Investitsiya iqtisodiyot taraqqiyot kafolati

INVESTITSIYA - IQTISODIYOT TARAQQIYOT KAFOLATI
Amrilloyev Diyorbek Sayfullo o`g`li
Toshkent moliya instituti talabasi
Investitsiya - kelajakda ma`lum bir sohani rivojlantirish maqsadida kiritilgan pul.
Iqtisodiyot rivojlanishi uchun albatta investitisiya muhim ahamiyatga ega. Investitsiya orqali ma`lum bir qism rivojlaantiriladi va shu orqalo o`sha sohani iqtisodiyotiga ijobiy yechim bo`la oladi. Ma`lum bir sohani rivojlantirish orqali ko`rilayotgan foyda ortib boshlaydi va u foyda yana bir soha uchun investitsiya bo`lib xizmat qilishi mumkin. Ana shu zanjirsimon ketma – ketlik orqali iqtisodiyotning taraqqiyotini ko`rishimiz mumkin.
Masalan ta`limga investitsiya kiritsak, investitsiya kiritish evaziga xizmat ko`rsatish ya`ni ta`lim sifati oshiib boradi va o`z sohasini mjutaxasis kadrlari yetishib chiqa boshlaydi. Bundan ko`rishimiz mumkunki, bir sohaga investitsiya kiritish orqali boshqa sohalar ham rivojlanishini. Bundan kelib chiqadi yana bir investitsiyaning rivojlanishga ta`siri.
Investitsiya har bir sohada albatta qo`llanilishi kerak, sababi shundaki, investitsiya har bir sohani iqtisodiy rivojlanishi uchun bir turtki bo`la oladi. Investitsiya orqali xizmat ko`rsatish, daromad, foyda va bir qancha faoliyat turlari sezilarli darajada ortishi iqtisodiyotga ma`lum.
Amerikaning investitsiya siyosati:
Amerika investitsiya siyosati amerikalik shaxslar, korxonalar va muassasalar o'z mablag'larini qanday investitsiya qilishini tartibga soluvchi ko'rsatmalar va qoidalar to'plamidir. Siyosat iqtisodiy o'sishni rag'batlantirish, ish o'rinlari yaratish va investorlarni himoya qilishga qaratilgan. U qimmatli qog'ozlar, bank faoliyati, soliqqa tortish, korporativ boshqaruv va xorijiy investitsiyalar bilan bog'liq qonun va qoidalarni o'z ichiga oladi.
Amerika investitsiya siyosatining ba'zi asosiy jihatlari quyidagilardan iborat:
- Qimmatli qog'ozlarni tartibga solish: Qimmatli qog'ozlar va birja komissiyasi (Qimmatli qog'ozlar va birjalar komissiyasi) adolatli bozorlarni ta'minlash va investorlarni firibgarlikdan himoya qilishga qaratilgan qimmatli qog'ozlar chiqarish va savdosini tartibga soladi.
- Soliq solish: AQSh soliq kodeksida ma'lum sektorlar yoki faoliyat sohalariga sarmoya kiritishni rag'batlantirish uchun turli imtiyozlar va chegirmalar mavjud. Masalan, uzoq muddatli investitsiyalar uchun kapital daromad solig'i past bo'lishi mumkin.
- Xorijiy investitsiyalar: Qo'shma Shtatlardagi xorijiy investitsiyalar bo'yicha qo'mita (CFIUS) milliy xavfsizlikka ta'sir qilishi mumkin bo'lgan xorijiy investitsiyalarni ko'rib chiqadi. Agar kerak bo'lsa, tranzaktsiyalarni bloklash yoki o'zgartirish huquqiga ega.
-Korporativ boshqaruv: Nizomlar korporativ amaliyotda shaffoflik, hisobdorlik va adolatni ta'minlashga qaratilgan. Bularga moliyaviy hisobotga qo'yiladigan talablar, ijrochilarning kompensatsiyasini oshkor qilish, aktsiyadorlar huquqlarini himoya qilish va boshqalar kiradi.

Germaniya investitsiya siyosati:

Germaniyaning investitsiya siyosati iqtisodiy o'sishni rag'batlantirish va bandlik imkoniyatlarini yaratish uchun ham mahalliy, ham xorijiy investitsiyalarni jalb qilishga qaratilgan. Siyosat innovatsiyalar, barqarorlik va uzoq muddatli investitsiyalar uchun rag'batlantiruvchi biznes uchun qulay muhitni ta'minlashga qaratilgan.

Germaniya investitsiya siyosatining asosiy elementlari quyidagilardan iborat:

-Normativ muhit: Germaniya adolatli bozor sharoitlari orqali raqobatni rag'batlantirish bilan birga investorlarni himoya qilishni ta'minlaydigan aniq huquqiy bazani yaratdi.
-Tadqiqot va ishlanmalarni rag'batlantirish: Germaniya innovatsiyalarga yo'naltirilgan tadqiqot va ishlanmalar faoliyatiga sarmoya kiritgan kompaniyalar uchun grantlar, soliq imtiyozlari va subsidiyalangan kreditlar beradi.
-Infratuzilmani rivojlantirish: Hukumat biznes operatsiyalarini osonlashtirish uchun transport tarmoqlari, raqamli infratuzilma (masalan, keng polosali), energiya tizimlari (masalan, qayta tiklanadigan energiya) kabi infratuzilma loyihalariga sarmoya kiritadi.
- Ishchi kuchini rivojlantirish: Germaniya malakali ishchi kuchini rivojlantirish, kompaniyalarning yuqori malakali xodimlarga ega bo'lishini ta'minlash uchun kasbiy ta'lim va ta'limga qaratilgan turli dasturlarni taklif etadi.
-To'g'ridan-to'g'ri xorijiy investitsiyalar: Germaniya jozibador investitsiya sharoitlari, soliq imtiyozlari va mamlakatda o'z ishtirokini o'rnatmoqchi bo'lgan xorijiy kompaniyalarni qo'llab-quvvatlash orqali to'g'ridan-to'g'ri xorijiy investitsiyalarni faol ravishda rag'batlantiradi.
Amerika va Germaniya investitsiya siyosati investitsiyalarni jalb qilishga qaratilgan, biroq o'ziga xos yondashuvlar va qoidalar har bir mamlakatning o'ziga xos iqtisodiy, siyosiy va ijtimoiy sharoitlariga qarab farq qilishi mumkin.