Mavzu: Hukm tafakkur shakli sifatida Reja

Nizomiy nomidagi Tdpu ning boshlang’ich ta’lim yo’nalishi 203-guruh talabasi Aliqulov Faxriddinning falsafa fanidan tayyorlagan slaydi

Mavzu: Hukm tafakkur shakli sifatida

Reja

Mavzu: Hukm- tafakkur shakli sifatida

Reja:

Hukm tushunchasi haqida.

Hukm va uning turlari.

Hukm tafakkur shakllaridan bir.

Hukm, muhokama (mantiqda) — predmetga maʼlum bir belgi (xossa, munosabat) xosligi yoki xos emasli-gini ifodalovchi tafakkur shakli.
H.lar tuzilishiga koʻra oddiy va murakkab boʻladi.
Oddiy Hukm deb tarkibidan yana bir Hukmniʻajratib bo lmaydigan mulohazaga aytiladi
Oddiy H. tarkibi 3 boʻlak: mantiqiy ega — subʼyekt (5), mantiqiy kesim — predikat (R) va mantiqiy bogʻlovchidan iborat
Murakkab H. deb tarkibida 2 yoki undan ortiq oddiy H. boʻlgan mulohazalarga aytiladi.
Murakkab H.lar "va", "yoki", "agar... unda" kabi mantiqiy bogʻlovchilar, inkor qilish va modal terminlarni qoʻllash orqali 2 va undan ortiq oddiy H.larning oʻzaro birikishidan hosil boʻladi.
Hukmar modalligiga koʻra aletik (zaruriy), epistemik (ishonchli bilim), deontik (majburiylik), aksiologik (baholash) va vaqt modalligini ifo-dalovchi turlarga boʻlinadi.
Hukmning asosiy vazifasi predmet bilan uning xususiyati, predmetlar o’rtasidagi munosabatlarni ko’rsatishdir. Ana shuning uchun ham u doimo tasdiq yoki inkor shakldagi fikrdan iborat bo’ladi

• Hukmlar nisbatan tugal fikrdir. Unda konkret predmet bilan uning konkret belgisi haqida bilim ifoda qilingan bo’ladi. Hukmlar voqelikka mos kelish darajasiga ko’ra chin, xato va noaniq (ehtimol, taxminiy) bo’ladi

Hukmlar tilda gaplar orqali ifodalanadi. Hukm mantiqiy kategoriya bo’lsa, gap grammatik kategoriyadir. Hukmlar asosan darak gap orqali ifodalanadi. Faqat darak gaplardagina fikr tasdiq yoki inkor holda bo’ladi
Etiboringiz uchun raxmat