Мактабгача ёшдаги болалар таoлим тарбиясига уйин ва уйинчокларнинг ахамияти, амалда куллаш услублари


Download 57.5 Kb.
Sana21.04.2023
Hajmi57.5 Kb.
#1372211
Bog'liq
Болаларда мусиқий таълимий ўйинларга бўлган қизиқишларини орттириш методикаси


Болаларда мусиқий таълимий ўйинларга бўлган қизиқишларини орттириш методикаси
Режа:


1. Мактабгача ёшдаги болаларнинг психологик ёш хусусиятлари.
2. Болаларни хар хил нарсалар билан уйнаб ургатиш.
3. Уйинчоклар билан уйнашларида ахамиятли масалалар.
4. Уйинчокларнинг бошка фаолиялар билан богликлиги.

Мактабгача ёшдаги болалар таoлим тарбиясига уйин ва уйинчокларнинг ахамияти.


Психология тарихида бола фаолиятининг бундай турига куплап тушунчалар берилган. Психологларнинг бир гурухи, уйин бу истедоднинг инстинктив ривожланиши, келгуси жиддий функциялдарнинг англанмаган машгулотлари деб хисобласа, бошкалари уни хурсанчиликка етиш билан богланса, учинчилари бу кизгинликни тутириш усули дейишса, туртинчилари уйин пайтида олинган маoлумотларни ташлаб юбориш жараёни кечади деб хисоблашади.


Буларнинг барчаси хакикат. Уйин-бу боланинг олами ва адамлар мунасобатини англаш негизида етган нарсалар фаолиятининг узгача тури эканлиги хам хакикат. Агарда икки ва ундан каттарок ёшдаги бола уйинни севмаса, уйнай олмаса-бу кичкинтой ривожланишида нуксон мавжудлилигининг курсаткичидир, боланинг касалманд холати ёки атрофидаги одамлар билан мулокати ночорлигининг белгисидир. Америкалик писхолог Б Уайтнинг маoлумотиги кура болада, «малакаси ноаник хулк» нинг юкори фойзи булса, яoни фактнинг хеч бир харакатсиз утказилиши болаларнинг рифожланиши ночорлиги хакида хулоса беради.
Бундай ланжлик, сустлик уз тенгдошлари ва катталар билан кам мулокатда булган болаларда учрайди.
Психологлар 5-6 ёшдаги болалар билан куйдаги тажрибани утказадилар: мутлако буш хоналарга уйинга ургатилган ва ургатилмаган болаларни жойлаштирадилар. Шундан сунг улардан уйнашларини сураб, узлари яширин кузатув юритадилар. Аниклашича, ургатилмаган болалар буш хонада бекор юришади ёки умуман харакат килишмайди. Уйин уйнашини билувчилар эса уз навбатида нафатакат нарсаларнинг, хатто уйинчокларнинг умуман йуклигига хам карамай ажойиб уйинлар уйнар эди, ёлгондакам телефон оркали сухбатлашар, каша кайнатишар, тошойна олдида узларига аро беришар, узларига самолёт, машина хайдашар ва хаказо.
Бундан биз хулоса чикарамиз, болаларни хар хил уйинлар уйнашга ругатиш керак.
1. Хакикий уйинчоклар билан уйинлар ( кугирчоклар, мебеллар, машиналар билан)
г. Урнини босадиганлар билан (ёгочлар , тош, темирчалар билан)
к. Тассавур килишга асосланган уйинлар ( нарсаларсиз)
Кундалик хаётда бу узаро боглик холда булиши мумкин. Аммо, дастлаб бизга шароитлар яратиш хакида уйламогимиз даркар, яoни уйин материлларининг мавжудлигини аниклашимиз керак. Куп уйинчокларнинг хожати йук, лекин болаларнинг кизикиши ва ёшларга мос келадиган уйинчиклар зарур. Уйинчоклар билан уйнаганда болаларнинг кизикиши ва ёши тадкикот килиниши керак. г, к ва ундан катта ёшдаги болага куйидаги уйинчоклар максадга мувофик булади.

