?Iqtisodiyot nazariyasi qanday fanlar jumlasiga kiritiladi ?
Download 317.97 Kb.
|
ИКТНАЗ верал
?Iqtisodiyot nazariyasi qanday fanlar jumlasiga kiritiladi ? +ijtimoiy =хususiy iqtisodiy =tarmoq iqtisodiyoti =umumiy iqtisodiy ? Iqtisodiyot nazariyasining vazifalarini aniqlang ? + iqtisodiyotning sir-asrorlarini bilish =iqtisodiy siyosatni ishlab chiqish =аmaliy bilimsaviyasini oshirish = iqtisodiy dasturlarni ishlab chiqish ?Iqtisodiyotni o‘rganishda qanday ko‘rsatkichlar qo‘llaniladi ? +miqdor va sifat =strategiya va taktik =dinamik va statik =induktiv va deduktiv ?Merkantalizm maktabining asosiy g‘oyasi nima ? +boylik to‘plash, savdo qilish =qo‘shimcha qiymat nazariyasini ilgari surish = iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solish =pul iqtisodiyotda asosiy vosita ? Iqtisodiyot nazariyasining vazifalariga quyidagilardan qaysi biri kiritilmaydi ? +moliya tizimi bilan bog‘liq bo‘lgan jarayonlarni tahlil qilish =iqtisodiyotning sir-asrorlarini bilib olish =boshqa iqtisodiy fanlarga ilmiy-uslubiy asos bo‘lib xizmat qilish =ommaviy tavsiyalar berish ? Iqtisodiyot nazariyasining predmetini aniqlang ? +bu kishilarning cheklangan iqtisodiy resurslar sharoitida muqobil xo‘jalik yuritish asosida o‘z ehtiyojlarini qondirishga qaratilgan hatti-xarakatlari, bularni belgilovchi iqtisodiy shart-sharoitlar xisoblanadi =ishlab chiqarish jarayoni, ishlab chiqarish munosabatlari tizimini tahlil qiluvchi va o‘rgatuvchi fan =makroiqtisodiyot darajasidagi iqtisodiy voqe'likni o‘rgatuvchi fan = makroiqtisodiy jarayonlarni tahlil etish ? Hayotiy jarayonlar ichida ustuvor ahamiyatga ega bo‘lgan ehtiyojlarni aniqlang ? +sotsial-iqtisodiy =madaniy =ma'naviy =siyosiy ? Sotsial-iqtisodiy ehtiyoj bu... +insonlarning yashashi, mehnat qilish va iqtisodiy mavqeyiga ega bo‘lishi uchun iste'mol etilishi zarur tovarlar va xizmatlar yig‘indisi =ishlab chiqarish jarayonida yuzaga kelgan ehtiyoj =sotsial sohada yuzaga kelgan ehtiyojlar yig‘indisi = madaniy va ma'naviy ehtiyojlar yg‘indisi ? Ehtiyojlarning cheksizligi nimadan iborat ? + ehtiyojlarning to‘xtovsiz yangilanib borishidan iborat =ehtiyojlarning tor doirada ekanligidan iborat = ehtiyojlarning yangilanib borishidan iborat = ehtiyojlarning qisqa davrda davom etishidan iborat ? Turmush darajasi nima ? +aholi ehtiyojining qondirilish me'yoridir =ehtiyojlarning yuksalishidir =aholining oziq-ovqat mahsulotlariga bo‘lgan ehtiyojining qondirilishi =iste'mol tovarlariga bo‘lgan ehtiyojlarning qondirilishi ? Sotsial-iqtisodiy ehtiyojlarga quyidagilarning qaysi biri kirmaydi ? +fiziologik ehtiyoj =moddiy ehtiyoj = sotsial-ma'naviy ehtiyoj =mehnat ehtiyoji ? Ehtiyoj qanday omillarga bog‘liq ? +insonning yoshi, jinsi… =byudjet mablag‘lari, pensiyalar darajasiga = ishlab chiqarish xarajatlari, foyda, ish-haqi darajasi =tadbirkorlarning olayotgan daromadiga bog‘liq ? Ehtiyojlar yuksalishining ko‘rsatkichlariga quyidagilarning qaysi biri kiritilmaydi ? + ehtiyojni tovar iste'moli orqali qondirilishi =ehtiyoj ko‘payib, miqdoran o‘sib boradi = mutlaqo yangi ehtiyojlarning paydo bo‘lishi = bir ehtiyojni ikkinchisi bilan almashtirish ? Sotsial-ma'naviy ehtiyojlar tarkibiga quyidagilarning qay birini kiritish mumkin emas ? + oziq-ovqat va kiyim-kechak =bilim olish =madaniy saviyasini oshirish =mahoratga ega bo‘lish ? Ishlab chiqarish omillariga quyidagilardan qaysi biri kiradi ? +shaxsiy-insoniy =iqtisodiy resurslar =moddiy mahsulotlar va xizmatlar = ishlab chiqarishning natijalari ? Hozirgi G‘arb madaniyatlarida iqtisodchilar iqtisodiy resurslarlarga nimalarni kiritadilar ? +yer, kapital, mehnat, tadbirkorlik qobiliyati =pul, korxona, ishlab chiqarish hujjatlari =asosiy va aylanma fondlar =kredit, dotatsiya, subendiya ? Moddiy ishlab chiqarishga quyidagilarning qaysi biri kiritilmaydi ? +moddiy-maishiy xizmat sohalari =sanoat, transport =aloqa, qurilish =qishloq xo‘jaligi ? Nomoddiy ishlab chiqarishga quyidagilarning qay biri kiritilmaydi ? +sanoat, transport =moddiy-maishiy xizmat sohalari =tibbiy xizmat sohalari =maorif sohalari ? Yalpi milliy mahsulot nima ? +bir yil davomida jamiyatda yaratilgan tovarlar va xizmatlarning bozor bahosi orqali ifodalanishi =yillar davomida yaratilgan tovarlarning bozor bahosi orqali ifodalanishi =bir necha yillar davomida yaratilgan xizmatlarning bozor bahosi orqali ifodalanishi =tovar va xizmatlarning davlat tomonidan belgilangan narxlarda ifodalanishi ? Mehnat unumdorligining omillariga quyidagilarning qaysi biri kiritilmaydi? +inflyasiyaning ko‘tarilishi =ishlab chiqarishning texnika-texnologiya darajasi =ishlovchilarning bilimi, malakasi = ishlab chiqarishning tabiiy sharoitlari ? Iqtisodiy o‘sish tushunchasini aniqlang ? +kishilarning ehtiyojini qondirish maqsadida moddiy ne'matlarni ishlab chiqarishning o‘sishi =iste'mol buyumlarini ishlab chiqarishning o‘sishi =ishlab chiqarishning vositalarini rivojlanishi =xizmat ko‘rsatishning o‘sish ? Mikroiqtisodiy o‘sish ko‘rsatkichlariga quyidagilarning qaysi biri kiritilmaydi? +jamiyat miqyosidagi o‘sish =korxona iqtisodiyotini o‘sishi =firma faoliyatining o‘sishi =tarmoq doirasidagi o‘sish ? Mikroiqtisodiy o‘sishga qaysi ko‘rsatkich mos keladi ? +davlat miqyosidagi iqtisodiy o‘sish =tarmoq doirasidagi o‘sish = korxona doirasidagi o‘sish =fermer xo‘jaligi