Mavzu: charxlangan detallar olish Reja: Charxlash stanogi

Mavzu: CHarxlangan detallar olish
Reja:
1.Charxlash stanogi
2.Yog‘ochga ishlov berishda parmalash stanogida operatsiyalarni bajarish
3.Yog’ochdan uy-ro'zgior buyumlari tayyorlash
Charxlash stanogi. 0 ‘quv ustaxonalarida isniatiladigan ba’zi asboblar ish jaravonida o'tm aslashib qoladi, ulami o'tkirlash, ishga sozlash maqsadtda charxlash ishlari baiariladi. Kar qanday yangi keskich asboblar charxlash y o ii bilan o ‘tkirlanadi. Charxlash elektrik charxlar, q o ‘l charxlari yordam ida bajariladi. Charxlarga o'rnatiladigan toshlar halqa shaklidagi abraziv materialiardan iborat. A braziv rnateriallar qattiqligi yuqori donlardan iborat b o ‘lib, ularning m aydalangan donachalari o ‘tkir qirrali boMadi. Bu o‘tkir qirrali donalarni biriktirish natijasida hosil qilingan charxtoshlar o ’zidan yum shoq materiallarni charxlaydi, ya'ni yupqa m etail qirindi chiqarib o ‘tkirlaydi. Charxtoshlar qo‘l bilan yoki elektrik dvigatei yordam ida harakatga keltiriladi. Elektrik charxlarda (42-rasm ) toshning aylanish tezligi katta bo'lib. charxlash vaqtida uchib ketish hoilari uchrab turadi. Buning oldini oiish m ahsadida charx toshlari valga planshaybalar yordam ida puxta o'rnatiladi. Charxtoshni valga o ‘m atganda uning bir tekis ay I an is hi ga (tepm asliglga) e ’tibor beriladi. Yorilgan yoki darz ketgan va chetlari uchgan toshlardan foydalanilm aydi. Elektrik charxlarda charxlashda shikastlanm aslik uchun ishlayotgan odam toshning yon tom onidan turib charxiashi lozirn. Shuningdek, tosh ishlayotgan odam ga yoki tig'ga qaram a-qarshi iomonga aylanishi kerak. Aks holda charxlash vaqiida uchib chiqqan kukun k o 'zg a zarar etkazadi Bundan qat’i nazar him oya ko'zoynagi taqib

ishlash yoki stanokka o'rnatiigan him oya oynagini tushirib olish kukun xonadan tashqariga chiqarib yuboriladigan b o iish i kerak. Elektrik charxlarda tirgak bor, ishchi qo‘lini unga tiragan xolda tig'ni toshning o‘ng va chap chetlariga surib charxlash ishini bajaradi. A gar ng‘ni surib turm asdan bir jovda tutib turilsa, tosh o ‘yiladi va charxlash tekis chiqmaydi. Tirgak bilan tosh orasida 2-3 mm m asofa qoldirib o'rnatilishi kerak. Charxlash jarayonida toshning diametri kichiklashib, tirgak bilan tosh orasidagi m asofa kattalasba boradi. Shuning uchun vaqt-vaqti bilan tirgakni toshga vaqinlashtirib boriladi
Yog‘ochga ishlov berishda parmalash stanogida operatsiyalarni bajarish
Zagotovkalarni parmalab teshish, uzunchoq teshiklar va chuqurchalar ochish uchun parmalar, uchli frezalar hamda zenkerlardan foydalaniladi (11-, 12-rasmlar). Parmalarning o‘lchami teshiklarning diametrlariga mos kelishi lozim, parmalarning tipi parmalash sharoiti, teshik tubining shakli va chuqurligiga qarab tanlanadi. Yog‘och tolalarining yo‘nalishiga perpendikulyar joylashgan patron teshiklar hamda bir tomoni berk bo‘lgan, nisbatan sayoz teshiklar keskichli parmalar bilan (39-rasm, a, b, v) hosil qilinadi, qirindi plitalardan iborat zagotovkalarni parmalash uchun qattiq qotishma plastinkali kesish asboblaridan foydalaniladi.

Yog’ochdan uy-ro'zgior buyumlari tayyorlash
Yog'ochdan uy-ro‘zg‘or buyumiari k o ‘p turli bo‘lib, ulardan ko'pincha yog‘ochdan yasash qulay hisoblanadi, ularning asosiv turlari oshxona buyumiari, m ehmonxona, yotoqxona hamda ro‘zg‘orda ishiatiladigan turli asboblar va buyurnlar yog'och qismlari dan iborat. U y-ro‘zg‘or buyum laridan har birini tayyorlashda uriing bajariladigan vazifasiga qarab qanday yog‘och turidan m aqsadga muvofiqligini aniqlab olinadi. Unda asosan ishiatiladigan yog'och m aterialising qattiqligi hamda undan tayyorlanadigan buyumdan foydalanish jarayonida ro‘y beradigan ta'.sirlarga chidam lilik darajasi hisobga olinadi. Oddiy shakida ro‘zg‘or buyumlaridan bo'lgan sabzavotlar to 'g 'rash taxtasini odatda o'rtacha qattiqlikdagi yog'ochlardan har turli shakllarda tayyorlanadi. Oyoqlarni oddiy yoki burama m ixlar bilan mahkamlash hamda maxsus chiqarilgan taxtachada o'yiladigan o'yiqlam i o'rganish usullari bilan biriktirish mumkin. Bu buyumni tayyorlash uchun yog'ochni tanlash, unda rejalash chizmasini chizish, arralash, randalash, parmalash, jilvirlab silliqlash va oyoqchalarni biriktirish ishlari bajariladi. Ushbu taxtani atroflarini turli naqshlar bilan bezatsa ham bo'iadi. Bunday taxtachalarni oshxona devoridagi qoziqqa ilib saqlash ancha qulay. Shunday osib qo'vishga m oslashtirilgan taxtachalam ing orqa tom oniga chiroyli naqshlar yoki boshqa tasvilarni turli usullarda ishlab bezatiladi. K o'pincha shunday bezatiladigan taxtachalarga oyoqchalar yasalmaydi, ularning bezatilgan tomoni ko'rinib turadigan holatda qoziqqa ilinib qo'yiladi.

Foydalanilgan va tavsiya etiladigan adabiyotlar

1. 
   S.A. Azimov. Duradgorlik. – T.: «Sharq», 2004. 2. A.I. Vorobyov.
   
2. 
   Mehnat ta’limi. – T., 1993. 3. N.M. Zohidov. Yog‘ochsozlik va metall bilan ishlash. – T., 2007. 4. N. Jo‘rayev, T. Fayzullayev. Mustaqil O‘zbekiston tarixi. – T., 2009. 5. A. To‘xtayev. Ekologiya asoslari va tabiatni muhofaza qilish. – T.: «O‘qituvchi», 1994. 6. S.N. Usmonov, Y.T. Dadaboyev. Bozor iqtisodiyoti asoslari. – T.: «Fan», 1999. 7. U. Inoyatov, S. Ahmedov, R. Nurimbetov.
   
3. 
   Iqtisodiyot va tadbirkorlik. – T.: «O‘qituvchi», 2004. 8. Q.M. Abdullayeva, N.S. Gaipova, M.A. G‘afurova.
   
4. 
   Tikuv buyumlarini loyihalash, modellash va badiiy bezash. – T.: «Noshir», 2012. 9. M.K. Rasulova. Tikuv buyumlari ishlab chiqarish texnologiyasi. – T.: «Turon-Iqbol», 2011. 10. S. Bekmurodova.
   
5. 
   Texnologiya fanini o‘qitishga yangicha yondashuv. Metodik qo‘llanma. – T.: «Delta print», 2017. 11. O.A.
   
6. 
   Qо‘ysinov va boshqalar. Elektrotexnika va elektronika asoslari. Metodik qо‘llanma. – T.: «Delta print», 2017.