Jadval rеdaktorlardan iqtisodiy masalalarni еchish jarayonida foydalanish

---

150 
5-BOB. JADVAL RЕDAKTORLARDAN IQTISODIY 
MASALALARNI ЕCHISH JARAYONIDA FOYDALANISH 
 
5.1. Jadval rеkdaktorlarini asosiy tushunchasi va ishlash 
prinsiplari 
Elektron 
jadvallar 
dunyodagi 
eng 
keng 
qo‘llaniladigan 
dasturlardan biridir. Ular kichik do‘kondan katta ishlab chiqarishga 
qadar hamma joyda qo‘llaniladi. 
Elektron jadval - bu ikki o‘lchovli massivlar shaklida taqdim 
etilgan ma’lumotlar bilan hisob-kitoblarni amalga oshirishga imkon 
beruvchi kompyuter dasturidir. Ba’zi dasturlar ma’lumotlarni “Listlar” 
ga joylashtiradi va shu bilan uchinchi o‘lchovni tashkil qiladi
49
. 
Elektron jadvallardan foydalanish dasturlash tillariga qaraganda 
ancha osonroq bo‘lganligi sababli ularga har kim kirib foydalana oladi. 
Asosiy vazifa - jadvaldagi ma’lumotlar bilan avtomatik hisob-
kitoblarlarni amalga oshirish. Bundan tashqari: 

ma’lumotlarni jadval shaklida saqlash; 

ma’lumotlarni diagramma shaklida taqdim etish; 

ma’lumotlarni tahlil qilish; 

bashorat qilish; 

optimal echimlarni izlash; 

hisobotlarni tayyorlash va chop etish. 
Jadval muxarrirlari tarkibiga quyidagilar kiradi: 

Microsoft Excel – fayl kengaytmasi *.xls, *.xlsx 

LibreOffice Calc – fayl kengaytmasi *.ods

Numbers iWork – fayl kengaytmasi *. numbers 
Microsoft Excel - bu Microsoft Offic tarkibidagi elektron jadvalli 
dastur. Microsoft Excel elektron jadvallar yordamida ma’lumotlarni 
qayta ishlashga mo‘ljallangan. 
Excel odatda muharrir emas, balki elektron jadval deb nomlanadi. 
Shunday qilib, Excel - bu jadvallarni yaratish va jadval ma’lumotlarini 
avtomatlashtirilgan tarzda qayta ishlashga mo‘ljallangan dasturdir. 
49
Dadabayeva R.A., Shoaxmedova N.X., Ibragimova., L.T., Nasridinova Sh.T., Ermatov Sh.T. 
“Iqtisodiyotda axborot-kommunikatsiya texnologiyalar va tizimlar” fani bo`yicha o`quv-qo`llanma. –
T.: Iqtisodiyot, 2019, 412b 

---

151 
Microsoft Excel interfeysi ko‘plab elementlardan iborat: maydonlar, 
qatorlar, ustunlar, buyruq satrlari va boshqalar. Turli xil vazifalarni 
bajaradigan elementlar mavjud, masalan, ko‘p funksiyali lenta, 
interfeysning katta qismini egallaydi. Kamroq ishlaydigan, ammo 
unchalik foydali bo‘lmagan elementlar mavjud, masalan, Formula qatori