Jizzax politexnika instituti
Download 118.86 Kb. Pdf ko'rish
|
KURS ISHI
- Bu sahifa navigatsiya:
- > Mavzusidagi KURS ISHI
- Mahsulot sifatining statistik usullari
- Xulosa. Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati. KIRISH.
- NAZARIY QISM Sifatning statistik usullari haqida tushuncha
- 2.Sifatning statistik usullarini rivojlantirish tarixi.
- XULOSA
O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O`RTA MAXSUS TA`LIM VAZIRLIGI JIZZAX POLITEXNIKA INSTITUTI “Elektromexanika va Radioelektronika “ FAKULTETI << Sifatni boshqarishning statistik usullari >> fanidan < Mavzusidagi KURS ISHI Bajardi: MS va MSM kafedrasi, 332-17 Gurux talabasi : Yusupov Dadabek Tekshirdi: Qo’ziyev Botir Jizzax 2020 Mahsulot sifatining statistik usullari Reja:
KIRISH. I.NAZARIY QISM 1. Sifatning statistik usullari haqida tushuncha. 2. Sifatning statistik usullarini rivojlantirish tarixi.
usullari faninig asosoy maqsad va vazifalari.
statistik usullari fanini tarixi. Xulosa. Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati. KIRISH. Sifatning statistik usullari haqida tushuncha. Fanda sifat boshqaruvi tushunchasi XIX asr oxirlarida paydo bo’lib, shuningdek sanoatda ishlab chiqarishga o’tishda va mehnat faoliyatinin taqsimlanishidagi roli sanoatda e’tiborga olina boshladi. Mehnat faoliyatini taqsimlanishi prinsipi o’zaro almashinuvchanlikni hal qilishda va ishlab chiqarishdagi aniqlikni talab qiladi. Bu vaqtgacha esa, hunarmandchilik vaqtlarida ishlab chiqarilgan mahsulotlar avvalgisiga qarab solishtirish yo’li bilan yoki o’xshatish orqali tekshirilgan, shuningdek, uning detallarini o’xshatish namunalari orqali aniqlangan. Keyinchalik esa ko’p hajmdagi detallarni ishlab chiqarishda razmerdan chetga chiqish, parametrlarni o’zgarishi variatsiyalarni o’zgarmasligi uchun, mahsulotlarni ishlab chiqarishdagi sifatini ta’minlovchi kriteriyalar kerakligin tushunildi. Urushdan keyingi paytlarda AQSH va yevropada sifat bo’yicha milliy standartlar Sifat bu - qadriyat, degan yondoshuvga A. Feygenbaum quyidagicha fikr bildiradi: “Sifat bu -“eng yaxshi” degan mutlaq ma’noni ifoda etmaydi. U “iste’molchining muayyan shartlariga ko’ra eng yaxshi” degan ma’noni anglatadi. Bu shartlar quyidagicha: a) mahsulotning haqiqiy iste’moli; b) mahsulotning sotilish narxi. Mahsulotning sifatini uni ishlab chiqarish uchun ketgan xarajatdan ajralgan holda tasavvur qilib bo’lmaydi” sifatli mahsulot – bu mutanosib narxda, ma’lum ehtiyojlarni qondiruvchi mahsulotdir. tashkil topdi. Xalqaro standartlashtirish tashkilotlarida normativ hujjatlarni ishlab chiqishda sifat sohasida markaziy vazifani bajardi. (ISO). 90- yillardan boshlab nafaqat matematika mutaxassislari, balki sifat nazorati ishchilari va menejerlar ham boshqaruv jarayonini statistikasi bilan shug’ullana boshladilar. 