Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborottexnologiyalari universiteti

^{O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA}KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI


MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROTTEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI





Ma’lumotlar bazasi
fani bo’yicha

MUSTAQIL ISH


Mavzu: XML va ma’lumotlar bazasi


Bajardi: 028-21 guruh talabasi Mamasoliyev Farxod


Tekshirdi: Sodiqov Valijon
Toshkent–2023
Reja:

1. 
   XML va JSON ma’lumotlar bazasi
   
2. 
   XMLdan foydalanish
   
3. 
   JSON va Relatsion ma’lumotlar bazasi
   
4. 
   JSON ma'lumotlari bilan ishlash
   
5. 
   JSON ma'lumotlarini jadval formatiga o'tkazish
   

XML va JSON ma’lumotlar bazasi

XML ma'lumotlar bazasi XML formatida katta hajmdagi ma'lumotlarni saqlash uchun ishlatiladi. XML-dan foydalanish barcha sohalarda ko'payib borishi bilan XML hujjatlarini saqlash uchun xavfsiz joy talab qilinadi. Ma'lumotlar bazasida saqlanadigan ma'lumotlar XQuery yordamida so’rov yaratish mumkin va kerakli formatga eksport qilinishi mumkin.

XML MBning tiplari
XML MBning asosiy ikkita tipi mavjud:

• 
  Kiritilgan XML
  
• 
  Shaxsiy XML (NXD)
  

Kiritilgan XML ma’lumotlar bazasi
XML bilan ishlaydigan ma'lumotlar bazasi XML hujjatini o'zgartirish uchun taqdim etilgan kengaytmadan boshqa narsa emas. Bu ma'lumotlar qatorlar va ustunlar jadvallarida saqlanadigan relyatsion ma'lumotlar bazasi. Jadvallar yozuvlar to'plamini o'z ichiga oladi, ular o'z navbatida maydonlardan iborat.
Shaxsiy XML ma'lumotlar bazasi
Shaxsiy XML ma'lumotlar bazasi jadvalga emas, balki konteynerga asoslangan. U katta miqdordagi XML hujjati va ma'lumotlarni saqlashi mumkin. Mahalliy XML ma'lumotlar bazasi XPath ifodalari bilan so'raladi.
Shaxsiy XML ma'lumotlar bazasi kiritilgan XML ma'lumotlar bazasidan ustun turadi.

Misol. Quyidagi misol XML ma’lumotlar bazasini namoyish etadi:

Tanmay Patil
TutorialsPoint

[phone]




Manisha Patil
TutorialsPoint

[phone]

Bu yerda kontaktlar jadvali tuziladi, unda kontakt yozuvlari (contact1 va contact2) mavjud bo'lib, ular o'z navbatida uchta obyektdan - name, company va phone iborat.