Materiallar sifatini nazorat qilish va boshqarish asoslari

1-Mavzu: “Materiallar sifatini nazorat qilish va boshqarish asoslari” fani tog’risida umumy ma’lumotlar. Fanning maqsadi, vazifasi va axamiyati.
Reja;

1. 
   Fanning maqsadi.
   
2. 
   Fanning vazifasi.
   
3. 
   Fan xaqida umumiy ma’lumotlar.
   

Mahsulotni yuqori sifat darajasida ishlab chiqarishda, hozirgi zamon texnikalari uchun yangi materiallar yaratish jarayoni o‘sib borishi, bu texnikada yangi g’oyalar paydo bo‘lishini anglatadi. Asosiylari elektronikada yarim o‘tkazgichli va quyuq kristalllar, aviasozlik va raketasozlikda kompozistion materiallar, radiotexnika va elektronikada yuqori o‘tkazgichli va amorfli qotishmalar, mashinasozlikda metall va nometall qotishmalar kiradi Mahsulot sifati deganda kengroq ma’noda ularni sotib oluvchi talabiga mos kelishi miqdori va belgilangan qat’iy ta’labga to‘g’ri kelishi tushuniladi. Mahsulot sifati chizmada berilishi bo‘yicha texnik tavsiyasi va texnik talabi bilan ishlab chiqarishdagi texnologiya tashkiliy tomondan mahsulot sifatini belgilangan tartibda nazorat qilib aniqlanadi. Mahsulot sifati ishlab chiqarishning ham turli nazorat turlari bo‘yicha hosil qilinadi va optimal sifat darajasiga etkaziladi. Buyumlar yoki detallarni yuzaviy tahlilini aniqlanishi shuni ko‘rsatadiki, faqat nazorat natijasida yaratilishi emas, balki ishlatilishi kerak. Metallurgiya va metallshunoslik nuqtai nazaridan mashinasozlikda ishlatiladigan detallar sifati asosan tayyorlanadigan detallarning umumiy sifat miqdori, ya’ni material va zagatovka uchun boshlang’ich sifatidan boshlab, toki oxirgi operastiya termik tahlil va mexanik ishlov berish sifatigacha bo‘lgan holati tushiniladi.
Fanning maqsad va vazifasi shundan iboratki, matetiallarning ichki tuzilishini turli texnika jihozlari yordamida aniqlab, ularning ishlash sharoitida ekspulatatsion ta’lab, texnologik ta’lab va iqtisoddiy ta’lablarga qanday javob berishini amaliy jihatidan aniqlash va taxlil qilishdan iborat. Ushbu tahlillar yangi materiallar yaratishda metall struktuirasini, ekspulatatsion xossalarini o’zgartirishda asos bo’la oladi.