Korxonalardagi haqiqiy investitsiyalar, yangiliklar va innovatsiyalarning shakillanishi bajardi Joniqulova Muxlisa

KORXONALARDAGI HAQIQIY INVESTITSIYALAR, YANGILIKLAR VA INNOVATSIYALARNING SHAKILLANISHI

Bajardi Joniqulova Muxlisa

REJA:

• INVESTITSIYALAR PORTFELINI BOSHQARISHNING MAZMUNI MAQSADI VA VAZIFALARI
• INVESTITSIYALAR KIRITISH QOIDALARI
• INVESTITSION LOYIHANING BEZNES - REJASI

Haqiqiy investistiyalar portfelini boshqarishda kapital kiritmalarning quyidagi xususiyatlarini hisobga
olish zarur.
1. Ularni amalga oshirish katta moddiy va pul xarajatlari bilan bog‘liqdir.
2. Kapital kiritmalardan qaytarilishni kelajakdan bir qator yillar davomida olish mumkin.
3. Kapital kiritmalarning bashoratida albatta xatar va noaniqlik elementlari mavjud.
4. Odatda kapital kiritmalar sifatida ko‘rib chiqiladigan investistiyalar ishlab chiqarish quvvatlarini
kengaytirish, yangi usukunalarni xarid qilish va korxonaning o‘z strategik va taktik maqsadlariga erishish
qobiliyatini oshirish bilan bevostita bog‘liq boshqa kapital xarajatlarni ko‘zda tutadi.
Investistion portfelni boshqarishning barcha sanab o‘tilgan vazifalari yaqindan bog‘langanlar. Masalan,
korxona rivojlanishining yuqori sur’atlariga yuqori daromadli loyihalarni tanlash va ularni amalga oshirishini
jadallashtirish hisobiga erishiladi. O‘z navbatida foyda (daromad) ni ko‘paytirish investistion xatarlarni o‘sishi
bilan birga bo‘ladi, bu ularni neytrallashishini ta’minlaydi. Ushbu xatarlarni kamaytirilishi korxonaning
innovastion faoliyat jarayonidagi moliyaviy barqarorligi va to‘lov qobiliyatini ta’minlashning muhim sharti
bo‘ladi. Demak, investistion portfelini boshqarishning ustuvor vazifasi loyihalar rivojlanishi uning etarlicha
moliyaviy barqarorligida yuqori sur’atlarini ta’minlashdan iboratdir.
Investistiyalar kiritish qoidalari
Investistiyalar kiritishning barcha shakllaridagi muvaffaqiyatlarning umumiyroq shartlari quyidagilardan
iborat:
·kerakli axborotlarni yig‘ish;
·sarmoyador qiziqayotgan sohalar bo‘yicha bozor holatining istiqbollarini bashoratlash;
·investistion tovarlar bozoridagi xulq strategiyasini tanlash;
·investistion taktikaga va shuningdek strategiyaga ham egiluvchan joriy tuzatishlar kiritish.
Investistiyalar kiritishning eng samarali usulini tanlash ehtimol bo‘lgan variantlarni aniq belgilashdan
boshlanadi.
Muqobil loyihalar navbatma navbat bir birlari bilan solishtiriladilar va ulardan daromadlik, xavfsizlik va
ishonchilik nuqtai nazaridan eng yaxshisi tanlab olinadi. Investistiya kiritish haqidagi masalani hal qilishda
sarmoyalarni qaerga: ishlab chiqarishgami, ko‘chmas mulkkami, qimmatbaho qog‘ozlargami, qayta sotish
uchun tovarlar xarid qilishga yoki valyutaga kiritish foydaliroqligini aniqlash maqsadga muvofiqdir.
Haqiqiy loyihalarga investistiyalar kiritish – vaqt bo‘yicha uzoq jarayondir.
Shuning uchun ularni baholashda quyidagilarni hisobga olish zarur:
a) loyihalarning xatarligini – xarajatlarning o‘zini o‘zi oqlash muddati qanchalik uzun bo‘lsa, investistion
xatar shunchalik yuqori;
b) pullarning vaqtdagi qiymatini, chunki vaqt o‘tishi bilan pullar inflyastiya oqibatida o‘z qiymatini
yo‘qotadilar;
c) loyihaning sarmoyalar kiritishning muqobil variantlariga nisbatan xatarning kichikroq darajasida
daromadni ko‘payishi va kompaniya akstiyalari kursi qiymatini o‘sishi nuqtai nazaridagi o‘ziga jalb qila
olishligini, chunki bu maqsad sarmoyador uchun belgilab beruvchidir.
Sarmoyador, ko‘rsatib o‘tilgan qoidalardan amaliyotda foydalanib, o‘zining strategik maqsadlariga javob
beruvchi asoslangan qarorni qabul qilishi mumkin.