iqtisodiyotini o‘sishi ? Iqtisodiy o‘sishning omillariga quyidagilardan qaysi biri kiritilmaydi ? +tadbirkorlik qobiliyati =tabiiy resurslarning miqdori va sifati =mehnat resurslarining miqdori va sifati =ishlab chiqarishning texnologik darajasi ?Ko‘rsatilgan omillardan qaysi biri ekstensiv o‘sish deyiladi ? +kapital qo‘yilmalarining ko‘paytirish va ishlab chiqarishning miqdoran o‘sishi =Fan-texnika yutuqlarini joriy qilinishi =mehnatni tashkil etishni takomillashtirish =mahsulotni iste'mol xususiyatlarini yaxshilash ? Ko‘rsatilgan omillardan qaysi biri intensiv o‘sish deyiladi ? + Fan-texnika yutuqlarini joriy qilinishi asosida mehnat unumdorligini oshirish =ishlab chiqarish natijasini miqdoran o‘sishi = kapital qo‘yilmalarining ko‘paytirish va ishlab chiqarishning miqdoran o‘sishiga erishish = mahsulotni iste'mol xususiyatlarini yaxshilash ? Milliy boylik tushunchasiga quyidagilardan qaysi biri mos ? +ajdodlar mehnati bilan yaratilgan va jamiyatda jamg‘arilib kelingan ne'matlar va tabiat in'omlari yig‘indisi =aholi qo‘lida to‘plangan mablag‘lar =yer osti va yer usti boyliklari =qishloq xo‘jaligida yaratilgan mahsulotlar ? Ko‘rsatilganlardan qaysi biri iqtisodiy potensialning omillariga kiritilmaydi ? +jamg‘arilgan potensial =mehnat potensiali =ilm-ma'rifat potensiali =texnologik, tabiiy potensial ? Tovar ishlab chiqarish degani… +ayriboshlash, bozor uchun, pul vositasida oldi-sotdi qilish uchun mahsulot ishlab chiqarish =bozor uchun yaratilgan mahsulot =mahsulotlarni jahon bozoriga olib chiqilishi =mahsulotni barter asosida ayriboshlash jarayoni ? Tovar ishlab chiqarish nimaga asoslanadi +mehnat taqsimoti, ishlab chiqaruvchilarning bir-biridan alohidalashuviga =mehnat unumdorligi va intensivligi =aholi daromadi va soliqlari =shaxsiy va moddiy-ashyoviy omillarga ? Pul nima ? +umumiy ekvivalent vazifasini bajaruvchi mahsus tovar =mahsus tovar =qimmatbaho qog‘oz =valyuta ? Qiymat qonunining ijtimoiy taraqqiyotdagi eng muhim vazifasi nima ? +texnika taraqqiyotini rag‘batlantiradi =ishlab chiqarishni tartibga solish =ijtimoiy mehnat xarajatlarini tejashga undaydi =tovar ishlab chiqaruvchilarni raqobatlashtiradi ? Tovarning xususiyati nimadan iborat ? +iste'mol qiymati va qiymat =tovarda mujassamlashgan mehnat =tovarni ma'lum nisbatda ayirboshlash =o‘zining iste'moli uchun tayyorlanmaydi ? Mulkiy munosabatlar deganda nimani tushunasiz ? +mulkni o‘zlashtirish jarayonida vujudga keladigan munosabat =mulk moddiy boylik degani = mulk moddiy boyliklar, kiyim-kechaklar, oziq-ovqatlar, zebi-ziynatlar =mulk biror shaxs yoki korxona, tashkilotlarga tegishli narsa ? Mulkchilik ob'ektiga quyidagilarning qaysi biri kiritilmaydi? +xududiy birlashmalar, har xil tashkilotlar =yer, suv, konlar =o‘simlik va hayvonot dunyosi =mashinalar, uskunalar ?Sotsial – iqtisodiy tizim qanday izohlanadi? + Jamiyatning sotsial-iqtisodiy tuzilishi =Ishlab chiqarishni tashkil etuvchi jarayon = Jamiyatning ishlab chiqaruvchi kuchlari = Jamiyatning ishlab chiqarish munosabatlari ?Mulkiy jihatdan qaraganda sotsial-iqtisodiy tizimlarni qanday toifalarga ajratish mumkin? + Monostrukturali tizim =Aralash iqtisodiyot = Natural ishlab chiqarish = Tovar ishlab chiqarish ?Monoiqtisodiyot qanday izohlanadi? + Yakka mulk shakliga tayangan iqtisodiyot =Bozor iqtisodiyotiga asoslangan iqtisodiyot = Erkin raqobatga asoslangan iqtisodiyot = Aralash iqtisodiyot ?Quyidagilardan qaysi biri poliiqtisodiyot tizimiga mansub? + Turli tuman mulk shaklllariga asoslangan aralash iqtisodiyot =Bozor iqtisodiyotiga asoslangan iqtisodiyot = Yakka mulk shakliga asoslangan iqtisodiyot = Erkin rakobatga asoslangan iqtisodiyot ?Quyidagilardan qaysi biri totalitar rejali iqtisodiy tizimga xos emas? + Kup turli mulkchilikka asoslangan erkin iqtisodiyot =Iqtisodiyotni davlatlashtirishning yuqori darajasi = Ishlab chikarishni reja asosida amalga oshirish = Siyosatni iqtisodiyotdan ustuvorligi. ?Qaysi holat bozor iqtisodiyotiga xos emas? + Iqtisodiy monopolizm =Iqtisodiy plyuralizm = Narxlarning liberallashuvi = Novatsiyaga moyillik ?Bozor iqtisodiyotini harakatga soluvchi vosita xili? + Raqobat = Ish kuchi = Tovarlarning xilma-xilligi = Manfaatlarning ustunligi ?Bozor munosabatlari iqtisodning jadal borishini ta'minlovchi qanday kuchni yuzaga chiqaradi? + Iqtisodiy faoliyat erkinligi =Narxlarning liberallashuvi = Iqtisodiy monopolizm = Iqtisodiyotni davlat tomonidan ?Kursatilganlardan qaysi biri bozor iqtisodiyotiga utishning shakllariga tugri kelmayli? + Markaziy Osiyo mamlakatlari yuli =Rivojlangan mamlakatlar yuli = Rivojlanayotgan mamlakatlar yuli = Sobiq sotsialistik mamlakatlar yuli ?Bozor iqtisodiyotiga utish yullarining xususiyatlariga xos belgini aniqlang: + Sotsial iqtisodiy sharoit =Geografik joylashuvi = Jahon xujaligida tutgan urni = Iqtisodiy aloqalarning rivojlanishi ?Quyidagi kursatilganlardan qaysi biri Uzbekistonning bozor iqtisodiyotiga utishda asosiy tamoyillariga xos emas? + Revolyusion sakrashlar orqali tezlik bilan utishi =Iqtisodiyotning siyosatdan ustuvorligi = Qonunlarning barcha narsalardan ustun turishi = Bosqichma-bosqich utishni ta'minlash ?Bozor – bu … + Ishlab chiqaruvchi va iste'molchilar urtasidagi aloqalarni tovar-pul orqali tashkil etilishidan iborat munosabatlar yigindisi =Davlat korxonalari va jamoa xujaliklari