20-yillarni boshida ba’zi bir mutaxassislarni sanoatda o’ylantirib qo’yadigan muammo parametrlarni ruxsat etilgan oraliqdan chetlashishini oldindan bilish mumkinligini o’rganish edi. SHuning uchun ular nuqsonli mahsulotga emas, balki uning texnologik jarayoniga e’tibor berib, natijada brak mahsulotlar kelib chiqishi yoki parametrlardan chetga chiqish ro’y berishini nazorat qildilar. Buning natijasida texnologik boshqaruv jarayoning statistik usuli paydo bo’ldi. Bu usullarning asoschisi V. SHuxart edi. SHu vaqtning o’zida tanlab olingan mahsulotlarning nazoratini nazariy ishlovigv katta ahamiyat berildi. 20-yillarning oxirida AQSH da birinchi bo’lib taniqli amerikalik olim G. Dodj muallifligi asosida ishlab chiqildi. Sifat nazoratini statistik usullarini paydo bo’lishida mutaxassislar o’ylashlari bo’yicha mahsulotning sifati murakkab jarayon asosida shakillanadi. Buning natijasida esa, ko’pgina moddiy yechimlar va ishchilarning xatolari ta’siri kuchli bo’ladi.shuning uchun bu omillarni boshqarib turish va sifatni kerakli pog’onaga chiqarishni ta’minlash, har xil turli sifatni oshirishda variantlarni ko’rib chiqish lozim. SHuningdek ob’yektlarning ehtiyojlarini qondirishda sifatni baholash va tahlil qilishni o’rganish lozim. Urushdan keyingi paytlarda AQSH va yevropada sifat bo’yicha milliy standartlar tashkil topdi. Xalqaro standartlashtirish tashkilotlarida normativ hujjatlarni ishlab chiqishda sifat sohasida markaziy vazifani bajardi. (ISO). 90- yillardan boshlab nafaqat matematika mutaxassislari, balki sifat nazorati ishchilari va menejerlar ham boshqaruv jarayonini statistikasi bilan shug’ullana boshladilar. Statistikani quyidagi guruhlarga ajratish mumkin : - Mamlakatning iqtisodiy va sotsial rivojlanish haqida ma’lumotlarni to’plovchi, umumlashtiruvchi va chop etuvchi organ yani statistika organlari hisoblanadi. - Statitsika deganda bironta hodisa hodisa haqida raqamlar yig’indisi tushuniladi. - statistika deganda ijtimoiy fan tushiniladi -
deganda statistic meyodlar yig’indisi tushiniladi
– bu umumiy bog’liqlikda, qandaydir bir sifat belgisi bilan birlashgan va bir-biridan farq qiluvchi ob’yekt yoki hodisalarning yig’indisidir.
. Fanda sifat boshqaruvi tushunchasi XIX asr oxirlarida paydo bo’lib, shuningdek sanoatda ishlab chiqarishga o’tishda va mehnat faoliyatinin taqsimlanishidagi roli sanoatda e’tiborga olina boshladi. Mehnat faoliyatini taqsimlanishi prinsipi o’zaro almashinuvchanlikni hal qilishda va ishlab chiqarishdagi aniqlikni talab qiladi. Bu vaqtgacha esa, hunarmandchilik vaqtlarida ishlab chiqarilgan mahsulotlar avvalgisiga qarab solishtirish yo’li bilan yoki o’xshatish orqali tekshirilgan, shuningdek, uning detallarini o’xshatish namunalari orqali aniqlangan. Keyinchalik esa ko’p hajmdagi detallarni ishlab chiqarishda razmerdan chetga chiqish, parametrlarni o’zgarishi variatsiyalarni o’zgarmasligi uchun, mahsulotlarni ishlab chiqarishdagi sifatini ta’minlovchi kriteriyalar kerakligin tushunildi. Bunday kriteriyalardan birini F. Teylor tomonidan pastki va yuqorigi chegaralarni parametrlarini siljish chegarasi intervallari taklif qilindi. Bunday intervallarni (dopusk) "ruxsat etilgan" deb yuritiladi. Bu takliflar konstruktor va ishlab chiqaruvchilarni qarama-qarshiliklariga olib keldi: konstruksiya elementlarini birlashtirish sifatini oshirishni ta’minlashda "ruxsat etish" chegarasi juda murakkab edi, ikkinchi guruxga esa, texnologik tizimlarni yaratishda murakkablik keltirib chiqardi. CHunki, mahsulot tayyorlashda parametrlarni bir pog’onada ushlab turishda kerakli
