Korrupsiya

Korrupsiya
Reja:
1. Korrupsiya tushunchasining ma'nosi.
2. Korrupsiyaning turlari.
3. Korrupsiyaga qarshi choralar.


“Agar Rim imperiyasidan tortib Sovet Ittifoqigacha boʻlgan buyuk insoniyat sivilizatsiyalariga nazar tashlasangiz, ularning aksariyati tashqi tahdidlar tufayli emas, balki korruptsiya va ichki zaiflik tufayli qulaganini koʻrasiz”
- Kori Buker

Korrupsiya (lotincha: corrumpō — aynish, poraga sotilish) — mansabdor shaxsning oʻz mansabi boʻyicha berilgan huquqlarni shaxsiy boyish maqsadlarida bevosita suiisteʼmol qilishidan iborat amaliyot. Mansabdor shaxslarni sotib olish, ularning poraga sotilishi ham Korrupsiya deyiladi. Korrupsiya davlat apparati va parlament faoliyatida ayniqsa, avj oladi. Saylanadigan lavozimlarga nomzodlar saylov kampaniyasini oʻtkazish harajatlarini koʻtarish Korrupsiya koʻrinishlaridan biridir (saylangan kishi turli imtiyozlar, yordam, xizmatlar koʻrsatib "oʻz qarzini" qaytaradi).

Aksariyat Korrupsiya lobbizm (monopoliyalarning qonunchilik organlari va amaldorlarga tazyiq oʻtkazish bilan shugʻullanadigan muassasa va agentlari tizimi) bilan bogʻlangan. Xalqaro darajada 1970-yillarda Yaponiyaga samolyotlar sotishda kompaniya tomonidan oliy davlat amaldorlarini sotib olish boʻyicha "Lokxid ishi" eng yirik Korrupsiya koʻrinishlariga misol boʻladi. Porani xaspoʻshlash uchun yirik bitishuvlarda koʻproq "xizmat haqi" toʻlash amaliyotidan foydalaniladi.


‘’ Agar men bir-ikki yil davlat xizmatida bo‘lganimda juda qobiliyatli cho‘ntakchi bo‘lib yetishishim mumkin edi. ‘’

Mark Tven

Tartibga solish usullari

Xodimni bo'limlar o'rtasida o'tkazish Mansabdor shaxslarning masofaviy ta'lim elektron deklaratsiya tizimidan foydalanish.

Xodim pora oladi, degan gapni tarqatish vaqt talab etadi. Ushbu chora pora taklifini kamaytiradi va "takliflar" ning yaxshi ishlaydigan tuzilmasini yaratishga to'sqinlik qiladi.
Bunda hujjatlarni qabul qilish mexanizmi to‘liq avtomatlashtirilgan.
Bunday holda norasmiy munosabatlar o'rnatish imkoniyati yo'q va pora berish qiyin.


‘’ Poraxo'r amaldor samolyotga o'xshaydi - u o'tirmaguncha to'xtamaydi ’’

Ashot Nadanyan