Mavzu: algoritm tushunchasi va ulardan foydalanish

---

LABORATORIYA ISHI № 1 
MAVZU: ALGORITM TUSHUNCHASI VA ULARDAN FOYDALANISH 
Ishdan maqsad: asosiy tushunchalarni o'rganish: algoritm informatikaning 
asosiy tushunchasi sifatida, tavsiflash usullari, algoritmlarning asosiy turlari, asosiy 
algoritmik tuzilmalardan foydalangan holda masalalarni yechish tamoyillarini 
o'zlashtirish. 
Laboratoriya ishining vazifalari: Ishni tugatgandan so'ng, talaba 
quyidagilarni bilishi va bilishi kerak: 
algoritm maqsadi va uning ta’rifini bilish; 
algoritmni tasvirlash shakllarini bilish; 
asosiy algoritmik tuzilmalar bilan ishlay olish; 
algoritmni blok-sxema shaklida tasvirlay olish; 
algoritmlarga misollar keltira olish va ularni blok-sxema qurishda qo‘llay 
olish; 
usullardan birida algoritm tuza olish va yozishni bilish. 
Zarur jihozlar va materiallar: Ishning bajarilishini ta'minlash uchun ishni 
bajarish uchun uslubiy ko'rsatmalar bo'lishi kerak. 
Umumiy nazariy ma'lumotlar 
Har qanday masalani kompyuterda yechish quyidagi bosqichlarga bo‘linadi: 
masalani yechish algoritmini ishlab chiqish, masalani algoritmik tilda yechish 
dasturini tuzish, kompyuterga dastur kodini kiritish, dasturni tuzatish (xatolarni 
tuzatish)), kompyuterda dasturni bajarish, olingan natijalarni tahlil qilish. 
Muammoni hal qilishda birinchi qadam algoritmni ishlab chiqishdir. 
Algoritm - bu cheklangan miqdordagi qadamlardan so'ng kerakli natijani olish 
uchun ba'zi ob'ektlar (boshlang'ich va oraliq ma'lumotlar) bo'yicha bajaruvchining 
harakatlarining mazmuni va tartibini belgilaydigan aniq yakuniy qoidalar tizimi. 
Algoritmni uchta usuldan biri bilan tavsiflash mumkin: 
- og'zaki (bo'lim boshida misol); 
- grafik (maxsus blok-sxema shaklida); 
- maxsus dasturlash tillaridan foydalanish 
Blok-sxema- algoritmlar yoki jarayonlarni strelkalar bilan ketma-ket 
bog'langan turli shakldagi bloklar sifatida tasvirlash orqali tavsiflovchi 
diagrammaning keng tarqalgan turidir. 
1. Chiziqli algoritm - barcha amallar ketma-ket bajariladigan algoritm. 
2. Tarmoqlangan tuzilma algoritmlari - qaysidir shartga qarab u yoki bu 
amalni bajarish zarur bo‘lganda qo‘llaniladi. 
3. Takrorlanuvchi algoritmlar. 
Sikl - bir xil harakatlarning (qadamlarning) takrorlanishi. Ma’lum davrda 
takrorlanadigan harakatlar ketma-ketligi siklning tanasi deb ataladi. 

---

Siklik algoritmlar sharti oldin tekshiriladigan, sharti keyin tekshiriladigan va 
takroriy sonli algoritmlarga bo'linadi. Sharti oldi tekshiriladigan algoritmlarda 
birinchi navbatda siklni tugatish sharti tekshiriladi va keyin tekshirish natijasiga 
qarab sikl tanasi deb ataladigan jarayon bajariladi (yoki bajarilmaydi).