishi, "kod" da to'planishi, umumiy xususiyatiga ko’ra guruhlanishi mumkin.

Zamonaviy interfeys turlari quyidagilar:
1. Buyruq interfeysi. Buyruq interfeysi shunday nomlangan, chunki bu turdagi interfeysda
odam kompyuterga "buyruqlar" beradi va kompyuter ularni bajaradi va natijani odamga
beradi. Buyruq interfeysi ommaviy texnologiya va buyruq satrlari texnologiyasi sifatida
amalga oshiriladi.
2. WIMP - interfeys (Window - oyna, Image - rasm, Menu - menyu, Pointer - ko'rsatgich).
Ushbu turdagi interfeysning o'ziga xos xususiyati shundaki, foydalanuvchi bilan dialog
buyruqlar yordamida emas, balki grafik tasvirlar - menyular, derazalar va boshqa elementlar
yordamida amalga oshiriladi. Ushbu interfeysda buyruqlar mashinaga berilgan bo'lsa ham,
bu "bilvosita", grafik tasvirlar orqali amalga oshiriladi. Ushbu turdagi interfeys ikki
darajadagi texnologiyalar bo'yicha amalga oshiriladi: oddiy grafik interfeys va "toza"
WIMP interfeysi.
3. SILK - interfeys (Speech - nutq, Image - rasm, Language - til, Knowlege - bilim). Ushbu
turdagi interfeys odatiy, insoniy aloqa shakliga eng yaqin. Ushbu interfeys doirasida odam
va kompyuter o'rtasida odatdagi "suhbat" mavjud. Shu bilan birga, kompyuter o'zi uchun
buyruqlarni topadi, inson nutqini tahlil qiladi va undagi asosiy iboralarni topadi.
Shuningdek, u buyruqlarni bajarish natijasini odam o'qiydigan shaklga o'tkazadi. Ushbu
turdagi interfeys kompyuterning apparat resurslariga eng talabchan bo'lib, shuning uchun u
asosan harbiy maqsadlarda ishlatiladi.
4. "Mimik interfeys" (Biometrik texnologiya).
5. Jamoat interfeysi - Semantik tarmoqlar asosida.
Dasturlar xilma – xil bo’lgani kabi ularning interfeysi ham turlicha bo’ladi. Foydalanuvchi interfeysi xususiyatlariga ko’ra bir necha turga ajratilishi mumkin. Agar dastur bilan muloqot qilish juda qulay bo’lib, foydalanuvchi uchun qiyinchilik tug’dirmasa, bunday dastur qulay foydalanuvchi interfeysiga ega deyiladi.

Foydalanuvchi interfeysi - kompyuter dasturi va ushbu dastur foydalanuvchisi o'rtasidagi o'zaro ta'sir usullari to'plami. Foydalanuvchi interfeysi - bu foydalanuvchining kompyuter bilan o'zaro ta'sirini ta'minlovchi dasturiy ta'minot va texnik vositalar to'plami. Bunday o'zaro ta'sirning asosini dialoglar tashkil qiladi. Bunda dialog deganda real vaqt rejimida amalga oshiriladigan va muayyan muammoni birgalikda hal qilishga qaratilgan shaxs va kompyuter oʻrtasida tartibga solinadigan maʼlumotlar almashinuvi tushuniladi. Har bir muloqot oynasi foydalanuvchi va kompyuter oʻrtasidagi aloqani jismoniy taʼminlovchi alohida kiritish/chiqarish jarayonlaridan iborat. Axborot almashinuvi xabarni uzatish orqali amalga oshiriladi.