chegaradan chiqib ketishiga olib keldi, hamda yaqin chegarani tanlash murakkablashgan edi. 20-yillarni boshida ba’zi bir mutaxassislarni sanoatda o’ylantirib qo’yadigan muammo parametrlarni ruxsat etilgan oraliqdan chetlashishini oldindan bilish mumkinligini o’rganish edi. SHuning uchun ular nuqsonli mahsulotga emas, balki uning texnologik jarayoniga e’tibor berib, natijada brak mahsulotlar kelib chiqishi yoki parametrlardan chetga chiqish ro’y berishini nazorat qildilar. Buning natijasida texnologik boshqaruv jarayoning statistik usuli paydo bo’ldi. Bu usullarning asoschisi V. SHuxart edi. SHu vaqtning o’zida tanlab olingan mahsulotlarning nazoratini nazariy ishlovigv katta ahamiyat berildi. 20-yillarning oxirida AQSH da birinchi bo’lib taniqli amerikalik olim G. Dodj muallifligi asosida ishlab chiqildi. Sifat nazoratini statistik usullarini paydo bo’lishida mutaxassislar o’ylashlari bo’yicha mahsulotning sifati murakkab jarayon asosida shakillanadi. Buning natijasida esa, ko’pgina moddiy yechimlar va
ishchilarning xatolari ta’siri kuchli bo’ladi.shuning uchun bu omillarni boshqarib turish va sifatni kerakli pog’onaga chiqarishni ta’minlash, har xil turli sifatni oshirishda variantlarni ko’rib chiqish lozim. SHuningdek ob’yektlarning ehtiyojlarini qondirishda sifatni baholash va tahlil qilishni o’rganish lozim. Urushdan keyingi paytlarda AQSH va yevropada sifat bo’yicha milliy standartlar tashkil topdi. Xalqaro standartlashtirish tashkilotlarida normativ hujjatlarni ishlab chiqishda sifat sohasida markaziy vazifani bajardi. (ISO). 90- yillardan boshlab nafaqat matematika mutaxassislari, balki sifat nazorati ishchilari va menejerlar ham boshqaruv jarayonini statistikasi bilan shug’ullana boshladilar. YApon olimi G. Taguti tomonidan sifat boshqaruvi prinsiplarini takomillashuvida katta xissasini qo’shgan. U har xil pog’onalarda mahsulotning xususiyatlarini turlarini o’rganishini taklif qildi, sifat menejmenti tizimi uchun esa bu revolyutsion kashfiyot edi. Jarayonlar va mahsulot parametrlarini Taguti kashfiyotiga ko’ra, moslashuvchanligini belgilash, jarayonlarning kam variatsiyalanishiga olib keldi. Bu jarayon esa, kiruvchi parametrlarni jarayoniga mustahkam edi va ular (robastn’shi) deb nomlandi. Hozirgi paytdagi korxonalarda, amaliyotda qo’llaniladigan statik usullarni quyidagi kategoriyalarga bo’lish mumkin: - yuqori murakkablik pog’onasidagi usul, qaysiki ishlab chiqaruvchi tomonidan korxona boshqaruvi tizimida yoki jarayonlarda ishlatilishi. Ularga klasterli analiz usuli, adaptiv tipdagi statistikalar kiradi. - maxsus usul, qaysiki texnik nazorat operatsiyalarini ishlab chiqishda ishlatiladi, sanoat eksperimentlarini planlashtirish, ishonchlilik va aniqlik hisoblarida ishlatiladi
Ko’p asrlar oldin sifatni statistik usullari haqida mulohazalar bo’lgan. YUz yillar oldin paxta va bug’doy sotib oluvchi savdogarlar mahsulotlarning xususiyatlarini tekshirish uchun paxta va bug’doy qoplarini teshib, ulardan namuna olib, tekshirib, keyin savdo qilganlar. O’sha davrda namunalarni tekshirishning iloji bo’lmagan bo’lsa ham, amaliyotda tajribalariga tayanib, sotuvchi va sotib oluvchilar mahsuloti tekshirib olishgan. 19 asrning o’rtalarida hunarmandlar ishlab chiqaruvchi va nazoratchi vazifasini bajargani uchun sifatli mahsulot tayyorlashda qiymnchmliklar bo’lmagan. Mehnat faoliyatini taqsilanishi sababli, ko’p faoliyatlar o’zgardi. Oddiy jarayonlarni bajaruvchi ishchilar o’z mehnatlarining sifatiga javob bera olmasdilar, shuningdek, tayyor mahsulot sifatini tekshira olmaydilar. Nazoratchi lavozimi esa, nazorat qilish faoliyatini yanada takomillashtirishga olib keldi shuningdek, vaqt o’tishi bilan mahsulot sifatiyi baholashda ilmiy ishlab chiqanishlar joriy qilindi. Nazorat apparatidagi sanoat korxonalarida oliy toifadagi sifatli mahsulotlarni ishlab chiqarish gipertrofik holatini yuzaga keltirdi. 20 asrning birinchi yarmida mehnat sifati nazoratining statistik usullarini qo’llanilishi rivojlana boshladi. Statistik usullarni qo’llanilishi nazoratchi vazifasiga ish hajmini kamaytirish va inspektorlar uchun shtatini kamaytinishga olib keldi.
1924 yilda birinchi bo’lib, nazoratni statistik usullarini ilmiy amaliyotda ishlatildi. Sifatsiz mahsulotni nazorat xaritasini ishlatishda Vol’ter E. SHuxart kashf etdi. 1918 yilda Vol’ter E. SHuxart "Western Eektric" firmasida muxandis bo’lib ishladi. 1925 yilda esa uning nomi o’zgantirilib, "Bell Telephone Laboratories" deb nomlandi. SHuxart 1956 yilgacha pensiyaga chiqquncha o’sha yerda ishladi. Ko’pgina ishlari statistik nazorat sohasi bo’yicha xuddi shu firmada ishlatildi. SHuxart o’zining mulohazalarini ko’pincha mumkin bo’lgan chegaralar va sifatni boshqaruvini kelib
chiqishi, shuningdek, jarayonlarni bir me’yordaligini va variantlarni kamaytirishga qaratdi. Uning bu kashfiyotlari hozirgi davrda ham aktual o’rin tutadi. SHuningdek, sifatning uzluksiz yaxshilanish fikrini ham ko’rsatib o’tdi, jarayonlarning uzluksiz yaxshilanish siklini taklif qildi. Hozirda bu sikl "SHuxart - Deming sikli" nomi bilan ataladi. Sifatni rivojlantirishda Deming usulidan foydalaniladi. 20 yillar o’rtasi SHuxart kashfiyotlari bilan birga, shu firmadagi muxandis G.D. Dodjem tomonidan nazoratni qabul qilish nazariyasi taklif qilindi va u hozirda butun dunyoga mashhur bo’lib ketdi. Bu nazariyaning asosi 1944 yilda X.G. Rolit bilan birgalikda ishlab chiqildi. 20 asrda amerikalik olimlar - D. Noyman, E. Pirson, ye. Fisherlar sifat nazoratini ta’minlash tizimiga katta xissa qo’shdilar. Ularning mulohazalari ichida statistik gipotezani tekshirish nazariyasi juda taniqli hisoblanadi. 40 yillarda AQSH olimi A. Val’d analiz qilishning ketma-ketligini va shuningdek qarorlarni qabul qilishda statistik nazariyalarni ishlab chiqdi.
Anlizlarni ketma - ketligi nazariyasi shunchalik aktual ediki, xatto AQSHda uni maxfiy xujjat deb yuritilgan. Faqat urushdan keyingina nashr etilgan. Amerikalik olim E. Deming tomonidan sifatning falsafiy tushunchalariga katta asos solindi. ASOSIY QISM. 1.
Qadim zamonlarda bug’doy, shakar oluvchilar, o’zlaridan tovarlarni, xususiyatlarini qoplarni teshib, ulardan “proba” olishgan.Tabiyki o’sha vaqtlarda, biror bir asoslangan metodika usul yo’q edi, barcha tekshirish jarayonlari tovarni sotib oluvchi sotuvchilar va sotib oluvchilar orqali aniqlanar edi.
19-asr o’rtalarigacha xunarmand o’zida xam ishlab chiqarish, xam nazoratchi mujassam qilgan edi. Bulardan xammasi sanoat mexnat taqsimoti va qilayotgan mexnatlarini tarkibiy qismlari, ayrim detallariga texnik talablarni me’yorlashtirish zarurati asosida paydo bo’ldi. Dastlabki manifaktura ishchilardan- dastlabki oddiy operatsiyalarni bajarishga o’rganganlar, ko’p seriyali ishlab chiqarishda o’z xamkorlarini(kollejlarini) ishi sifatiga javob bera olmas edi, chunki ushbu ishlab chiqarishda xamkorlari boshqa texnologik operatsiyalarni bajarib, tayyor maxsulot sifatiga javob bera olmas edilar. 20- asr boshlarida ishlarni boshqarishda Teylor sistemasi yuqori o’rinda turar edi. Teylor sistemasi - sifatga, uni bajarilishini qilish va bajaruvchilarga ta’sir qilishiga bo’lgan talablarni me’yorlashtirishga asoslngan edi.Ushbu sistemadan paydo bo’lishi bilan amaliyotga quyi
va yuqori chegaraviy o’lchamlar, ruxsat, o’tuvchi va o’tmaydigan kalibrlar ko’rinishidagi texnik vositalar tushunchalari paydo bo’ldi. Ushbu tushunchalar maxsulotni sifatli va sifatsiz (brak- nuqsonli) maxsulotlarga ajratish metodikasini yaratishga imkon beradi. Teylor (sistemasi)- tizimli- o’zida aniq bir buyumni sifatini boshqarishni ajoyib mexanizmini ifoda etdi. Sistemaning moxiyati texnik talablarni “dopusk”-ruxsatlarni normallashtirish, ya’ni sifatni mos ko’rsatkichlariga ruxsatlarini meyyorlashtirish xamda ularni bajarishini qattiq nazorat qilish, ulardan chetga chiqish sodir bo’lsa ularga nisbatan choralar ko’rish. Lekin ushbu mexanizim maxsulotlarni seriali ishlab chiqarishda to’ldirishlarni talab qilar edi, chunki, jarayonlardan ayrim bosqichlarni maxsus malakaga ega mutaxassislarga topshirilishi kerak bo’ladi. Maxsulotga talablarni meyyorlashtirish- konstruktor tomonidan tayyorlash jarayonini amalga oshirish ishchi tomonidan, o’rnatilgan talablarni olingan natijalarga mosligi nazoratchi tomonidan amalga oshiriladi, - aloxida bajaruvchilarni xamkorligi va ularni boshqarishni adminstratsiya tomonidan amalga oshiriladi. Bunda xar xil kasbdagi mutaxassislarni o’rtasida ma’lum bir nizo kelib chiqadi. Konstruktor – “ kichik ruxsat” (malix dopuskov) ni o’rnatishga xarakat qiladi. Bu bir tomondan maxsulot sifatini oshirishga imkon tug’diradi, konstruktorni – u yoki bu yechimni qabul qilish extimolini kamaytiridi. Seriyali va ommaviy maxsulot ishlab chiqarish sharoitlarida yuqori sifatli maxsulot ishlab chiqarishga xarakat qilish, karxonalarda asoslanmagan nazorat apparatlarini ko’payishiga olib keladi. Teylor tizimidan farqli, boshqarish va nazorat qilish usullariga statistik yondashuv maxsulot ishlab chiqarish jarayoni turg’unligini ta’minlashga va turg’un jarayonlarini o’zgaruvchanligini ta’minlaydigan kompleks metodlarga asoslanadi shuni ta’kidlash lozimki, o’zgaruvchanlikni mavjudligi, jarayon xususiyatlarini paydo bo’lishini tabiyligini aks etiradi. “Jarayonlarining chiqishi” da buyumlarning parametrlarini o’zgarishini kuzatish, turg’un tasodifiy jarayonni amalga oshirishini ifodalab, bunda taqsimot fyasi vaqt bo’yicha o’zgarmas bo’lib qoladi. Statistik nazoratni ilmiy metodlarini dastlabki qo’lanilishi, XX-asrning 20 yillarda amalga oshirilib maxsulot ishlab chiqarshida nuqsonlarni oldini olish maqsadida nazorat kartalarini qo’llashi bo’ladi. O’sha vaqtlarda V.SHuxart “Westren Electric” (1925 “Belltelephonelaboratories”) firmasida injener lavozimida ishlab, ruxsat etilgan nazoratdan, jarayonlarini turg’unligini taxlil qilish va o’zgarishlarini kamaytirishga o’tishga, bunda asosan tayyor maxsulotni muvofiq- muvofiq emasligini ajratishni asosiy maqsad qilib oldi. O’sha paytida taklif qilingan jarayonlarni
boshqarishning statistik usullari nazorat kartalari- xozirda butun dunyoda keng tarqalgandir, bundan tashqari V.SHuxart sifatni uzluksiz yaxshilash g’oyasini taklif qildi. Sifatni uzluksiz yaxshilash jarayonini rivojlantirish E.Dimin ishlarida uchraydi. Jarayonlarni statistik boshqarish soxasidagi ishlar bilan bir qatorda, XX- asr o’rtalarida G.Dodj tamonidan statistik qabul nazorati nazariyasi taklif kilindi. Sifat nazoratini taminlashda Amerikalik olimlar D.Noyman, Etgirson, ye.Fisherlar katta xissa qo’shdilar. Uning ishlanmalari statistik gipotezalarini tekshirish nazariyasi keng shuxrat qazondi. Keyinchalik D.Djuran katta seriyali va ommoviy ishlab-chiqarishda nuqsonli maxsulotlarni mumkin bo’lgan foyizli qiymatlarida nazorat rejalarini loyixalash maqsadida muvofiqligini asosladi, tanlangan nazorat rejalari sifatida kerakli tanlanma olinib, nazorat natijasida maxsulot sifatini me’yorga to’g’ri kelish kelmasligini aniqladi. Statistik qabul nazoratini usullarini qo’llash natijasida shunday xolatlar
ro’y beradiki bitta tanlanmani nazorati bo’yicha u yoki bu yechimni qabul qilish qiyin bo’ladi. Keyinchalik ma’lum bo’ldiki, ikki pag’onali nazoratni iqtisodi ko’p xollarda bir pog’analigiga qaraganida samaraliroq bo’ladi ikkinchi jahon urishi vaqtida resurslarni yetishmasligi, maxsulotni kam sonli tekshirish bilan nazorat qilish usullarini topishga majbur qildi. Bunda ayniqsa nazoratni yakson (razrushayushiy) qiluvchi usullar nazarda tutiladi. Asta sekinlik bilan tanlanmalarni ko’p marotaba tanlash orqali amalga oshiriladigan ko’p pog’onali nazorat usuliga qiziqish paydo bo’ldi. XX-asrning 40-yillarida A.Vald yechimni qabul qilishning statistik nazariyasini va ketma- ket taxlil nazariyasini ishlab chiqdi. Ketma-ket nazorat qilish jarayoniga ketma-ket taxlil nazariyasini qo’lanilishi yuqori samaradorlikka erishish imkonini berdi. ( Nazoratga xarajatlar, avalgi extimolik xatarini inobatga olganda an’anaviy usullarga nisbatan 60% ga kamaydi.) Nazoratni statistik usullari rivojiga E.Deming (AQSH) katta xissa qo’shdi. U 50-chi yillar boshida YApon mutaxassislarini sifatni ta’minlashdan “filisofiya” usuli bo’yicha o’qitib, asosiy e’tiborni sifatni boshqarishning statistik usullariga qaratdi. Uning ta’siri ostida o’tgan asrning 50-60 yillarida sifat soxasida yapon ilmiy maktabi shakillandi. Ushbu maktabning vakillari sifatida K.Isakova, G.Tagutilarni aloxida ta’kidlab, ular sifatni boshqarishning statistik usullariga katta xissa qo’shdilar. K.Isakova jahon amalyotida “sabab oqibat” aloqalarni taxlil qiluvchi orginal grafik usulini taklif qildi. G.Taguti tajriba (ekspiriment)ni rejalashtirish va sifatni nazorat qilishni matematik statistikasi g’oyasini statistik usullarga yoydi. G.Taguti birinchi bo’lib, sifatni yo’qotish filisofiyasi tushunchasini kiritib, iqtisodiy xarajatlar bilan sifat o’rtasidagi matematik bog’lanishini aniqladi. Uning nuqtalari shundan iboratki, sifatni yo’qotilishi kuzatilayotgan parametrlarini xaqiqiy qiymati o’zida tasodifiy miqdorini aks etirgan.Texnik xujatlarda berilgan uning me’yorlangan qiymati bilan mos tushmagan vaqtida xosil bo’ladi.
- barcha o’rganilayotgan ob’yektlarda umumiy bo’lgan xaraktiriskasi yoki xusisiyat bo’lib, uning aniq paydo bo’lishi u ob’yektdan bu ob’yektga o’tganda o’zgaradi.
- ma’lum bir protseduraning ketma- ketligi bo’lib, uning natijasida kuzatish, funksional tekshiruv, maxsulot birligini bir yoki bir necha belgilarini tadqiq qilish bo’lib, bunda sinov ob’yekti ( maxsulot birligi ) fizik va ximik ta’sirlar to’plamini ta’sirini, shuningdek atrof - muxit xaraktiriskalarini va ish sharoitini o’zgarishi bilan bog’liq ta’sirlarni o’zida sinaydi.
- deganda u yoki bu natijaga olib keladigan sinovlar o’tkazshning o’zgarmas shartlari to’plamiga aytiladi. XULOSA Xulosa ornida shuni aytamizki Jizzax 2020
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI 1.
Maxsulot sifati va sifatni boshqarish fanidan ma`ruzalar matni. Jizzax Politexnika Instituti. O`.Jamolov, Jizzax 2019 2.
O.Ahmedov o`uv uslubiy majmua Namangan Muhandislik Qurilish Instituti. 3.
Sifat menejmenti tizimi va uni sertifakatlashtirish. P.R.Ismatullayev, B.M.Axmedov, P.M.Matyakubova, G`.X.Xamroqulov, SH.A.To`rayev. Toshkent 2014 4.
Internet saytlar 5.
library.ziyonet.uz 6.
el.tfi.uz 7.
https://uz.m.wikipedia.org Jizzax 2020 Download 118.86 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling