Kalkulyatsiyalash

---

8-amaliy mashg‘ulot: MAHSULOT (ISH, XIZMAT)LAR TANNARXINI 
KALKULYATSIYALASH 
 
1–topshiriq. Quyidagi mahsulotlari tannarxini aniqlang. 
Sut yo‘nalishidagi qoramolchilikda 1 sentner sut va 1 bosh buzoq tannarxini 
aniqlang:
Chorvachilik kompleksida “Asosiy poda” analitik schyoti bo‘yicha jami 
xarajatlar 990565 ming so‘mni tashkil etdi. Joriy yilda 125 bosh sigirdan 3062,5 
sentner sut, 93 bosh buzoq olingan. G‘o‘ngning normativ xarajatlar bo‘yicha qiymati 
7450,0 ming so‘m. 1 sentner sut va 1 bosh buzoq tannarxini aniqlang? 
1 sentner paxta xom-ashyosi tannarxini aniqlang:
Xo‘jalikda 2490,7 sentner paxtani yetishtirish uchun 719517,0 ming so‘mlik 
xarajat qilingan. G‘o‘zapoyaning normativ xarajatlar bo‘yicha qiymati 5150,0 ming 
so‘m. 1 sentner paxta tannarxi necha so‘mni tashkil etadi?
1 sentner g‘alla tannarxini aniqlang:
Xo‘jalikda yetishtirilgan jami g‘alla 2380 sentner. Don chiqiti (laboratoriya 
tahlili bo‘yicha 40% doni bor) – 32 sentner. Ushbu g‘allani yetishtirish uchun 397043 
ming so‘m sarflangan. Undan tashqari 540 sentner somon (somonning normativ 
xarajatlar bo‘yicha qiymati 6015,5 ming so‘m) olingan. 2380 sentner sof g‘alla va 32 
sentner don chiqitining tannarxini aniqlang? 
2–topshiriq. O‘simlikchilik xarajatlari va mahsulot chiqishi hisobi bo‘yicha 
quyidagi operatsiyalar bo‘lib o‘tgan. 
T.r. 
Xo‘jalik operatsiyalarining mazmuni 
Summasi, 
ming 
so‘m 
Buxgalteriya 
provodkalari 
debet kredit 
1. O‘simlikchilikning quyidagi tarmog‘i 
ishlovchilariga mehnat haqi hisoblandi: 
a) paxtachilik 
752800 
b) donli ekinlar 
415200 
d) sabzavotchilik 
98600 
Jami: 
2. Hisoblangan mehnat haqidan 12% daromad 
solig‘i ushlandi: 
a) paxtachilik 
b) donli ekinlar 
d) sabzavotchilik 
Jami: 
3. O‘simlikchilik tarmog‘i ekinlarini ekish uchun 
urug‘lik sarflandi: 
a) paxtachilik 
37550 
b) donli ekinlar 
20690 
d) sabzavotchilik 
57890 
Jami: 

---

4. Quyidagi ekinlarni zararkunandalardan himoya 
qilish uchun tuman o‘simliklarni himoya qilish 
korxonasi xizmat ko‘rsatdi: 
a) paxtachilik 
12561 
b) donli ekinlar 
11236 
d) sabzavotchilik 
9261 
Jami: 
5. Quyidagi ekinlarni oziqlantirish uchun mineral 
o‘g‘it sarflandi: 
a) paxtachilik 
11236 
b) donli ekinlar 
4489 
d) sabzavotchilik 
2256 
Jami: 
6. O‘simlikchilikning quyidagi tarmoqlariga xizmat 
ko‘rsatgan traktorlarga yoqilg‘i sarflandi: 
a) paxtachilik 
27985 
b) donli ekinlar 
21123 
d) sabzavotchilik 
12563 
Jami: 
7. O‘simlikchilik ekinlari hosili ixtiyoriy sug‘urta 
qilinib, quyidagilar xarajatiga qo‘shildi: 
a) paxtachilik 
9145 
b) donli ekinlar 
7805 
d) sabzavotchilik 
3435 
Jami: 
8. Xo‘jalik yuk avtotransporti xizmati quyidagilar 
xarajatiga qo‘shildi: 
a) paxtachilik 
8256 
b) donli ekinlar 
7245 
d) sabzavotchilik 
5258 
Jami: 
9. O‘simlikchilik umum ishlab chiqarish xarajati 
taqsimlanib, quyidagilar xarajatiga qo‘shildi: 
a) paxtachilik 
6236 
b) donli ekinlar 
5998 
d) sabzavotchilik 
3459 
Jami: 
10. O‘simlikchilik tarmog‘idan yil davomida
quyidagi mahsulotlar daromadga olindi: 
a) Paxtachilik bo‘yicha: 
– paxta, 8690 sn., 1 sn. reja tannarxi 240000 so‘m 
b) Donli ekinlar bo‘yicha: 
– don, 10300 sn., 1sn. reja tannarxi 165000 so‘m 
– don chiqiti, 1200 sn., 1sn. reja tannarxi 90000 

---

so‘m tarkibida 40% don bor 
– somon, 1840 sn., 1sn. reja tannarxi 80000 so‘m 
d) Sabzavotchilik bo‘yicha: 
– pomidor, 750 sn.,1sn. reja tannarxi 130000 
so‘m 
– piyoz, 970 sn., 1sn. reja tannarxi 90500 so‘m 
– karam, 600 sn., 1sn. reja tannarxi 102300 so‘m 
12. O‘simlikchilik tarmog‘idan olingan mahsulotlar 
haqiqiy tannarxi aniqlanib, kalkulyatsiya farqi 
tegishli schyotlarda aks ettirildi:
- paxta bo‘yicha (to‘liq sotilgan) 
–don bo‘yicha (to‘liq sotilgan) 
- don chiqiti bo‘yicha (chorva mollariga to‘liq 
berilgan) 
- pomidor (to‘liq sotilgan) 
- piyoz (xo‘jalik omborida saqlanmoqda) 
–karam (to‘liq sotilgan) 
Yuqoridagi jadval ma’lumotlaridan foydalanib aniqlang: 
1.Xo‘jalik operatsiyalariga buxgalteriya provodkalari tuzing. 
2.Xarajatlarni va olingan mahsulotni ishlab chiqarish hisobotida aks ettiring. 
3.Mahsulotlar haqiqiy tannarxini aniqlab, kalkulyatsiya farqini tegishli schyotlarda 
aks ettiring. Bunda, donli ekinlar bo‘yicha tugallanmagan ishlab chiqarish xarajati 
32850,0 ming so‘m ekanligini hisobga oling. 
Sabzavotchilik mahsulotlari 1 sn.ni sotish baxolari to‘g‘risida ma’lumot: 
pomidor 180000 so‘m; piyoz 110000 so‘m; karam 150000 so‘m.