Mavzu: Gidrostatika asosiy tenglamasini amaliy qoʻllanishi

Mavzu: Gidrostatika asosiy tenglamasini amaliy qoʻllanishi
Gidrostatika — gidroaeromexanikaning suyuqlik muvozanatini va unga botirilgan jismga sokin suyuqlikning taʼsirini oʻrganadigan boʻlimi. Asosiy masalalaridan biri suyuqlikda bosimning taqsimlanishi (tarqalishi)dir.
Bosimning taqsimlanishini bilgan holda gidrostatika qonunlari asosida suyuqlikka botirilgan jismlarga, mas, suv osti kemasiga, toʻgʻon devoriga sokin suyuqlik tomonidan koʻrsatiladigan taʼsir kuchlarini hisoblash mumkin.
Xususan, jismlarning suyuqlik sirtida va ichida suzish shartlarini, shuningdek suzayotgan jismlarning ustuvorlik shartlarini aniqlash lozim. Bu hol kemasozlikda muhimdir. Gidravlik press, gidravlik akkumulyator, suyuqlik manometri, sifon va b.
Gidravlik hisoblash ishlarida suyuqliklami siqilmaydi deb hisoblash kerak, deb aytib o‘tgan edik (bu yerda tomchilanuvchi suyuqlik nazarda tutiladi).
Lekin texnikada va tabiatda ba’zi hollarda bosim juda katta bo‘ladi.
Bunda agar suyuqlikning umumiy hajmi ham katta bo‘lsa, hajm o‘zgarishi sezilarli miqdorda bo‘ladi va uni hisobga olish kerak.
Suyuqliklarning siqilishini hisobga olish uchun hajmiy siqilishkoeffitsiyenti degan tushuncha kiritiladi va u pp bilan belgilanadi (ba’zida pvbilan ham belgilanadi).
Suyuqliklarning bu xususiyatidan foydalanib suyuqlik termometrlari va boshqa turli sezgir oMchov asboblari yaratiladi. Suyuqliklarning
isitilganda kengayishini ifodalash uchun hajmiy kengayish temperatura koeffitsiyenti degan tushuncha kiritilib, u p, bilan belgilangan.
Suyuqlikning issiqlikdan kengayishini kolbaga solingan suyuqlikning qizdirilganda hajmi ko‘payishi, suyuqlik to‘ldiriIib germetik yopib
qo‘yilgan boshqa va sistemalaming quyosh nurida qolganda yorilib ketishi, to‘ldirilgan idishdagi suyuqlikning sirtidan oqib tushishi kabi hodisalarda juda ko‘p uchratish mumkin.

Eʼtiboringiz uchun raxmat!