urtasidagi munosabatlar = Fermer xujaliklari va jamoa xujaliklari urtasidagi munosabatlar = Ijaraga beruvchilar va ijaraga oluvchilar urtasidagi munosabatlar ?Bozor ob'ektining tarkibiga quyidagilardan nimani kiritish mumkin emas? + yer, suv, tabiiy boyliklar =Iste'mol tovarlari = Ishlab chiqarish vositalar bulgan tovarlar = Aqliy mehnat mahsuli bulgan tovarlar ?Bozorning sub'ektlari – ishtirokchilari kimlar? + Sotuvchilar va xaridorlar =Dillerlar = Tovar birjalari = Savdo dukonlari ?Bozorning vazifalariga quyidagilardan qaysi biri kirmaydi? + Iste'molchilarga tovarlarni reklama qilish =Ishlab chiqarish bilan iste'molni boglash = Tovarni qiymat shaklidan pul shakliga aylantirish = Iqtisodiyotni tartibga solishda ishtirok etish ?Monopollashgan bozorning xillariga quyidagilardan qaysi biri kirmaydi? + Rejalashtirilgan bozor =Monopol raqobatli bozor = Oligopolistik bozor = Sof monopoliya bozori ?Ayirboshlash miqyosi jihatidan bozor bulinadi: + Iste'mol tovarlari va xizmatlari bozori =Rejali, tartibga solinadigan bozor = Mahalliy, xududiy bozor = Tashki bozor ?Bozorning yetuklik darajasiga qarab qanday darajalarga bulish mumkin? + Xozirgi zamon rivojlangan bozori =Tartiblanadigan bozor = Rejalashtiriladigan bozor = Kapitalistik bozor ?Talab nima? + Tulovchi qolib, pul bilan ta'minlangan ehtiyoj =Biron-bir ne'matlar va xizmatlarga bulgan ehtiyoj = Iste'molchilarning bozordagi harakati = Xayotiy ehtiyoj ?Talabga ta'sir qiluvchi omillar ichiga qaysi biri kirmaydi? + Resurslar narxi =Maxsulotlar narxi = Xaridor didi = Xaridorlar soni ?Bozorda taklif qilinadigan tovar hajmiga narxdan tashqari ta'sir qiladigan omillarga qaysi biri kirmaydi? + Iste'molchilarning bozordagi harakati =Resurslar narxi = Ishlab chiqarish texnologiyasi = Narx uzgarishining kutilishi ?Nomukammal raqobat turiga quyidagilardan qaysi biri kiritilmaydi? + tarmoqlar aro raqobat =Monopolistik raqobat = oligopolistik raqobat = sof monopoliya raqobati ? Narxni aniqlang? +tovar qiymatining puldagi ifodasi =tovarni ayirboshlash shakli =tovarga quyilgan harajatlar miqdori =ishlab chiqarilgan tovarlarni aniqlovchi omil ?Narx vazifalariga quyidagilarning qaysi biri kiritilmaydi? +ishlab chiqarish bilan istemolni boglash =bozor munosabatlarini taminlash =xisob-kitob, ulchov vazifasi =iqtisodiy regulyator ?moliyaviy resurslar turiga kursatilganlardan qaysi biri kiritilmaydi? +davlat ixtiyoridagi resurs =mikroresurslar =makroresurslar =zahiradagi resurs ?Moliyaning vazifalariga kursatilganlardan qaysi biri kiritilmaydi? +ishlab chiqarish bilan istemolchilarni boglash =taxsimlash =ragbatlantirish =sotsial ximoya ?Davlat moliyasining tarkibiga quyidagilardan qaysi biri kirmaydi? +banklarda jamgarilgan jamgarmalar =davlat byudjeti =byudjetdan tashqari uyushtirilgan pul fondlari =davlat krediti ?Davlat daromatlarining manbalarini aniqlang? +ichki va tashki manbalar =aralash manbalar =jamgarma fondlar =amortizatsiya fondler ?Soliqning vazifalariga qaysi kursatkichlar kiritilmaydi? +taksimlash =fiskal =xujalik faoliyatini ragbatlantirish =aholi ayrim toifalarini sotsial himoya qilish ?Quyidagilardan qaysi biri byudjet daromatlarining manbalari emas? +milliy daromatning bir qismi =soliqlar =aksiz yiginlari =bojxona tulovlari ?Byudjet xarajatlarining ishlatilishiga qaysi omil kiritilmaydi? +jamgarish fondini tashkil qilish uchun =ishlab chiqarishni rivojlantirish =sotsial-madaniy sarflar =davlat boshqarish va mudofa sarflari ?Bozor iqtisodiyotida taxsimot turiga qaysi biri kiritilmaydi? +umumiy taxsimot =taxsimotning dolzarb qoidalari =noekvivalent taxsimot = ekvivalent taxsimot ?Taxsimot natijasida mulk egalariga bulmaydigan narsani aniqlang? +obligatsiya =ish xaqi =foyda =pensiya ? Tumush darajalari bu … +ehtiyojlarni qadirlash meyorlari =kishilarning istemol buyumlari bilan taminlanish =yil davomida istemol qilingan tovarlar va xizmatlar summasi =hozirgi kundagi istemol ?Ish xaqi nimani ifodalaydi? +ish kuchi sohibining sarflagan mhxnatining qiymatini ifodalaydi =ish kuchini ekvivalentligi =mehnat xaqini =ish kuchi sohibining tirikchilik vositalari narxini ifodalaydi ?Turmush darajasiga tasir etuvchi omillarga qaysi biri kirmaydi? +soliqlar va tulovlar =pul daromadining miqdori =narx-navo darajasi =tovarlarning mulkulligi ?Quyidagi tariflardan qaysi biri jahon xujaligini tugri ifodalaydi? +xalqaro iqtisodiy munosabatlar tizimi va ularni amalga oshirish vositalarining =qushni mamlakatlar xujaligi =uzaro shartnomalar bilan boglik davlatlar yigindisi =bir ijtimoiy tizimga xos mamlakatlar ?Jahon xujaligini moddiy asosini tashkil etuvchi omil? +xalqaro mehnat taxsimoti =geografik muhit =shartnomalar =dustona munosabatlar ?Xalqaro iqtisodiy munosabatlarning asosiy shakllariga kiritish mumkin emas? +mamlakatlarning iqtisodiy tashkilotlariga a'zo bulishlari =savdo-sotiq =xalqaro kredit =integratsiya aloqalari ?Jahon bozorining tarkibiga qaysi kursatkich kiritilmaydi? +istemol tovarlari bozori =xizmatlar moliya bozorlari =tovarlar bozori =ilmiy ishlamalar,mehnat bozori ?Jahon bozorlari orqali mamlakatlar orasida taxsimlanadi? +pul kapitali,ish kuchi,texnologiya =iqtisodiy resurslar =ishlab chiqarish kuchlari =yalpi milliy mahsulot ?Umum jahon krediti qanday yunalishda boradi? +odatdagi kredit,imtiyozli kredit =uzoq muddatli