DNT-73 group Tarkibida bir nechta gidroksil guruh (OH) tutgan organik birikmalarga ko’p atomli spirtlar deyiladi. Tarkibida bir nechta gidroksil guruh (OH) tutgan organik birikmalarga ko’p atomli spirtlar deyiladi. Ular to’yingan uglevadarodlarning bir nechta vodorod atomlarini gidroksil (OH) guruhiga almashtirishidan hosil bo’ladi Namenkulaturasi Namenkulaturasi Propan-1, 2, 3-triol - glitserinning sistematik nomi. Yuqorida aytib o'tilganidek, propan -bu birikma propan hosilasi ekanligini ko'rsatadi, raqamlar: 1, 2, 3, deb ataladi. Har bir gidroksil guruhi (OH) boshqa uglerod atomi bilan bog'langanlidi. Raqam tri- uchta gidroksil guruhi mavjudligini belgilaydi va “ol” qo’shimchasi qo’shiladi. ETILENGLIKOL Etilen glikol etan hosilasi bo'lib, unda ikkitavodorod atomi almashtirilgan gidroksil guruhlari bo’ladi. Ushbu birikmaning sistematik nomi etandioldir. OLINISHI CH2 Cl CH2 OH + H2O + HCl CH2 Cl CH2 OH Vagner etilenni H2O2 ishtirakida oksidlab etilenglikol oladi CH2 CH2 + H2O2 CH2 CH2 OH OH Uch atomli spirtlar yog’larni gidroliz qilib olinadi. Glitserinda ham vodorod atomlarining ishqoriy metall atomlariga almashinishi kuzatiladi: Gidroksil guruhga ega moddalar sifatida, ko‘p atomli spirtlar bir atomli spirtlarning ko‘plab xossalarini o‘zida namoyon etadi. Masalan, natriy metali etilenglikol gidroksil guruhlaridagi vodorodga almashinadi Spirtlarga galogenvodorodlar ta’sir ettirilganda esa gidroksil guruhlari galogenlarga almashinadi.
Ko‘p atomli spirtlar yangi tayyorlangan mis (II) gidroksid eritmasi bilan ta’sirlashib, tiniq ko‘k rangli eritma hosil bo‘ladi. Bu reaksiya ko‘p atomli spirtlar uchun sifat reaksiyasi hisoblanadi.
ISHLATILISHI
Glitserin nitrat kislota bilan reaksiyaga kirishib murakkab efi hosil qiladi:
Nitroglitserin tibbiyotda yurak kasalliklarini davolashda keng qo‘llaniladi
Etilenglikol suv bilan aralashmasi antifriz sifatida ishlatiladi. Plastmassalar, sunʼiy tola ishlab chiqarishda toʻqimachilik, atirupa, tamaki sanoatida qoʻllanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
