Kambinatorika

KAMBINATORIKA
Amaliyotta berilgan tuplamlarning elimentlaridan malum bir xossaga egabo’lgan uning qisim to’plamlarini tuzish mumkin. Masalan, har xil ko’rinishdagi ishlarni muhandisning ishchilar urtasida taqsimlashi , agranomning qishloq xujaligi ekinlarinidalalarga joylashtirishi, zobitning askarlarni bo’limalarga taqsimlaqshlari va h.k. Bunday masalalardan narsalarning (elimentlarning) kambinatsiyasi haqida gap boradi. Bunday masalalar kambinatorik masalalar deyiladi.
Matematikaning kambinatorika masalalarni urganadigan sohasi kambinatorika deyiladi.
Kambinatorikada tartiplashgan chekli tuplamlar bl ish kuriladi. Istalgan kambinatorik masalani chekli tuplamni va ularni akislantirish haqida masalalarni keltirish mumkin.
‘’Kambinatorikani’’ko’pincha ‘’birlashmalar’’ nomi blan ham yuritiladi.
Har xil narsalar bilan tuzilgan va bir-biridan yo shu narsalarning tartibi blan,yoki shu narsalarning uzlari blan farq qiluvchi turli guruxlar, umuman , birlashmalar dep ataladi.
Masalan , 10 ta raqam : 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, dan har biridan turlicha bulgan sonlar tuzish mumkin: 123, 312, 4562, 45 vz h.k. ulardan ba’zilari, 123 , 312 faqat raqamlari tartibi bl farq qiladi bazilari esa raqamlari bl farq qiladi.
Birlashmalarni tuzgan narsalar elementlar deyiladi . Elimentlarni a , b , c ... harflari bl beigilaymiz
Birlashmalarning 3 ta xilini - urin almashtirish , urinlashtirish va guruppalash (guruhlash)ni alohida-alohida qaraymiz.