kredit =chetga kapital chiqarish =qiska muddatli kredit ?Jahon xujaligida qanday valyuta kursi ma'qul topilgan? +suzib yuruvchi(tebranuvchi) valyuta kursi =qat'iy valyuta kursi =kelishilgan valyuta turi =territoriyalarning uziga xos valyuta kursi ?Mulkchilik sub'ektiga quyidagilardan qay birini kiritish mumkin emas ? +yer, suv, konlar =ayrim kishilar, oilalar, aholining sotsial guruhlari =xududiy birlashmalar =har xil jamoalar, ijtimoiy, diniy tashkilotlar ?Mulkchilik shakllariga quyidagilardan qaysisini kiritib bo‘lmaydi ? +davlat byudjeti =xususiy mulk =davlat mulki =jamoa mulki ?Xususiy mulk nima ? +daromad topishga qaratilgan mulk =oila a'zolarining mulki =diniy tashkilotlar mulki =fuqarolar mulki ?O‘zbekistonda qaysi soha xususiy mulk bo‘la olmaydi ? +yer, yerosti, yerusti boyliklari =sanoat korxonalari =xizmat ko‘satish sohasi korxonalari =binolar, inshoatlar ?Davlat mulki turlariga quyidagilardan qaysi biri kirmaydi ? +korporativ-guruhiy mulk =respublika ixtiyoridagi mulk =Qoraqalpog‘iston Respublikasi mulki =ma'muriy-hududiy (kommunal) mulk ?Aralash mulk tarkibiga quyidagilardan qaysi biri kiritiladi ? +chet-el fuqarolari, tashkilotlari mulki =ijtimoiy tashkilotlar mulki = korporativ-guruhiy mulk =mahalla mulki ?Mulkni davlat tasarrufidan chiqarishning maqsadi… +davlat tomonidan mulkka nisbatan yakka hokimlikni tugatish =raqobatchilik muhitini shakllantirish =mulkni demokratlashtirish =mulkni tarqatib yuborish ?O‘zbekistondan boshqa davlatlarda uchramaydigan mulk turi qaysi? +mahalla mulki =diniy tashkilotlar mulki = oila mulki = ijtimoiy tashkilotlar mulki ?Quyidagilardan qaysi biri taklif omili emas ? +Xaridorlar miqdori =maxsulotning tovarlik darajasi =ishlab chiqaruvchilar miqdori =resurslar narxi ?Bozor muvozanati deb ataladi qachonki… +talab va taklif miqdoran hamda tarkiban mos bulsa =narxlar past bulsa =xaridor va sotuvchilar miqdori teng bulsa =narxlar qoniqarli darajada bulsa ?Talab va taklif muvozanatini kim ta'minlaydi ? +bozor mexanizmi =davlat =xaridorlar =sotuvchilar ?Tadbirkorlik deb nimaga aytiladi ? +tavakkalchilik asosida, uz mol-mulki javobgarligi asosida ish yuritish =foyda olish maqsadida ish yuritish =foyda olish maqsadida, tavakkalchilik asosida iqtisodiy faoliyat yuritish =yuqori foyda olish maqsadida qushimcha korxonalarni tashkil qilish ?Tadbirkorlikning muhim belgilariga quyidagilardan qaysi biri kiritilmaydi ? +xujalikni reja asosida yuritish =mulkiy munosabatlarning ishtirokchisi bulish =iqtisodiy erkinlik =iqtisodiy xatti-harakatlar uchun ma'suliyatni uz zimmasiga olish ?Iqtisodiyotning bosh masalasi va doimiy muammosi: +ehtiyojlar cheksiz o‘sib borishi sharoitida iqtisodiy resurslarning cheklanganligidir =ishlab chiqarish hajmini oshirish uchun qancha ishchi kuchi sarflash =davlatning milliy daromadini qanday oshirish mumkin =nima, qanday, qancha va kim uchun ishlab chiqarish ?Ehtiyoj - bu........ +hayotiy vositalarga bo‘lgan zaruriyat =talab =iste’mol jarayonida qo‘llanilishi mumkin bo‘lgan vosita =tirikchilik ne’matlari ?Ishlab chiqarishning iqtisodiy samaradorligi qanday aniqlanadi? +ishlab chiqarish natijalari umumiy sarf-xarajatlar bilan taqqoslanadi =ishlab chiqarish natijalari kapital sarflari bilan taqqoslanadi =ishlab chiqarish natijalari aylanma mablag‘lar bilan taqqoslanadi =ishlab chiqarish natijalari mehnat xarajatlari bilan taqqoslanadi ?Tovar qiymati qanday mehnat sarflarini ifodalaydi? +ijtimoiy-zaruriy =zaruriy =qo‘shimcha =umumiy ?Mehnat unumdorligi qanday aniqlanadi? +mahsulot miqdorini uni ishlab chiqarishga ketgan ish vaqtiga nisbati bilan =mahsulot miqdorini asosiy kapitalga taqqoslash yo‘li bilan =mahsulot miqdorini aylanma kapitalga taqqoslash yo‘li bilan =mahsulot miqdorini jami xarajatlarga taqqoslash yo‘li bilan ?Bozor regulyatori amal qilishi uchun … . +erkin bozor raqobatiga yo‘l berilishi zarur =oligopoliyaga yo‘l berish kerak =monopoliyaga imkon berish lozim =davlat aralashuvini cheklash kerak ?Bozorni tartibga solish mexanizmi: +talab, taklif, baho, raqobat =monopoliya, oligopoliya, monopsoniya =tadbirkorlik, biznes, foyda =pul-kredit, fiskal siyosat ?Bizning mamlakatimizga bozor iqtisodiyotiga o‘tishning qaysi modeli xos? +sobiq sotsiolistik mamlakatlar modeli =osiyocha model =afrika mamlakatlari modeli =lotin Amerikasi mamlakatlari modeli ?O‘zbekistonda bozor iqtisodiyotiga o‘tish qaysi yo‘l bilan boryapti? +evolyusion yo‘l bilan =turkiya modeli asosida =«karaxt kilib davolash»yo‘li bilan =tabiiy yo‘l bilan ?Talabga quyidagi omillar ta’sir etadi: +tovarlarning narxi va miqdori, iste’mochilar soni va daromadi =birjadagi tovarlar va xizmatlar narxi va aksiyalar kursi =sotuvchi va xaridorlarning miqdori =resurslar narxi va ishlab chiqarish texnologiyasi ?Taklif - bu............... +ishlab chiqaruvchi bozorga sotishga chiqaradigan tovarlar va xizmatlar miqdori =iste’molchi sotib olishga qodir bo‘lgan tovarlar va xizmatlar miqdori =tovar va xizmatlarning sotuvidan olinadigan daromad =iste’molchilarning bozorga taklif kiritishi ?Taklif qonuni- bu................ +narx oshishi bilan taklif ham oshadi va aksincha =narx oshishi bilan taklif kamayadi va aksincha =narx pasayishi bilan taklif oshadi va aksincha =talab oshishi bilan taklif kamayadi ?Tovar va xizmatlarning nafliligi nima? +ehtiyojni qondirish layoqati =bahoga ega bo‘lishi =iste’mol xususiyatiga ega bo‘lishi =turmush farovonligi darajasi ?Monopoliya nima? +bozorda bitta ishlab chiqaruvchi ko‘pchilik xaridorlarga xizmat ko‘rsatadi =bozorda ishlab chiqaruvchilar soni juda ko‘p bo‘lib, xaridorlarga xizmat qiladilar =ko‘p sonli kichik firmalarning raqobatlashuvi =yiriklashuv ?Oligopsoniya- bu.................................. +erkin raqobat bo‘lib, bozorda ko‘plab sotuvchilar o‘z mahsulotlarini taklif qiladilar =erkin raqobat =bozorda ko‘plab sotuvchilar o‘z mahsulotlarini taklif qiladilar =uchta firma o‘zaro raqobatlashadi ?Baholar oralig‘idagi farqlarning puldagi miqdoriy ifodasi qanday nom bilan ataladi? +baho diapazoni =baho ko‘rsatkichi =baho chegarasi =baho pariteti ?Tadbirkorlik faoliyati - bu........... +foyda olish maqsadida tavakkalchilik bilan amalga oshiriladigan faoliyat =bozor sub’ektlari o‘rtasidagi yuqori foyda va ko‘proq tavakkalchilikka ega bo‘lish uchun kurashni anglatadi =asosiy kapitalni kengaytirish va uni takror ishlab chiqarishga qilinadigan sarflar =iqtisodiyotda tub o‘zgarishlarni amalga oshirishga qaratilgan tadbirlar ?Tadbirkorlik kapitali qanday shakllarda mavjud bo‘ladi? +tovar, unumli, pul shaklida =pul va unga tenglashtirilgan qimmatli qog‘ozlar shaklida =unumli kapital yoki ishlab chiqarish vositalari shaklida =tugallanmagan ishlab chiqarish va ehtiyot fondlari shaklida ?Dividend - bu ........ +aksionerlik jamiyati sof foydasining aksionerlarga tegadigan bir qismi =qimmatli qog‘oz =iqtisodiy yordam =foydaning o‘zgargan shakli ?O‘rtacha xarajatlar nima? +bir birlik mahsulotni ishlab chiqarish xarajatlari =bir birlik mahsulotni ishlab chiqarish uchun ketgan doimiy xarajatlar =bir birlik mahsulotni ishlab chiqarish uchun ketgan o‘zgaruvchan xarajatlar =jami mahsulotni ishlab chiqarishga sarflangan umumiy xarajatlar ?Aylanma kapital nima? +bu unumli kapitalning bir doiraviy aylanish davomidagi ishlab chiqarish jarayonida to‘liq iste’mol qilinadigan o‘z qiymatini yaratilgan mahsulotga o‘tkazadigan va ashyoviy buyum shaklini ham yo‘qotadigan qismi =ishlab chiqarish ( xizmat ko‘rsatish) jarayonida bir qator doiraviy aylanishlar davomida qatnashib o‘zining qiymatini tayyorlanayotgan mahsulotga (xizmatga) bo‘lib-bo‘lib o‘tkazib boradi =ishchi kuchini yollash, renta va foiz to‘lovlari =kichik miqdordagi xarajatlar ?Foyda nima? +yalpi daromad minus yalpi xarajatlar =yalpi daromad- o‘zgaruvchan xarajatlar =yalpi daromadning narxga nisbati =mahsulotning bir birligidan olinadigan daromad ?Mamlakatda ish haqining umumiy darajasiga qanday omillar ta’sir ko‘rsatadi? +mehnat unumdorligi =foydalanilgan umumiy kapital miqdori =foydalanilgan tabiiiy resurslar miqdori =foydalanilgan aylanma kapital miqdori ?Kasaba uyushmalari ish haqi darajasini oshirishga qaysi yo‘l bilan erishishi mumkin? +ishchi kuchiga talabni oshirish orqali =ishchi kuchiga talabni qisqartirish orqali =ishchi kuchi taklifini oshirish orqali =mehnat unumdorligini pasaytirish orqali ?Iqtisodiyotda takror ishlab chiqarishning birinchi fazasi nima deb ataladi? +ishlab chiqarish jarayoni =taqsimot jarayoni =iste’mol jarayoni =ayirboshlash jarayoni ?Moddiy ehtiyojlar - bu …….. +kishilarning o’zlariga foydali bo’lgan moddiy ne’matlarni xarid qilish va foydalanishga bo’lgan xohishlari =aholi sonining o’sishi, uning tarkibidagi o’zgarishlar ham ehtiyojlarga ta’sir etuvchi asosiy omillar =kishilarning bilim va dam olish, madaniy saviyasini oshirish, malaka-mahoratga ega bo’lish, har xil xizmatlardan bahramand bo’lish kabi ko‘lab ehtiyojlari majmui =jamiyatning iqtisodiy taraqqiyot darajasini shakllantiruvchi ehtiyojlar ?Kishilik jamiyati rivojlanishining barcha bosqichlarini o‘z ichiga oluvchi qonunlar nima deb ataladi? +umumiy iqtisodiy qonunlar =xususiy yoki davriy iqtisodiy qonunlar =talab va taklif qonunlari =maxsus iqtisodiy qonunlar ?Mulkdorlik huquqining uning egasi qo'lida saqlanib turishi va yaratilgan boyliklarni o‘zlashtirishning ijtimoiv shakli mulkchilikning qaysi jihatini tashkil qiladi? +egalik qilish; =foydalanish =tasarruf etish =egalik qilish va foydalanish ?Quyidagilardan qaysi biri mulk obyektlari mazmunini to‘laroq ifodalaydi? +mulkka aylangan barcha boylik turlari =ishlab chiqarish vositalari =tabiiy boyliklar =inson yaratgan moddiy va ma’naviy boyliklar ?Ayrim tadbirkorlarga tegishli, yollanma mehnatga asoslangan va o‘z egasiga foyda keltiruvchi mulk qanday nomlanadi? +xususiy mulk =shaxsiy mulk =korporativ mulk =oilaviy mulk ?Davlat mulki hisobidan boshqa nodavlat mulk shakllarini vujudga keltirish qanday jarayonni anglatadi? +davlat tasarrufidan chiqarish =milliylashtirish =xususiylashtirish =liberallashtirish ?O‘zbekistonda mulkni davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirishga bo‘lgan yondashuvning qaysi xususiyati iqtisodiy islohotlarning asosiy tamoyillaridan birini aks ettiradi? +dasturlar asosida bosqichma-bosqich amalga oshirilishi =manzilliligi =to‘lovliligi =maqsadli yo'naltirilganligi ?Kichik xususiylashtirish, ayrim o‘rta va yirik korxonalarni ijara hamda jamoa korxonalariga, yopiq turdagi aksionerlik jamiyatlariga aylantirish qaysi davrda amalga oshirilgan? +1992-1993 y.y. =1993-1994 y.y. =1994-1995 y.y. =1996 yildan boshlab. ?Hozirgi zamon pulining qadr-qimmati nima bilan o‘lchanadi? +muomaladagi pul miqdori bilan =narxlar darajasi bilan =undagi oltin miqdori bilan =mamlakatning oltin zaxirasi bilan ?Pulning vazifasi nimadan iborat? +yagona hisob-kitob yurgizish, jamg‘arma, muomala, to‘lov vositasi vazifasini bajaradi =ijtimoiy taklif va almashuv uchun zarur bo‘lgan miqdorni belgilaydigan kapital qo‘yilmalar omili; =daromadlar va xarajatlarni hisobga olish tizimi =boylik to‘plash vositasi ?Bozor uchun ishlab chiqarilgan, qiymatga va ma'lum bir naflilikka ega bo‘lgan iqtisodiy faoliyat mahsuli - bu: +tovar =mahsulot =ne’mat =iqtisodiy ne’mat ?A.Marshall yondashuviga ko‘ra tovar qiymati asosida nima yotadi? +sarf-xarajatlar =naflilik =keyingi naflilik =keyingi naflilik va keyingi xarajat, muvozanatli narxni shakllantiradigan talab va taklif ?Bozor iqtisodiyotining salbiy tomoni nimada namoyon bo'ladi? +pul daromadlarining notekis taqsimlanishida =erkinlikni ta’minlashda =resurslarni taqsimlashda =davlatning iqtisodiyotda cheklangan rol o‘ynashida ?Bozor iqtisodiyotining asosiy afzalligi nimadan iborat? +iqtisodiy resurslarni samarali taqsimlash =aholini ijtimoiy himoyalash =ishlab chiqarish samaradorligini ta’miniash =iqtisodiy rivojlanishning barqarorligini ta’minlash ?Quvidagilardan qaysi biri kapital bozor tarkibiga kirmaydi? +valyuta bozori =qimmatli qog'ozlar bozori =qimmatli qog'ozlar birlamchi bozori =qimmatli qog‘ozlar ikkilamchi bozori ?Bozor iqtisodiyotiga o‘tishda islohotlar qachon sezilarli samara beradi? +chinakam mulkdorlar sinfi shakllanganda =milliy valyuta muomalaga kiritilganda =mulk davlat tasarrufidan chiqarilganda =ijtimoiy himoya tizimi yaratilganda ?Mustaqil rivojlanayotgan mamlakatlarning o‘zlarining qoloq xo‘jaligi va an’anaviy iqtisodiyotidan bozor iqtisodiyotiga o‘tishi qanday nomlanadi? +rivojlangan mamlakatlar yo‘li =rivojlanayotgan mamlakatlar yo‘li =sobiq sotsialistik mamlakatlar yo‘li =Yevropa mamlakatlari yo‘li ?Qaysi davrda kelishilgan ulgurji narxlarni davlat tomonidan tartibga solish to‘lig‘icha to’xtatildi? +1993 y =1992 y =1991 y =1994 y ?Tovar va xizmatlar bozori muvozanat holatda bo‘ladi, agar... +talab hajmi taklif hajmiga teng bo‘lsa =narx va foydaga teng bo‘lsa =texnologiya darajasi sekinlik bilan o‘zgarsa =talab taklifga teng bo‘lsa ?Qaysi holatda narxga nisbatan talab egiluvchanligi yuqori bo‘ladi? +iste’molchiga tovar shuncha kam zarur bo‘lsa =iste’molchilar mazkur tovardan eng samarali foydalanishsa =tovar ishlab chiqarish uchun muqobil xarajatlar ko‘p bo‘lsa =birinchi darajali zarur tovarlarga nisbatan zeb-ziynat buyumlariga ?Mahsulotning narxi tushishiga nimalar sabab bo‘lishi mumkin? +o‘zaro bir-birini toddiruvchi tovarlar narxining tushishi =iste’molchilar daromadining ortishi =bir-birining o‘rnini bosuvchi tovarlar narxining o'sishi =xususiy tadbirkorlarga soliqlarning ortishi ?Daromadlar bo'yicha egiluvchanlik – bu: +tovar va xizmatlarga talab hajmi, foizdagi o‘zgarishining iste’molchilar daromadlari foizli o‘zgarishiga nisbati =talabning daromadlar darajasiga bog‘liqligi =dastlabki va o‘zgargan daromadlar nisbati =daromadlarning o‘rtacha darajasi o‘zgarishi ?Oligopoliya – bu: +bir necha yirik raqobatdosh firmalar =tabaqalashgan mahsulot ishlab chiqaruvchi ko'plab raqobatdosh firmalar =bir turdagi mahsulot ishlab chiqaruvchi raqobatlashuvchi ko‘plab firmalar =yagona yirik iste’molchi kompaniya. ?Raqobatning qaysi shaklida ishlab chiqaruvchilar bozor narxlarini to‘liq nazorat qilish imkoniyatiga ega bo‘ladi? +sof monopoliyada =monopolistik raqobatda =sof raqobatda =oligopoliyada ?Raqobatning qaysi shaklida turli foyda normalari o‘rtacha foydaga aylanib boradi? +tarmoqlararo raqobatda =oligopoliyada =tarmoq ichidagi raqobatda =erkin raqobatda ?Markaziy Osiyoda yashab o‘tgan qaysi mutafakkirlar asarlarida iqtisodiy g‘oyalar o‘z aksini topgan +A.Navoiy, A.Temur, A.Beruniy, X.YUsuf, Forobiy, I.Sino =A.Fitrat, A.Behbudiy, A.CHo‘lpon, U.Nosir, Hamza Niyoziy =A.Qahhor, Oybek, T.To‘la, CHingiz Aytmatov, M.Ismoiliy =A.Smit, D.Rikado, U.Petti, J.B.Sey ?Iqtisodiy jarayonlarni ilmiy bilishning qaysi usuli dalillardan asosiy qonun-qoidalar ishlab chiqishni yoki amaliyotdan nazariya tomon borishni bildiradi? +deduksiya =ilmiy abstraksiya =induksiya =gipoteza ?Iqtisodiy faoliyat turlaridan qaysi birining natijasi bo‘lib moddiy-ashyoviy ko‘rinishdagi ne’matlar chiqadi? +ishlab chiqarishda =xizmat ko‘rsatishda =iste’molda =iqtisodiy nafli ish bajarishda ?Tovar xo‘jaligining vujudga kelishi va rivojlanish shart-sharoitlari nimadan iborat? +ijtimoiy mehnat taqsimoti, mulk egalarining alohidalashuvi, mahsulot ayirboshlash uchun ishlab chiqarilishi =natural xo‘jalikning emirilishi, davlatchilikning shakllanishi, =ehtiyojdan ortiqcha mahsulot ishlab chiqarilishi, mehnat unumdorligining oshishi =ish qurollarining takomillashuvi, inson aql-zakovatining oshishi ?Mulkiy munosabatlarning qaysi jihati to‘liq mulkdorlik mavqeini ta’minlaydi? +mulkni tasarruf etish =mulkka egalik qilish =mulkdan foydalanish =iqtisodiy faoliyat natijasini tasarruf etish ?Mulkning quyidagi shakllaridan qaysi biri alohida olingan mulk ob’ekti va uning natijalarini turli mulkdorlar ishtirokida o‘zlashtirilishini +aralash =xususiy =jamoa =davlat ?Bozor iqtisodiyotining qaysi sub’ekti jamiyat a’zolarini ijtimoiy iste’mol xarakteridagni ne’matlar bilan ta’minlaydi? +davlat =uy xo‘jaliklari =tadbirkorlar sektori =chet ellik jismoniy va huquqiy shaxslar ?Iqtisodiy islohotlar nima? +iqtisodiyotda bozor munosabatlarini shakllantirishga qaratilgan chora-tadbirlar =ijtimoiy o‘zgarishlarni amalga oshirishga qaratilgan chora-tadbirlar =ma’naviy va maishiy o‘zgarishlarga qaratilgan chora-tadbirlar =siyosiy o‘zgarishlarni amalga oshirishga qaratilgan chora-tadbirlar ?Bozor iqtisodiyotiga o‘tish davrida davlatning narx siyosati nimaga qaratiladi? +narxlarni erkinlashtirish va milliy narxlarni jahon narxlariga yaqinlashtirib borish =narxlarning quyi va yuqori chegarasini belgilash =narxlarni qotirib qo‘yish =xom ashyo bilan pirovard mahsulot narxlari o‘rtasidagi mutanosiblikni ta’minlash ?Ishlab chiqarish munosabatlarini aniqlang: +ishlab chiqarish jarayonida kishilar o‘rtasida yuzaga keladigan munosabatdir =ishlab chiqarish vositalariga mulkchilik munosabatlaridir =ishlab chiqarilgan mahsulotni taqsimlash va iste’mol qilish shakllari yig‘indisidir =ishlab chiqarish jarayonidagi almashuv munosabatlaridir ?Nominal ish haqining to‘g‘ri ta’rifini toping: +ma’lum vaqt oralig’ida pul shaklida olingan ish haqi =ish haqining sotib olish layoqati =barcha pul daromadlari (foyda, renta, foiz) summasi =ish haqining pul shaklida qat’iy belgilangan stavkasi ?Barcha iqtisodiy tizimlarda asosiy muammolar: nima, qanday, qancha, kim uchun? mikro va makrodarajada echiladi. Quyidagi muammolardan qaysi biri mikro darajada yechiladi? +nima va qancha ishlab chiqarish zarur? =to‘la bandlikni qanday ta’minlash mumkin? =inflyasiyadan qanday qutilish mumkin? =iqtisodiy o‘sishni qanday rag‘batlantirish mumkin? ?Ishchi kuchi (mehnat) ning aniq bozorida qachon ish haqining o‘sishi ro‘y beradi? +taklif o'sib, talab cheklanganda =ishchi kuchi taklifi cheklanganda =ishchi kuchiga talab cheklanganda =boshqa iqtisodiy resurslarga talab cheklanganda ? Iqtisodiy tizim nima? +sotsial-iqtisodiy munosabatlar asosidir =jamiyatning asosiy yo‘nalishidir =ishlab chiqarishni tashkil etish shaklidir =ijtimoiy ishlab chiqarish shaklidir ?Aralash iqtisodiyot deganda nimani tushunasiz? +turli xil mulkiy munosabatlarning yig‘indisidan hosil bo‘lgan munosabatdir =shaxsiy turdagi iqtisodiy munosabatdir =davlat turidagi iqtisodiy munosabatdir =an’ana va udumlarga asoslangan iqtisodiyot ?Nima, qanday, kim uchun ishlab chiqarish muammolari qaysi tizimga aloqador? +sotsial-iqtisodiy va siyosiy tashkil qilinishidan qat’iy nazar, har qanday jamiyatga =faqat totalitar tizimlarga yoki markazlashgan rejalashtirish hukmron bo‘lgan jamiyatlarga =faqat bozor iqtisodiyotiga =faqat an’anaviy iqtisodiyotga ?Iqtisodiy tizimning quyidagi tarkibiy qismlaridan qaysi biri uni davlat tomonidan tartibga solish zarurligini anglatadi? +iqtisodiy siyosat =iqtisodiy munosabatlar =texnologiya =ishlab chiqarishning tabiiy va iqtisodiy shart – sharoitlari ?Ishlab chiqarish jarayonini tashkil qilish (mehnat taqsimoti, uning ixtisoslashishi va kooperatsiyasi, ishlab chiqarishning to‘planishi va uyg‘unlashtirilishi) natijasida vujudga keladigan munosabatlarni toping? +tashkiliy–iqtisodiy munosabatlar =ishlab chiqarish munosabatlari =ijtimoiy–iqtisodiy munosabatlar =ijtimoiy munosabatlar ?Jamiyat taraqqiyotining har bir bosqichida ishlab chiqaruvchi kuchlar va iqtisodiy munosabatlar mavjud turining birligi nimani tashkil qiladi? +ishlab chiqarish usulini =ishlab chiqarish vositalarini =jamiyat ustqurmasini =ijtimoiy–iqtisodiy formatsiyani ?Ishlab chiqarish omillarini uyg‘unlashtirishning ma’lum bir usullari qanday nomlanadi? +texnologiya =ixtisoslashish =kooperatsiya =integratsiya ?Iqtisodiy tizimning iqtisodiy jarayonlarni boshqarish va uyg‘unlashtirish mexanizmi hamda mulkchilikning hukmron shakli bo‘yicha turkumlangan turini aniqlang? +bozor iqtisodiyoti =ibtidoiy jamoa =industrial jamiyat =ommaviy iste’mol jamiyati ?Mulkchilik ob’ektini ko‘rsating: +mol-mulkka aylangan barcha boylik turlari =mulkiy munosabatlarning ishtirokchilari =mehnat qobiliyati =ishlab chiqarish imkoniyati ?Mulkiy munosabatlar tarkibiga kirmaydigan tarkibiy qismlarni aniqlang: +ayirboshlash =egalik qilish =foydalanish =tasarruf etish ?Mulk shakllarini to‘g‘ri ko‘rsating: +shaxsiy va xususiy mulk, jamoa mulki, davlat mulki, aralash mulk, qo‘shma korxonalar mulki =shaxsiy va xususiy mulk =jamoa, davlat va kooperativ mulk =oila, aksinerlik mulki ?Bozor munosabatlariga o‘tish davrida respublika iqtisodiyotining negizini qanday mulk tashkil qiladi? +xilma-xil mulk =jamoa mulki =aralash mulk =xususiy va shaxsiy mulk ?Mulkni davlat tasarrufidan chiqarishning qaysi yo‘li erkin tadbirkorlikka keng imkoniyatlar ochib berishni ko‘zda tutadi? +xususiylashtirish =hissadorlik jamiyatiga aylantirish =jamoa mulkiga aylantirish =ijaraga berish ?Quyidagi ta’riflardan qaysi biri bozor iqtisodiyotining mohiyatini to‘laroq tavsiflaydi? +tovar ishlab chiqarishga va uning bozor orqali pul vositasida ayirboshlanishiga asoslangan, iqtisodiy sub’ektlarning erkin xatti-harakati bozor mexanizmi orqali muvofiqlashtiriladigan iqtisodiyot =mehnat taqsimoti mavjud bo‘lgan va tovar ishlab chiqarishga asoslangan iqtisodiyot =iqtisodiy sub’ektlar faoliyati erkin amalga oshiriladigan iqtisodiyot =urf-odat, udumlar va an’analarga asoslangan iqtisodiyot ?Bozor iqtisodiyoti sharoitida ishlab chiqarish natijalari o‘zlashtiriladi: +resurslar kimning mulki ekanligiga ko‘ra =mehnat omili tomonidan =moddiy resurs egalari tomonidan =menejerlar tomonidan ?Aholi iste’moli va pul jamg‘armalari darajasini belgilaydigan asosiy omil nima? +shaxsiy daromad =soliqlar darajasi =milliy daromad =foiz stavkasi ?Iqtisodiy munosabatlar tizimida mulkchilikning o‘rni qanday? +mulkchilik – ishlab chiqarish jarayonida ishlab chiqaruvchilar o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlarning xarakterini belgilaydi =boylik manbai =mulkchilik – mulkka egalik munosabatini ifodalaydi =iste’molchi talabini qondirish vazifasini bajaradi ?Jamoat ehtiyojlarini qondirish maqsadida ishlab chiqarishning pirovard natijalari va iqtisodiy resurslardan foydalanish jarayoni - bu: +iste’mol =shaxsiy iste’mol =unumli iste’mol =ijtimoiy iste’mol ?Unumli iste’mol qanday amalga oshadi? +iqtisodiy resurslarga sarf-xarajatlar qilish yo‘li bilan =iste’molchilik sarflari orqali =davlat byudjetidan ijtimoiy sohani moliyalashtirish orqali =davlat ijtimoiy dasturlari orqali ?Investistiyalarni amalga oshiruvchi shaxs – bu: +investor =investment =invester =invest ?Aksiyaning nominal qiymati nima? +aksiyada ifodalangan pul summasi =aksiya kursi =sotiladigan narxi =dividend miqdori ?Pulning paydo bo‘lishi: +qiymatning umumiy ekvivalent shakli vujudga kelishi bilan bog‘liq =qiymatning oddiy yoki tasodifiy shakli vujudga kelishi bilan bog‘liq =qiymatning to‘la va kengaytirilgan shakli vujudga kelishi bilan bog‘liq =tovar ishlab chiqarish va ayirboshlash jarayoni tobora rivojlanib borishi bilan bog‘liq ?Quyida qayd qilingan pul birliklaridan qaysi biri Buyukbritaniya milliy puli hisoblanadi +funt sterling =dollar =marka =frank ?Elektron pul – bu: +kredit kartochkasi shaklidagi pul =quyma shakldagi pul =banknot shaklidagi pul =chek shaklidagi pul ?Pul agregatlarini kim boshqaradi? +markaziy bank =Oliy Majlis =tijorat banklari =moliya vazirligi ?Tadbirkorlik kapitalining ta’rifini toping: +foyda olish maqsadida tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirish uchun zarur bo‘lgan barcha moddiy, moliyaviy va mehnat resurslari hamda yaratilgan tovarlar =tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirish uchun zarur bo‘lgan investitsion tovarlar =inson tomonidan yaratilgan ishlab chiqarish vositalari =tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirish uchun zarur bo‘lgan pul kapitali ?Pul birligi deganda: +mamlakatdagi to‘lov vositasi birligi tushuniladi =mamlakat pul birligining oltinga teng qismi tushuniladi =baho masshtabi tushuniladi =muomaladagi pul massasini tartibga soluvchi birlik tushuniladi ?Tadbirkorlik – bu: +yuridik va jismoniy shaxslar tomonidan mahsulot ishlab chiqarish (xizmatlar ko‘rsatish) yo‘li bilan tavakkal qilib, o‘z mulkiy javobgarligi ostida qonun hujjatlariga muvofiq, daromad olishga qaratilgan tashabbuskor faoliyat =qonun hujjatlariga muvofiq daromad olishga qaratilgan tashabbuskor faoliyat =bozor iqtisodiyotida xo‘jalik yuritishning asosiy sub’ekti hisoblanadi =tadbir bilan, puxta o‘ylab ish tutadigan kishi ?Biznes –bu: +ruxsat etilgan, jamiyat a’zolariga naf keltiradigan faoliyat bilan shug‘ullanib, pul topishni bildiradi =tadbirkorlikning eng asosiy unsuri =shaxsiy boylik, foyda orttirishga qaratilgan ish =puldan pul keltirib chiqarishdir ?Biznes qilishdan maqsad: +foyda olish va uni muttasil oshirib borishdir =biznesni rivojlantirish va ijtimoiy ehtiyojlarni qondirishdir =xarajatdan ko‘ra ko‘proq daromad olishdir =shaxsiy ehtiyojlarni qondirishdir ?Faoliyat yo‘nalishi bo‘yicha tadbirkorlik quyidagi turlarga bo‘linadi: +tovar va xizmatlar ishlab chiqarish, tijorat va tijoratda vositachilik bilan shug‘ullanuvchi tadbirkorlik =har qanday faoliyat bilan shug‘ullanib, pul topishga qaratilgan tadbirkorlik =faoliyatidan qat’iy nazar, davlat byudjetiga soliq to‘lab, daromad topuvchi tadbirkorlik =uy mehnati bilan shug‘ullanish ?Tadbirkorlik siri deganda tadbirkorning: +yangi texnologiyani qo‘llashni maxfiy tutishi tushuniladi =o‘z sha’nini avaylashi tushuniladi =xalq orasida obro‘-e’tiborli bo‘lishga bo‘lgan harakati tushuniladi =firma nomini e’zozlashi, unga dog‘ tushirmasligi tushuniladi ?Asosiy kapital eskirishining qaysi turi unga amortizatsiya hisoblash orqali qiymatini ko‘chirish uchun asos hisoblanadi? +foydalanish natijasida jismoniy eskirish =harakatsiz turish natijasida eskirish =tabiiy kuchlar ta’sirida eskirish =qiymat jihatdan ma’naviy eskirish ?O‘rtacha qo‘shilgan xarajat ko‘rsatkich qanday aniqlanadi? +qo‘shilgan xarajatlarni qo‘shimcha ishlab chiqarilgan mahsulot miqdoriga bo‘lish yo‘li bilan =qo‘shilgan xarajatlarni ishlab chiqarilgan mahsulot miqdoriga bo‘lish orqali =qo‘shilgan xarajatlarni rejadagi mahsulot hajmiga bo‘lish orqali =qo‘shilgan xarajatlar sarfining o‘rtacha darajasi bilan ?Foydaning ishlab chiqarish xarajatlariga nisbatining foizdagi ifodasi qanday ko‘rsatkich? +foyda normasi =foyda massasi =sof foyda normasi =unumdorlik ?Sotilgan mahsulotdan olingan umumiy pul tushumlaridan tashqi xarajatlar chiqarib tashlansa, qanday ko‘rsatkich hosil bo‘ladi? +buxgalteriya foydasi =sof foyda =me’yoridagi foyda =iqtisodiy foyda Download 317.97 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling