Marshrutizatsiya jarayonlari, xarakteristikalari, ishlash prinsipi Marshrutizator

• Marshrutizatsiya jarayonlari, xarakteristikalari, ishlash prinsipi

• Marshrutizator – bu qurilma bir tarmoqdan boshqa bir tarmoqga maʼlumotlarni uzatish uchun optimal yo‘lni aniqlaydi. Qurilma OSI/ISO modelining uchinchi (tarmoq) pog‘onasida ishlaydi.

• Marshrutizatsiya - bu tarmoqning turli segmentlarida joylashgan oxirgi tizimlar o‘rtasida maʼlumotlarini uzatishga imkon beruvchi mexanizm xisoblanadi.

• Marshrutizatsiya jadvalini shakllantirish va yangilash mos marshrutizatsiya protokollari va algoritmlari yordamida amalga oshiriladi. Umumiy holda marshrutizatsiya jadvali qabul qiluvchi tarmoq manzili (Network), bu tarmoq yo‘nalishidagi navbatdagi tugunning manzili (Next Gateway) va marshrut metrika kabi ko‘rsatkichlarini o‘z ichiga oladi. Har bir marshrutizator oniy vakt momentidagi tarmoq topologiyasi aks etgan marshrutizatsiya jadvalidan foydalanadi.

• Administrativ masofa (AD) – marshrut manbasining ishonchlilik qiymati.

Marshrut manbasi	Administrativ masofa
To’gridan-tog’ri ulanish	0
Statik	1
Yigindi (summ) marshrut EIGRP	5
Tashqi BGP	20
Ichki EIGRP	90
IGRP	100
OSPF	110
IS-IS	115
RIP	120
Tashqi EIGRP	170
Ichki BGP	200

• Metrika – o‘zida komponentlar sifatida kanal sifati ko‘rsatkichlariga ega bo‘lgan maʼlumotlarning o‘ziga xos tuzilmasi hisoblanadi. Binobarin, metrikaning komponentlari (ko‘rsatkichlari) ham o‘z qiymatlarining oralig‘i bo‘yicha, ham o‘lchamliligi (maʼno qiymati) bo‘yicha juda turli jinsli bo‘lganligi sababli marshrut metrikasi o‘lchamsiz kattalik hisoblanadi. O‘lchamliliklarni zarur kompensatsiyalash orkali metrikani hisoblash amalga oshiriladi. 2- rasmda marshrut metrika parametrlarini uning qiymatiga sifat jihatdan taʼsirini aks ettiradigan graf tasvirlangan

• Rasmda quyidagi shartli belgilashlar qabul qilingan: M - metrika; R1 – oqim intensivligi; R2 – bufer hajmi; R3 – buferning to‘ldirilgan hajmi; R4 – marshrutning uzunligi; R5 – kanalning ishonchliligi; R6 – kechikish; R7 – kanal o‘tkazish polosasining kengiligi; R8 – aloqa narxi.

• Marshrutizatsiya protokollari metrikasi komponentlari

Algoritmning nomi	Murakkablik darajasi	Muallif
Ford algoritmi	O(V2E)	Ford 1956
Belman va Ford algoritmi	O(VE)	Bellman 1958, Mur 1957
Densig algoritmi	O(V2 log V)	Dansig 1958,Dansig 1960, Whiting&Hillier 1960
Deykstra algoritmi	O(V2)	Leyzorek et al. 1957, Deykstra 1959
Deykstra algoritmini binariy xip bilan qo‘llanilishi	O((E + V) log V)	-
Deykstra algoritmi Fibanachi xip bilan qo‘llanilishi	O(E + V log V)	Fridman & Taryan 1984, Fridman & Taryan 1987
Djonson algoritmi	O(E log log L)	Djonson 1982, Karlsson & Poblete 1983
Gabova algoritmi	O(E logE/VL)	Gabov 1983, Gabov 1985
Axudja algoritmi	O(E + V√log L)	Axudja 1990