Kompyuterning texnik ta’minoti

ZAMONAVIY KOMPYUTERLAR VAULARNING ARXITEKTURASI

• Mavzu rejasi:
• Motherboard, kompyuter markirovkalari
• RAM, CPU (protsessor) kesh xotirasi
• Monitorlar haqida

MOTHERBOARD

MOTHERBOARD

MINI-ITX

• Mini-ITX - bu VIA Technologies tomonidan 2001 yilda ishlab chiqilgan 17 × 17 sm (6,7 × 6,7 dyuym) formadagi plata. Ular odatda kichik konfiguratsiya qilingan kompyuter tizimlarida qo'llaniladi.

Mini-ITX-da Operativ xotira (RAM) ham cheklangan. Unda Operativ Xotira (RAM) uchun ikkitagina joy mavjud, ATX yoki MicroATX platalarida o’xshagan to'rttadan joy yo’q

• Mini-ITX-da Operativ xotira (RAM) ham cheklangan. Unda Operativ Xotira (RAM) uchun ikkitagina joy mavjud, ATX yoki MicroATX platalarida o’xshagan to'rttadan joy yo’q

G - diskret grafik chipli protsessor.

• G - diskret grafik chipli protsessor.
• - H - yuqori unumdor integratsiyalangan grafikaga ega protsessor. - HK - yuqori unumdor integratsiyalangan grafik va overclock qobiliyatiga ega protsessor.
• — HQ - Yuqori unumdor integratsiyalangan grafika va 4 yadroli protsessor.
• — U - juda kam quvvat sarflaydigan protsessor.
• - Y - juda kam quvvat sarflaydigan protsessor. - M - mobil qurilmalar uchun protsessor.

— MQ - Mobil qurilmalar uchun 4 yadroli protsessor.

• — MQ - Mobil qurilmalar uchun 4 yadroli protsessor.
• — MX - Mobil qurilmalar uchun Extreme Edition seriyali protsessor.
• - QM - mobil qurilmalar uchun 4 yadroli protsessor.
• Intel® Processor Names, Numbers and Generation List

INTEL PROTSESORLARI SUFFIKSI

• - K - protsessorni tezkor qilish imkoniyati (protsessorning chastotasini oshirish).
• - F - o'rnatilgan grafiksiz protsessor. Ishlash uchun diskret grafik karta talab qilinadi.—
• - T - kam quvvat sarfi va issiqlik tarqalishiga ega protsessor.
• - C - yuqori unumdor integratsiyalangan grafik va overclock qobiliyatiga ega protsessor.
• - R - BGA1364 to'plamida yuqori unumdor integratsiyalangan grafikaga ega protsessor (mobil qurilmalar uchun).
• - S - optimallashtirilgan ishlashga ega protsessorlar

OPERATIV XOTIRA

• Operativ xotira bu kompyuterda faol ishlab turgan dasturlar, qattiq diskdan ishga tushurilib o’zgartirish kiritilgan ammo hali saqlanmagan hujjat yoki boshqa turdagi ma’lumotlarni o’zida saqlab turadi.

OPERATIV XOTIRANING TURI

•  FPM-(Fast page mode RAM)- 1990 yil
• EDO RAM (Extended data operations read-only memory) 1994 yil
• SDRAM (Single dynamic RAM) 1996 yil

OPERATIV XOTIRA TURLARI (RAM TYPES)

• RDRAM (Rambus RAM) 1998 yil
• DDR (Double Data Rate) 2000 yil
• DDR2 2003 yil
• DDR3 2007 yil
• DDR4 2012 yil
• DDR5 2020 yil

DOUBLE DATA RATE

• DDR (Double Data Rate) bir vaqtning o'zida bir nechta fayllarni uzatish imkonini beradi.
• DDR5-RAMning so'nggi versiyasi sekundiga taxminan 6,4 gigabayt uzatish tezligiga erisha oladi.

VIDEO RANDOM ACCESS MEMORY

• Video kartalarda o'yinlar, fotosuratlarni tahrirlash yoki grafika bilan bog'liq boshqa harakatlar paytida grafik ma'lumotlarni qayta ishlash uchun ishlatiladigan VRAM (Video Random Access Memory) mavjud.
• Video xotirasi oddiy xotiradan ham tezroq va odatda GDDR (Graphics Double Data Rate) ko'rinishida bo'ladi,
• bu grafik tasvirni ko'rsatish uchun optimallashtirilgan xotiraning maxsus turi. Eng so'nggi avlod - GDDR6 - ma'lumotlarni uzatish tezligi 16 Gb / s ga yetishi mumkin.

CPU (PROTSESSOR) KESH XOTIRASI

• 3 ta daraja(Level- L1, L2, L3) ga bo’linadi:
• L1 boshlang’ich(primary) kesh. Protsessorda joylashgan bo’ladi va juda tez protsessor bilan bir xil tezlikda ishlaydi.
• wmic cpu get L2CacheSize, L3CacheSize
• Kesh xotira haqida ma’lumot

L2 tashqi(external) kesh. L1 ga qaraganda ancha sig'imi katta va tezligi pastroq. CPU (protsessor) ma’lumotni L1 keshdan topa olmasa L2 keshga murojat qiladi.

• L2 tashqi(external) kesh. L1 ga qaraganda ancha sig'imi katta va tezligi pastroq. CPU (protsessor) ma’lumotni L1 keshdan topa olmasa L2 keshga murojat qiladi.
•  L3 kesh L2 ga qaraganda sig'imi katta va undan tezligi past. CPU (protsessor) ma’lumotni L2 keshdan topa olmasa L3 keshga murojat qiladi.
• Operativ xotira juda tez ishlaydi ammo CPU kutganchalik tez ma’lumot uzata olmaydi. CPU esa ko’p vaqtini ma’lumot kutish bilan o’tkazishi mumkin

M.2 SSD SATA

• M.2 SSD SATA - bu kichik shakldagi qattiq holatdagi disk (SSD). Bu 2,5 dyuymli SATA disklarni muqobili M.2 SATA modeli hisoblanadi.

M.2 SATA SSD

• M.2 SATA SSD disklari ancha kichikroq qilib ishlangan. Ushbu yechimning afzalliklari shundaki, hech qanday chigal simlarsiz plataga ulanadi.

MONITOR

• Ekran va monitorlar piksellar soniga ko'ra farqlanadi, ya'ni tasvirni qancha nuqta hosil qiladi.
• Ekran o'lchami dyuym bilan
• o'lchanadi, har bir dyuym
• 2,54 santimetrga teng.
• Ya'ni, 24 dyuymli ekran
• 61 santimetrga
• teng.

Piksellar birlashib to'liq tasvir, video, matn yoki

• Piksellar birlashib to'liq tasvir, video, matn yoki
• kompyuter ekranidagi ko'rinadigan narsalarni hosil qiladi.
• Piksel qancha ko'p bo'lsa, displey sifati
• shunchalik yaxshi bo'ladi.

HD: 1280 x 720 piksel;

• HD: 1280 x 720 piksel;
• Full HD: 1920 x 1080 piksel
• 2K: 2048 x 1080 piksel
• 4K yoki Ultra HD: 3840 x 2160 piksel
• 8K: 7680 x 4320 piksel
• 10K: 10240 x 4320 piksel