Mavzu: Moliyaviy hisob axborotlarining sifat korsatkichlari

Mavzu: Moliyaviy hisob axborotlarining sifat korsatkichlari

Tayyorladi:Nurmatov Muhammad

Moliyaviy hisob yordamida mavjud moddiy qiymatliklar, pul mablag’larining harakat

Moliyaviy hisob yordamida mavjud moddiy qiymatliklar, pul mablag’larining harakat

kuzatiladi va nazorat qilinadi, mahsulot ishlab chiqarish va uni sotish bilan bog’liq xarajatlar

aniqlanadi, xo’jalik faoliyatining moliyaviy natijalari va korxonaning umumiy mulki haqidagi

ma’lumotlar topiladi.

Moliyaviy hisob har qanday tizimda ham quyidagi uchta funktsiyani bajaradi: 1) axborot

berish; 2) nazorat qilish; 3) boshqaruv echimlarini ishlab chiqish. Bu funktsiyalarni bajarishda

moliyaviy hisob har xil usullardan foydalanishi mumkin. Shuningdek, moliya hisobi har xil

ijtimoiy tizimlarda muayyan tizimning maqsadiga qarab har xil vazifalarni bajarishi mumkin.

Moliyaviy axborot quyidagi talablarni qondirishi kerak:

Moliyaviy axborot quyidagi talablarni qondirishi kerak:

tizimli (buxgalterlik) hisobida shakllanishi, aniq-puxta, xolis ahamiyatli bo’lishi kerak, bu, undan qabul qilinayotgan qaror

natijasida ta’sir qilish uchun foydalanishga imkon beradi. Istiqbol jihatdan qadrli, aks aloqaga

asoslanishi o’z vaqtida bo’lish, boshqarishga oid yoki boshqa qarorlarni qabul qiladigan yoki

tayyorlaydigan shaxslarga tushunarli bo’lishi kerak. Sintetik va tahliliy raqamlarning olib borilishini nazarda tutadigan buxgalterlik axboroti hosil bo’lishi to’g’riligini tekshirish va

tasdiqlash imkonini beradi.

Moliya hisobotlarida keltiriladigan buxgalterlik axboroti quyidagi talablarni qondirishi kerak:

Moliya hisobotlarida keltiriladigan buxgalterlik axboroti quyidagi talablarni qondirishi kerak:

keltirilayotgan ma’lumotlarini taqqoslay olishlik: doimiy bo’lishi, ya’ni tanlangan davrda

qabul qilingan metodologiya va hisob protseduralaridan foydalanishi kerak: ahamiyatli, ya’ni

undan foydalanish muayyan darajada moliya hisobotida keltiriladigan faoliyat ko’rsatkichlari

va natijalariga ta’sir qilish mumkin.

Moliya hisobotida keltiriladigan hisob axboroti konservativ bo’lishi kerak, ya’ni aktivlar,

mulkni baholashda, odatda, joiz va hollardan eng pasti tanlanadi, bu agarda aktivlar yoki

mulkning bozor narxi tannarxdan yuqori bo’lsa, ya’ni hisobotda boyliklar, eng past bahoda,

ya’ni tannarx bo’yicha ko’rsatiladi. Aksincha, ya’ni agarda aktivlar yoki mulkning bozor

narxi tannarxdan past bo’lsa, unda bu boyliklar bozor narxlarida aks ettiriladi. Ushbu xususiyat aktivlar va mulkni baholashda ehtiyotkorlikni ta’minlanganidek, foyda miqdorini

aniqlashda ham muhim o’rin tutadi. Moliya hisobotlarida keltiriladigan buxgalterlik axboroti

to’la va axborot foydalanuvchilari uchun zaruriy manbalarni eng ko’pini o’z ichiga olgan

bo’lishi kerak.

Axborotlarga qiziqish quyidagi mazmunda berilishi talab etiladi:

Axborotlarga qiziqish quyidagi mazmunda berilishi talab etiladi:

• investorlar va ularning vakillari ular tomonidan qo’yilgan investitsiyalardan

kutilayotgan daromadlar va xatarlar haqidagi axborotlar haqida;

investitsiyalar bo’yicha imkoniyatlar va ularni idora etilishi haqida;

• tashkilotlarning dividend to’lay olish qobiliyati haqida kabilar.

Moliya hisobini tashkil etishdagi kontseptsiyalarni ro’yobga chiqarishda quyidagi talablar hisobga olinadi:

• tashkilotning majburiyatlari va mol-mulklari shu tashkilotdagi mulk egalarining majburatlari va mol-mulkidan alohida hisobga olinadi;

• tashkilot o’zining faoliyatini kuzatilgan kelajakda ham davom ettiradi, bu

tashkilotning faoliyatini to’xtatish yoki likvidatsiya qilish kabi niyatlari mavjud

bo’lmaydi, shu bilan birga o’rnatilgan qonun-qoidalar bo’yicha majburiyatlar to’lanib boriladi;

• tashkilot tomonidan tanlab olingan hisob siyosati joriy yilning keyingisiga

• tashkilot tomonidan tanlab olingan hisob siyosati joriy yilning keyingisiga

nisbatan, bir tashkilot chegarasida, shuningdek o’zaro bog’liq tashkilotlar

miqyosida qo’llaniladi.

Moliya hisobotini tashkil etish va moliya hisobotini tuzish kontseptsiyasining asosiy

printsiplaridan yana biri har bir xo’jalik operatsiyasini, xo’jalik faktini iqtisodiy mazmun va

ikki xillik xususiyatdan kelib chiqib, moliya hisobining bir xil summada aks ettirishga imkon

beradigan qo’sh yozuv uslubini qo’llash hisoblanadi.

Sintetik va tahliliy raqamlar yordamida tashkil etilajak tizimni buxgalterlik hisobi moliya

hisobotida umumlashtirilgan korxona mulki va uning shakllanish manbalari haqidagi aniq

puxta axborotni olishga imkon beradi.

Moliya hisobi va hisoboti asosida o’tkaziladigan korxonaning moliyaviy ahvolini tahlil qilish

Moliya hisobi va hisoboti asosida o’tkaziladigan korxonaning moliyaviy ahvolini tahlil qilish

imkoniyatining mavjudligi ham asosiy qoida hisoblanadi. Korxonaning moliyaviy ahvolini

tahlil qilish, balans aktivlari likvidliligini aniqlash, ishlab chiqarish zahiralari va boshqa

moddiy boyliklarning naqdligini aniqlash, shuningdek qator koeffitsientlarni hisoblashni

nazarda tutadi.

Moliyaviy hisobotdan nafaqat korxona ichida foydalanish, balki u asosan tashqi

foydalanuvchilarga yo’naltirilganligi sababli, xalqaro qoida va standartlarga muvofiq

o’tkazilishi lozim bo’lgan auditorlik tekshiruvi zarurligini ham xarakterlaydi.