  • куирчокли аравачалар

  • ип оркали тортиб юргизадиган уйинчоклар

  • каттик варакли китоблар

  • барча улчовдаги туплар

  • одамлар ва хайвонлар шаклидаги кубирчоклар ва тимсоллар

  • челаклар, кумда уйналадиган тупламлар

  • мозайкалар

  • пластмассали уйинчоклар ва пирамидалар

  • уйинчок телефонлар

  • хар хил геометрик шаклдаги тешиклари булган ёгоч ва пластмаса панеллари(уч бурчакли, уткир бурчакли доира шаклдаги) хамда ана шу шаклдаги шакллар.

  • турли рагдаги кубиклар

  • конструкцияли ва курилиш тупламлари

  • ойлавий хайётдаги куринишларни уйнаш учун зарур булган сюжжетли расмлар

  • турли хил товушларни урганиши ва таккослаш имкониятини берувчи мусика асбоблари; рубоб, дутор, най , карнай, доира, чанг

Ушбу руйхат куйдагилар хисобига купаяди.

  • фарзандингиз кизикишлари

  • фарзандингиз жинси

  • спорт уйинчоклари

Фабрикада ишлаб чикарилган уйинчокларга хужалик нарсаларини кушиш мухим ахамиятга эга. Барча шакл ва улчовдаги буш кутилар кокпокли банкалар, откриткалар ишдан чиккан радиоприемниклар, кайдадир юбилган кийимни осиш учун кискич «темирчалар» ва бошка хужалик буюмлари.
Мавжуд барча уйинчоклар боланинг кул остида булиши шарт эмас. Уйинчоклар ва уйин учун зарур материаллар мустакил фойдаланишда намунавий тартибда булиши керак. Бу билан биз катталар болаларга тартибли, фаросатли булишини ургатамиз. Икки ёшдан бошлаб биз болага уйинчокларни жой-жойига куйишга ургатамиз, дастлаб бирликда, сунг бола буни узи мустакил бажаради. Уйинчокларнинг бузилиши барчага маoлум. Шунинг учун хам биз уларни ташлаб юбормасдан «Уйинчоклар шифохонаси» бурчагини ташкил килишни тавсия уйинчокни болалар аввалги холидан хам кура купрок яхши куради.
Факат куйдагиларни унитмаслик зарур:

Буерда уларнинг инсоний муаммолари ва доимий мулокатининг модели шаклланади.
Халкимизда бир макол бор. «Хаётдаги когозбоз (бюрократ) - болалик чогида куп уйнай олмагандир.» Агар мактабгача ёшдаги болалар туйганича уйнамаса , демак биз унга куп нарса бера олмаймиз, унинг келгуси хаётига куп нарса етишмайдиган булади. Хаёлпарасликка берилиши кобилияти эса роили уйинлар асосидир. Ушбу вазиятни тузатиш максадида болаларни тенгдошларидан жаралиб колмаслиги ва улар билан турли хил мулокатда булиши учун болалар богчасининг турли хил гурухларига жойлаштириши зарур. Болаларнинг уйини нутк билан бирга буладиган булади. кичкинтойлар уз харакатларини режалаштирадиган, уйин холатларини яратадиган булади.

Фойдаланган адбиётлар.




1. «Учинчи минг йилликнинг боласи таянч дастури»
2. «Болангиз мактабгача тайёрми» У методик кулланма г001 йил
3. Мактабгача ёшдаги булган болалар учун ривожлантириувчи уйинлар . Ота-оналар ва педагоглар учун кулланма 199у й.

  1. «Юмшок уйинчоклар тайёрлаш» Тошкент УзПФИТН. 199у йил.

  2. www.ziyonet.uz






Download 57.5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling