Mavzu: insoniyat tarixida tarbiya va ta`limning rivojlanish bosqichlari


Download 0.99 Mb.
Pdf ko'rish
Sana14.05.2023
Hajmi0.99 Mb.
#1458116
Bog'liq
2-Mavzu insoniyat tarixida tarbiya va ta`limning rivojlanish bosq (1)



Mavzu:
INSONIYAT TARIXIDA TARBIYA VA 
TA`LIMNING RIVOJLANISH BOSQICHLARI 
REJA:
1. Inson rivojlanishi tarixining bosqichlari. 
2. Qadimgi sharq jamiyatining ijtimoiy-siyosiy tarixidagi asosiy jarayonlar va hodisalarni
sanab bering.
3. Jahon tarixining so`nggi davridagi madaniyat rivojlanishining asosiy xususiyatlarini aytib
bering.
4. Xulosa
5. Foydalanilgan adabiyotlar


1
. Inson rivojlanishi tarixining bosqichlari. Insoniyat tarixining
asosiy bosqichlari iqtisodiy faoliyatining o`zgaruvchan
shakllari, moddiy madaniyatni rivojlanish prinsoi bilan ajralib
turadigan keng tan olingan yondashuv. Bunday g`oyalarni
fransuz faylasufi J. Koldors (1743-1794) va amerika
etnografiyasi bildirgan. L. Morgan (1818-1881), ular tarixni
yovuzlik (yig`ish, ovchilik davri), vaxshiylik (qishloq
xo`jaligining, chorvachilikning ustunligi) va o`rtoqlashdi.



Ushbu davrlashtirish mehnat vositalari tabiatidagi
o`zgaishlarga asoslangan edi. Bu arxeologiyada insoniyat
hayotining dastlabki bosqichlarini tosh bronza va temir
asrlariga bo`linganini o`rganishda tan olingan. Jahon
svilizatsiyasining rivojlanish nazariyasi tarafdorlari unda
uchta asosiy bosqichni ko`rib chiqdilar, ular oraliq o`tish
bosqichlariga bo’linadi. 



Birinchi bosqich Miloddan avvalgi Vlll ming yillikda
boshlangan, bu yig`ish va ov qilishdan o`tish bilan bog`liq edi
qishloq xo`jaligiga chorvachilik va hunarmandchilik
mahsulotlari. Ikinchi bosqich XVll asr o`rtalarida boshlangan
ishlab chiqarishning shakllanishi, mehnatni taqsimlash tizimi
vujudga kelgankigi bilan ajralib turdi bu esa uni yanada
samaraliroq qildi, mashinalarni ishlab chiqarish va sanoatning
rivojlanish bosqichiga o`tish uchun sharoit yaratildi. 


Uchinchi bosqich XX asrning ikkinchi yarmida
boshlanib, yangi turdagi jamiyat paydo
bo`lishi bilan bog`liq edi ( ko`pincha bu malumot deb 
ataladi ) intellektual mehnatning tabiati
kompyuterlarning kiritilishi bilan sifat jixatidan
o`zgarganda bilimlarni ishlab chiqarish sanoati paydo
bo`ldi



Sharqiy dunyo uchun atrof-muhit sharoitlarining
asosiy turlari: 1) keng dasht va tekisliklarga suvsiz
platolar; 2) kata daryolar bilan kesilgan va
sug`oriladigan pasttekisliklar; 3) dengizga bevosita
tutashgan qirg`oq mamlakatlari; Ushbu uch turga
yana ikkita muhim turni qo`shish kerak: tog`li
hududlar va cho`l hududlari, ular tobora ko`proq
arxeologik va tarixiy tadqiqotlar doirasiga
kirmoqda. 



Qadimgi Sharqda ijtimoiy tuzilishning eng muxim xususiyati bu
jamoalarning asosiy ijtimoiy va hududiy birliklarning
mavjudligi. Har qanday qadimiy Sharq davlati bir necha
shaharlardan tashqari ko`plab qishloq jamoalaridan iborat edi, 
ularning har biri o`z tashkilotiga ega edi va yopiq dunyo edi. 
Qadimgi Sharq jamoalari dastlab qabilalar jamoalariga
qaytishgan, ammo ularning mazmuni tabiati
va ichki tuzilishida ular allaqachon yangi hodisa bo`lgan. 


20-asr boshlariga kelib, 13 eng yirik shahar aholisi
miliondan oshdi. Shu yillarda shahar hayotiga va shahar
madaniyatiga yangi odamlar qo`shildi. Bu davrda shahar
she`riyat va rassomchilikda badiiy izlanishlar mavzusiga
aylanganligi bejiz emas. 19-asrning 70-yillari va keying 
yillarda hayotga kirgan avlodlar mashinasozlik, temir
yo`llar, kemalarni tabiiy yashash joylarining ajralmas
qismi deb bilishgan. 



Ma`naviy hayotda yangi va doimiy yangilanib
turadigan texnologiyalarning ulkan salohiyati hissi
paydo bo`ldi. Texnik yuksalish ko`p jihatdan moddiy
muxitni o`zgartirdi, odamlar hayotiga muhim
yangiliklar kiritdi. Tarixiy va madaniy nuqtai
nazardan, eng asosiysi, bu inqilob texnik va ilmiy
inqilobning ishtirokchisi sifatida insonning
o`zgarishiga hissa qo`shdi. 

Download 0.99 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling