Menejment hafi

JAMOAT SALOMATLIGI VA MENEJMENT KAFEDRASI
2-KURS MENEJMENT YO’NALISHI
“MENEJMENT HAFI” FANI UCHUN
ORALIQ NAZORAT TESTI-2022 YIL

1.“Risk” termini grekcha qanaqa ma’noni anglatadi?

- “risiko” – so‘zida xavfli, xavf-xatar, qoyalarga chap bermoq mazmunini anglatadi
-Ziddiyatlarni noaniq vaziyatlarni bartaraf etish
-“risk”zarar yoki ziyon ko‘rish imkoniyati, xavf-xatari
+ “ridsikon”, “ridsa”, – so‘zlarida tik qoya, qoyatosh mazmunini anglatadi

2.“Risk” termini , italyancha qanaqa ma’noni anglatadi?

- “ridsikon”, “ridsa”, – so‘zlarida tik qoya, qoyatosh mazmunini anglatadi.
- Altirnativlarni amalga oshirishda qo’llaniladi.
+“risiko” – so‘zida xavfli, xavf-xatar, qoyalarga chap bermoq mazmunini anglatadi
- Tavakkalchilik degan ma’noni anglatadi

3. Sof (toza) risk- nimani anglatadi?

- qulay va neytral oqibatlarga qo‘shimcha ravishda, qulay oqibatlarga olib keladigan
+ manfiy yoki nol natija olishni anglatadi.
- tabiatning tabiiy kuchlarining namoyon bo‘lishi bilan bog‘liq
- transport vositalarida yuklarni tashish bilan bog‘liq bo‘lgan xatarlar.

4. Risk turlari nechta sinflarga bo‘linadi?

- Obyektiv va subyektiv risklarga
+ xo‘jalik riski,inson tabiati bilan bog‘liq risk va tabiiy omillar bilan bog‘liq risk
- vositachilik sohasida:fuqarolik mas’uliyati imkoniyatlari,
- tovarning sotilmasligi, mahsulotni o‘z vaqtida yetkazib bera olmaslik

5. Vebster lug‘atida riskga qanday ta’rif berilgan?

- Tavakkalchilikdan qochish
- “ridsikon”, “ridsa”, – so‘zlarida tik qoya, qoyatosh mazmunini anglatadi.
+ “risk”zarar yoki ziyon ko‘rish imkoniyati, xavf-xatari
- To’g’ri javob yo’q

6. Spekulyativ risk nima?

- tabiatning tabiiy kuchlarining namoyon bo‘lishi bilan bog‘liq xatarlar kiradi
- transport vositalarida yuklarni tashish bilan bog‘liq bo‘lgan xatarlar
- To’g’ri javob yo’q
+ bu qulay va neytral oqibatlarga qo‘shimcha ravishda, qulay oqibatlarga olib keladigan (foyda, yutuq) imkoniyatlarni ham nazarda tutadigan xavf.

7. Transport risklarini ta’rifi qanaqa baholaysiz?

+ transport vositalarida yuklarni tashish bilan bog‘liq bo‘lgan xatarlar.
- bu hukumat siyosati natijasida foydani yo‘qotish yoki kamaytirish ehtimoli.
- transport va moliyaviy resurslarni (naqd pul) yo‘qotish ehtimoli bilan bog‘liq risk.
- Barcha javoblar to’g’ri

8. Moliyaviy risk deganda nimani tushunasiz?

- bu tadbirkor tomonidan ishlab chiqarilgan yoki sotib olingan tovarlar va xizmatlarni sotishdan kelib chiqadigan risk.
+ moliyaviy resurslarni (naqd pul) yo‘qotish ehtimoli bilan bog‘liq risk.
- bu to‘lovlarning kechikishi, tovarlarni tashish paytida to‘lashdan bosh tortish
- transport vositalarida yuklarni tashish bilan bog‘liq bo‘lgan xatarlar

9. Pulning sotib olish qobiliyati bilan bog‘liq bo‘lgan risklarga qaysi risk turlari kiradi?

+ inflyatsion va deflyatsion risklar, valyuta risklari, likvidlik risklari
- inflyatsion va deflyatsion risklar,
- qimmatli qog‘ozlar yoki boshqa tovarlarni sotish paytida ularning sifati va iste’mol qiymatini baholashdagi o‘zgarishlar
- To’g’ri javob yo’q

10. Investitsiya riskiga qanaqa ta’rif berilgan?

- bu biron bir chorani ko‘rmaslik (masalan, sug‘urta) yoki biznesni to‘xtatish
+ investitsiyalarning pasayishi yoki davlat hokimiyati organlarining harakatlariga nisbatan noaniqlik yoki korporativ boshqaruvdagi xatolar natijasida daromadni yo‘qotish ehtimolI
- Nomukammal kapital tuzilishi (ishlatilgan qarz mablag‘larining haddan tashqari ulushi)
- moliyaviy resurslarni (naqd pul) yo‘qotish ehtimoli bilan bog‘liq risk.

11. Risklarni tasniflashning asosiy elementlari nechta?

+ 5 ta
- 4 ta
- 6ta
- 8ta

12. Kritik xavf va tarkibi deganda nimani tushunasiz?

- korxonaning to‘lov qobiliyatiga ega bo‘lish riski.
- bu korxona foydasini yo‘qotish bilan tahdid qilinadigan qarorni bajarish riski
- atrof muhitga zarar yetkazish riski (ekologik risk)
+ bu korxonaga daromadni yo‘qotish bilan tahdid qilish riski; kritik risk zonasi
13. Tashqi risk omillari nechta?
+ 10 ta
- 9 ta
- 7 ta
- 11ta
- 12 ta
14. Tashkiliy risklar nima?
- bu qonunchilik umuman hisobga olinmaganligi yoki bitim tuzish davrida o‘zgartirilganligi bilan bog‘liq
+ bu kompaniya rahbariyati, uning xodimlarining xatolari bilan bog‘liq bo‘lgan risklar
- atrof muhitga zarar yetkazish riski (ekologik risk)
- bu korxonaga daromadni yo‘qotish bilan tahdid qilish riski

15. Quyidagilarning qaysilari tashqi risk omillariga kiradi?

+ Raqobat omillari,mintaqaviy iqtisodiy vaziyat omillari,milliy iqtisodiy vaziyat omillari,texnogen vaziyatlarning omillari
- Mintaqaviy iqtisodiy vaziyat omillari,operatsion omillar,tabiy va jinoiy harakter omillari
- Tabiy ofat omillari,muhandislik omillari,ma’muriy va boshqaruv omillari
- Barcha javoblar to’g’ri

16. Tashkiliy risk sabablari nimalar kiradi?

- marketing faoliyatini tashkil etishdagi kamchiliklar
- past darajadagi tashkilotchilik
+ Barcha javoblar to’g’ri
- beqaror moliyaviy ahvol

17. Portfel rentabelligi nima misol bo’la oladi?

+ bu ushbu portfelni tashkil etuvchi individual aktivlar daromadlarining oddiy tortilgan o‘rtacha qiymati
- minimal risk maydoni sof foyda miqdoridan oshmaydigan zararlar darajasi bilan tavsiflanadi.
- riskning oshishi maydoni taxmin qilingan foyda hajmidan oshmaydigan zararlar darajasi bilan tavsiflanadi
- To’gri javob yo’q

18. Resurs riskini tahlil qilishning maqsadi?

- bitta xodimdan juda ko‘p vazifalarni bajarish uchun foydalanish
- ishni muvofiqlashtirmaslik va loyihadagi asosiy resurslarni yomon tartibga solish;
- tizimli ravishda bir-biriga bog‘liq bo‘lgan loyhalarni tahlil qilish tahlil qilish
+ loyihaning ishlamay qolish ehtimolini oshiradigan manbalar va topshiriqlarni aniqlash

19. Moliyaviy sektorning tizimli riski nechta xususiyat bilan tavsiflanadi

+ 2 ta
- 3ta
- 7 ta
- 6ta
- 10 ta
20. Qachon geosiyosiy risklar insoniyat uchun asosiy risk bo‘ladi?
- 2006-yilda
+ 2015-yilda
- 2008-yilda
- 2016-yilda

21. Qadimgi dunyo uchun keyingi eng jiddiy risk nima bo’lgan?

- Yuqori darajadagi ishsizlik
- Harbiy to’qnashuvlar
+ bu majburiy migratsiya va yuqori darajadagi ijtimoiy beqarorlik
- iqtisodiyotning pasayishi

22. Polshalik iqtisodchi Bronislav Miits oqilona riskni qanday tadqiq etgan?

+ asosiy fondlar, ishlab chiqarish hajmi, rentabellilikda daromadlilik darajasi, xo‘jalikning moliyaviy holati kabi parametrlar bilan bog‘liq holda
- Riskga tayanib qabul qilingan qarorlar qabul qilinishi bir muhim obyektiv mezon sifatida
- fuqarolik huquqi bekorga hozirgacha risk sohasidagi mas’uliyatni tartibga solish to‘g‘risida
- To’g’ri javob yo’q

23. Riskni sinflarga ajratish asoslari bo‘lib xizmat qiluvchi muhim elementlarni qaysilar tashkil etadi?

- vujudga kelish vaqti
- keltirib chiqaradigan oqibatlari xarakteri
+ Barcha javoblar tog’ri
- hisobga olish xarakteri

24. Beqaror moliyaviy ahvol nima degani?

+ Barcha javoblar to’g’ri
- yuqori darajali menejmentning loyihaga jalb qilinmasligi
- buxgalteriya hisobi va boshqaruv tizimini joriy etishga korxonaning tashkiliy jihatdan tayyor emasligi
- inson omili (xususan, xodimlarning qarshiligi, loyihadagi psixologik charchoq va boshqalar);

25. Dasturiy ta’minotni ishlab chiqish loyihalarida resurslar riskining asosiy sabablariga qaysilar kiradi?

- loyiha resurslarini bajarishga berishdagi xatolar;
- ishni muvofiqlashtirmaslik va loyihadagi asosiy resurslarni yomon tartibga solish
+ Barcha javoblar to’g’ri
- loyihani rejalashtirishda jadvalga xos bo‘lgan xatolar

25) Hisobga olish xarakteriga qarab risklar qaysilarga bo’linadi?

- iqtisodiy va moliyaviy
- ijtimoiy va iqtisodiy
+ ichki va tashqi
- To’g’ri javob yo’q

26. Risklar nazariyasida qanday matematik model turlariga ajratiladi?

+ to‘g‘ridan-to‘g‘ri, teskari va sezgir tadqiqot vazifalari
- nisbiy model
- amerika va yapon modeli turlariga
- yo’l qo’yib bo’ladigan va tasodifiy

27. Bugungi biznes dunyosida kompaniyalar duch keladigan marketing risklariga qaysilar kiradi?

- brendni idrok etish va uning qiymati
+ Barcha javoblar tog’ri
- mansublik (sheriklar obro‘sini yo‘qotgan taqdir- da salbiy birlashmalar
- reklama kampaniyasining muvaffaqiyasizligi

28. Qimmatli qog‘ozlar riski deganda nimani tushunasiz?

+ aksiya narxining pasayishi riski
- inflatsiya darajasi o’zgarishi
- foiz stavkalarining o‘zgarishi riski
- valyuta kurslarining o‘zgarishi riski

29. Operatsion strategik risk qanday ta’riflanadi?

- qarz beruvchining kafolatlari va boshqa ta’minotini amalga oshirish imkoniyati
- tovar narxlarining o‘zgarishi riski
- valyuta kurslarining o‘zgarishi riski
+ bu tashqi omillarga javoban noto‘g‘ri strategiyani tanlash natijasidir
30. Riskli kapitalning afzalliklari nimalardan iborat?
- xavfsizlik va garovga ehtiyoj yo‘qligi
+ Barcha javoblar to’g’ri
- qisqa vaqt ichida mablag‘ bilan ta’minlash
- kelajakda daromad olishning yuqori istiqbollari.

31. «Risk» so‘ziga ekvivalent bo’lgan so’z?

+ Tavakkalchilik
- xavfli, xavf-xatar,
- tik qoyadan aylanib o‘tishda go‘yoki tavakkal qilish
- zarar yoki ziyon ko‘rish imkoniyati

32. Ojegova lug‘atida “risk” so‘ziga qanday ta’rif berilgan?

- tavakkalchilik
- qoyadan aylanib o’tish
+ “xavf-xatar holati imkoniyati” yoki “muvaffaqiyatli harakat”
- barcha javoblar tog’ri

33. tavakkalchilik vaziyati statistik jarayonlarga bog‘liq bo‘lib, unga mavjud bo‘lgan uchta shart hamrohlik qiladi degan xulosa kelib chiqadi. Ularga qaysilar kiradi?

+ barcha javoblar to’g’ri
- noaniqlikning (mavhumlikning) mavjudligi
- muqobil (alternativ) tanlovning zarurligi
- tanlangan muqobil variantni amalga oshirish ehtimoliyatini baholash imkoni borligi

34. Ekologik xavf deganda nimani tushunasiz?

- bu hukumat siyosati natijasida foydani yo‘qotish yoki kamaytirish ehtimoli
+ bu atrof-muhitdagi salbiy o‘zgarishlarning kelib chiqishi
- transport vositalarida yuklarni tashish bilan bog‘liq bo‘lgan xatarlar
- to’gri javob yo’q

35. Deflyatsion risk deganda nimani tushunasiz?

- bu inflyatsiya tufayli aktiv qiymatining yo‘qolishi yoki daromad miqdorining pasayishi
- valyuta kursining o’zgarishi
+ bu deflyatsiya ko‘tarilishi bilan narxlarning pasayishi,
- to’g’ri javob yo’q

36. Likvidlik risklarining mohiyatini nimadan iborat?

+ bu qimmatli qog‘ozlar yoki boshqa tovarlarni sotish paytida ularning sifati va iste’mol qiymatini baholashdagi o‘zgarishlar tufayli yo‘qotish ehtimoli bilan bog‘liq risklar.
- valyuta kursining o’zgarishi
- deflyatsiya ko‘tarilishi bilan narxlarning pasayishi
- barcha javoblar tog’ri

37. Moliyaviy yo‘qotish riski ta’rifi qanday?

- zarar keltiradigan kompaniyani qarzlarini maksimal darajada yopish bilan tugatish usuli

+ moliyaviy resurslarni (naqd pul) yo‘qotish ehtimoli bilan bog‘liq risk.
- valyuta kursi oshishidagi yo’qotish
- to’gri javob yo’q

38. Foiz risklari deganda nimani tushunasiz?

- zarar keltiradigan kompaniyani qarzlarini maksimal darajada yopish bilan tugatish usul
+ foiz stavkalarining noqulay o‘zgarishi sababli moliyaviy yo‘qotish (yo‘qotish) riski (ehtimoli).
- penya qo’shilishi
- to’g’ri javob yo’q

39. Bankrotlik nima?

+ zarar keltiradigan kompaniyani qarzlarini maksimal darajada yopish bilan tugatish usuli
- bu salbiy va neytral oqibatlardan tashqari, qulay oqibatlarga olib keladigan
- moddiy ta’minot va resurslaning yetishmasligi
- kompaniyada moliyaviy inqiroz

40. Birja risklari deganda nimani tushunasiz?

+ birja operatsiyalaridan kelib chiqadigan zararlar riskini anglatadi.
- foiz stavkalarining noqulay o‘zgarishi sababli moliyaviy yo‘qotish (yo‘qotish) riski (ehtimoli).
- korxonada tugatish tartibisiz hal qilib bo‘lmaydigan vaziyat yuzaga kelishi ehtimoli.
- to’g’ri javob yo’q

41. Sug‘urta riski deganda nimani tushunasiz?

- korxonaga modddiy zarar yetkazilish xavfi
- firmaning moliyaviy majburiyatlarini bajarma- ganligi bilan bog‘liq.
- to’ri javob yo’q
+ bu sug‘urta hodisalari sodir bo‘lish riski
42. Favquloddalik deganda nimani tushunasiz?
+ bu ko‘rib chiqilayotgan vaziyatning eksklyu- zivligi, muayyan sharoitlarda yuzaga kelishi g‘ayrioddiy.
- korxonaga modddiy zarar yetkazilish xavfi
- ehtimoli bo’lgan baxtsiz hodisalar
- to’g’ri javob yo’q

43. Huquqiy risk turlari nechta?

- 9ta
- 7ta
+ 8ta
- 20 ta
- 13ta

44. Ekspluatatsiya deganda nimani tushunasiz?

- yo‘qotishlarni nazorat qilishning eng yaxshi usuli
- bu isrofgarchilikni yo‘q qilish o‘rniga cheklaydigan usul
+ vaziyatlarda qo‘llaniladigan risklarni boshqarish strategiyasi
- to’g’ri javob yo’q

45. Diversifikatsiya tushunchasiga izoh bering?

+ bu turli xil mahsulotlar yoki xizmatlarni turli sohalarda taklif etadigan bir nechta biznes yo‘nalishlarini yaratish uchun biznes resurslarini taqsimlovchi risklarni boshqarish uslubi.
- bu asosiy aktivlarni tarqatib yuborishni o‘z ichiga olgan risklarni boshqarish uslubi
- bu isrofgarchilikni yo‘q qilish o‘rniga cheklaydigan usul
- to’g’ri javob yo’q

46. Limitlash tushunchasiga ta’rif bering?

- ma’lum vaqt belgilash
+ bu limitlar o‘rnatish, ya’ni, savdo, kapital, xarajat summalariga ma’lum bir chegara qo‘yishdir
- hududiy cheklovlar
- to’g’ri javob yo’q

47. Mulkiy sug‘urta tarkibiga nima kiradi?

- Barcha javoblar to’g’ri
+ yer ustki qismidagi transportlar mablag‘larini sug‘urtalash kiradi
- “havo” transportlar mablag‘larni sug‘urtalash
- suv transporti mablag‘larini sug‘urtalash

48. Franshiza deganda nimani tushunasiz?

- sug‘urta faoliyatini amalga oshirish uchun maxsus litsenziya
- kreditlarni to‘lay olmagani uchun qarzdorlarni sug‘urtalash,
+ bu ma’lum bir o‘lchamdan ortiq bo‘lmagan zararni qoplashdan sug‘urtalovchini ozod etish
- to’g’ri javob yo’q

49. Franshizaning nech xil turi mavjud?

+ 2xil
- 3xil
- 7 xil
- 5xil
- 12 ta
50. Franshizaning qanday turlari bor?
- majburiy va ixtiyoriy
- tasodifiy va yo’l qo’yib bo’ladigan
- ijtimoiy va iqtisodiy
+ shartli va muqarrar
51.Hozirgi vaqtda riskni tahlil qilishning eng samarali usuli qaysi?
+ risklarni tahlil qilishning kompleks yondashuvi.
- vositachilik usuli
- SWOT tahlil usuli
- To’g’ri javob yo’q

52. Kapital riski deganda nimani tushunasiz?

- tikilgan mablag’ni yo’qotish
+ bu aktivni sotib olish va uni qayta sotish vaqti o‘rtasida kapitalni yo‘qotish qobiliyatidir
- valyuta va bozor talablarining o’zgarishi
- aktsiyalarning pasayib ketishi

53. Riskni boshqarishning nechta asosiy usuli mavjud?

+ 5ta
- 6ta
- 4ta
- 8ta

54. Ekspluatatsiya deganda nimani tushunasiz?

- mahsulotni taqdim qilish
+ risklarni boshqarish strategiyasi.
- korxonalarning o’zaro kelishuvi
- to’g’ri javob yo’q

55. Diversifikatsiya mohiyati nimadan iborat?

+ bu turli xil mahsulotlar yoki xizmatlarni turli sohalarda taklif etadigan bir nechta biznes yo‘nalishlarini yaratish uchun biznes resurslarini taqsimlovchi risklarni boshqarish uslubi.
- bu asosiy aktivlarni tarqatib yuborishni o‘z ichiga olgan risklarni boshqarish uslubi
- bu nafaqat riskni qabul qiladigan, balki riskdan kelib chiqishi mumkin bo‘lgan haqiqatni ham qabul qiladigan usuldir.
- to’g’ri javob yo’q

56. Sug‘urtalashga oid kontrakt nima deyiladi?

- sug’urta shartnomasi
- shartnoma
+ xedj
- to’g’ri javob yo’q

57. Xedjirlashni oshirish va pasaytirishning nechta operatsiyasi mavjud?

- 3ta
- 5ta
+ 2ta
- 7ta

58. Xedjing deganda nimani tushunasiz?

- bu aktivni sotib olish va uni qayta sotish vaqti o‘rtasida kapitalni yo‘qotish qobiliyatidir.

+ bu bozorda narxlarning salbiy o‘zgarishidan sug‘urta qilishdir.
- shartnoma
- to’g’ri javob yo’q

59. Fyuchers yoki fyuchers shartnomalari deganda nimani tushunasiz?

+ ikki tomonning asosiy aktivni yetkazib berish to‘g‘risidagi kelishuvidir.
- bu bozorda narxlarning salbiy o‘zgarishidan sug‘urta qilishdir.
- asosiy aktivning haqiqiy yetkazib berilishini o‘z zimmasiga oladi,
- to’g’ri javob yo’q

60. CALL opsiyasi qanday huquqni beradi?

- sotish huquqini
+ sotib olish huquqini
- reklama qilish huquqini
- ishlab chiqarish huquqini

61. PUT opsiyasi qanday huquqni beradi.

+ sotish huquqini
- sotib olish huquqini
- reklama qilish huquqini
- ishlab chiqarish huquqini

62. Opsionlar deganda nimani tushunasiz?

- ixtiyoriy sug’urta
- ishlab chiqarish huquqi
- shartnomalar
+ tanlovlar
63. Forvard yoki forvard shartnomalar deganda nimani tushunasiz?
+ bu ikki tomon o‘rtasida bittasi boshqasiga, asosiy aktivni belgilangan miqdorda, belgilangan vaqtda va belgilangan narxda yetkazib beradigan bitim.
- ikki tomonning asosiy aktivni yetkazib berish to‘g‘risidagi kelishuvidir.
- bu aktivni sotib olish va uni qayta sotish vaqti o‘rtasida kapitalni yo‘qotish qobiliyatidir.
- to’g’ri javob yo’q

64. Xedjirlash instrumentlari ikkiga bo’linadi va ular........?

- Forvord shartnomalari va Svoplar (almashtirishlar)
+ Birjali va birjasiz
- Foiz svopi va Valyuta svopi
- to’g’ri javob yo’q

65. Asosiy aktivni xedjirovka qilish turiga qarab qanday svop turlariga ajratiladi?

+ Barcha javoblar to’g’ri
- Foiz stavkasini almashtirish;
- Valyuta svopi va birja almashtirish
- Tovarlarni almashtirish.

66. Riskni hisoblashdagi statistik usullarga qaysilar kiradi?

- o‘rgatayotgan tasodifiy miqdorni o‘rtacha qiymati
+ Barcha javoblar to’g’ri
- dispersiya va standart (o‘rta kvadratik) og‘ish
- variatsiya koeffitsienti

67. Sug‘urtani 2 xili qo‘llanilishi mumkin va bularga qaysilar kiradi?

+ B va C javob
- mulk sug‘urtasi
- baxtsiz hodisalardan sug‘urta
- majburiy va ixtiyoriy

68. Mulk sug‘urtasining qanday formalari bor?

- pudrat qurilishi risk sug‘urtasi

- dengiz yuklari sug‘urtasi
+ Barcha javoblar to’g’ri
- pudratchiga taalluqli bo‘lgan jihozlar sug‘urtasi.

69. Baxtsiz hodisalardan sug‘urtaga qaysilar misol bo’la oladi?

+ umumiy fuqarolik mas’uliyati sug‘urtasi va
proefessional mas’uliyat sug‘urtasini o‘z ichiga oladi
- biror baxtsiz hodisa yuz berganda (yong’inlar kelib chiqqanda)
- tabiy ofatlar yuz berganda
- to’g’ri javob yo’q

70. Pudratchi qurilish riski sug‘urta-shartnomasi sug‘urta riskiga ko‘ra nechta tipda bo‘lishi mumkin?

- 2ta
- 4ta
+ 3ta
- 6ta

71. Ko‘zda tutilmagan xarajatlarni qoplashga rezerv strukturasini (tarkibini) aniqlash nechta yo‘nalishda olib boriladi?

+ 2ta
- 3ta
- 5ta
- faqat birgina yo’l yordamida

72. Kompaniya risklarini pasaytirish bo‘yicha qanday choralar mavjud?

+ Barcha javoblar to’g’ri
- normativ usul va sug‘urta (zaxira) fondlarini yaratish
- tavakkalchilikni sug‘urtalash va foiz stavkasi xavfini sug‘urtalash
- himoya qilish va diversifikatsiya.

73. Bozor iqtisodiyoti sharoitida risklarni qanday turlarga ajratish mumkin?

- Ishlab chiqarish riski
+ Barcha javoblar to’g’ri
- Tijorat riski
- Moliyaviy risk

74. V.Kuznetsov “risk”ga qanday ta’rif beradi?

- suv ostidagi qoya
- qoyadan aylanib o’tish
+ kutilgan moliyaviy daromad xavf-xatari
- risk – ishlab chiqaruvchining muayyan holati

75. risklarni tahlil qilish barcha xavflarni nechta asosiy toifaga bo‘lish yo‘li bilan amalga oshirilishi kerak?

+ 3ta
- 2ta
- 4ta
- 6ta

76. Tadbirkorlik xatarlari tizimini boshqarish qanday tamoyillar asosida asoslanishi kerak?

+ Barcha javoblar to’g’ri
- kiruvchi tizimning aniqlanishi ichki va tashqi xatarlar
- asosiy hisob-kitoblarni amalga oshirish imkoniyati uchun barcha asosiy ko‘rsatkichlarning ishonchliligi
- bosqichma-bosqich va ketma-ketlik asosida tashkilotda xatarlarni boshqarish tizimini ishlab chiqish

77.Tadbirkorlik xatarlari tizimini boshqarish qanday tamoyillar asosida asoslanishi kerak?

- biznes risklarini boshqarish siyosatining belgilangan strategik maqsad va vazifalarga muvofiqligi korxonaning investitsiya siyosati
- izchillik va barqarorlik barcha tarkibiy bo‘linmalar faoliyati xatarlarni aniqlash jarayonida korxonalar va ularni boshqarish
+ Barcha javoblar to’g’ri
- barcha magistrallarning mavjudligi umumiy xavfni aniqlash uchun omillar

78. Toifani belgilovchi asosiy omillar, “tizimli xatarlarni boshqarish yondashuvi”, qanday omillarni o‘z ichiga olishi kerak?

+ Barcha javoblar to’g’ri
- analitik tizimlarning mavjudligi, matematik va ekspluatatsion omillar (dasturiy mahsulotlar) va sifat parametrlarini birlashtirish asosida shakllangan ekspert tabiati;
- xodimlar o‘rtasidagi samarali, o‘zaro ta’sir uchun asos yaratadigan jamoada qulay ijtimoiy-psixologik iqlim
- xodimlarning yetarlicha yuqori malakasi va kasbiy mahorat darajasi

79. Risk darajasini qaysi formula yordamida aniqlashimiz mumkin?

- P= (k +U1)r(U1) (k+U2)r(U2)...(k+Up)r(Up)
- R=k+(UP)
+ R = PL
- UP≥(k+1)n

80. Riskni kamaytirishning qanday yo‘llari mavjud?

+ B va C javoblar
- Riskning paydo bo‘lishidan qochish
- Riskning ta’sirini kamaytirish
- sug’urtalash va strategik boshqarish

81. Riskni kamaytirishning yo‘nalishlarini belgilashda qanday holatlarni hisobga olish kerak?

- bir turdagi riskdan qochish uning ikkinchi turini tug‘dirishi mumkin
- riskdan qochish yuqori darajada foyda keltiradigan sohalarda biznes imkoniyatlarini cheklaydi
+ Barcha javoblar to’g’ri

- agar tadbirkorning faoliyat turi muqarrar ravishda risk bilan bog‘langan bo‘lsa, bunday holatda uni chetlab o‘tish imkoniyati bo‘lmaydi

82. Riskni o‘ziga olish qanday ko‘rinishlarda bo‘lishi mumkin?

- Dastlabki ma’lumotlarning turli xil o‘zgarishlari uchun ishlash ko‘rsatkichlari hisoblanadigan loyihaning sezgirligi
- moliyaviy yostiqcha bo’lishi
- riskni kamaytiruvchi usullari yordamida
+ Oldindan rejalashtirilgan holda zararlarni qoplovchi maxsus zahira jamg‘armalarini yaratish va rejalashtirilmagan riskdan ko‘rilgan zararlarni foyda yoki aktivlar hisobidan qoplash
83. Diversifikatsiyalash qanday yo‘llar bilan amalga oshirilishi mumkin?
+ Barcha javoblar to’g’ri
- kapital sarflarni bir nechta faoliyat turlariga bo‘lib sarflash
- moddiy-texnik ta’minoti bo‘yicha tashqi sheriklarning sonini ko‘paytirish
- turli sigmentlarni qamrab olgan bozor va iste’molchilarning talabiga mos tovarlar ishlab chiqarish

84. Diversifikatsiyalash qanday yo‘llar bilan amalga oshirilishi mumkin?

- bozor konyunkturasi va iste’molchilar sigmentiga mos keluvchi turli baho siyosatini yuritish

- yuk tashuvchi turli transport subyektlarining xizmatidan foydalanish
- tovar-moddiy zahiralarni bir nechta joyda bo‘lib asrash va hokazo.
+ Barcha javoblar to’g’ri

85. Riskni boshqalarga o‘tkazishning ikki tomon uchun ham foydali sabablariga qaysilar kiradi?

- Riskni o‘ziga olishda ko‘rilishi mumkin bo‘lgan zararlarning miqdori riskni o‘tkazishdagiga nisbatan ko‘p bo‘lishi mumkin.
- Risk o‘tkaziladigan tashqi subyekt risklarni kamaytirishning samarali usullarini bilishi va ko‘proq imkoniyatlarga ega bo‘lishi mumkin.
- Riskni o‘tkazuvchi ma’lum to‘lov evaziga ehtimol tutilgan zararlardan o‘zini himoyalashga erishsa, riskni oluvchi o‘tkazuvchilar badali hisobidan daromad ko‘rish imkoniyatiga ega bo‘ladi
+ Barcha javoblar to’g’ri
86. Qurilish shartnomalari deganda nimani tushunasiz?
+ bunday shartnomani tuzish orqali tadbirkor turli obyektlarni qurish bilan bog‘liq bo‘lgan barcha riskni qurilish firmasining bo‘yniga o‘tkazadi
- bunday shartnomada riskni tadbirkor va qurilish firmasiga teng bo’linadi.
- qurilish shartnomasida riskni huquqiy va moliyaviy jihatlari keltirilgan bo’ladi
- to’g’ri javob yo’q

87. Faktoring deganda nimani tushunasiz?

- riskni o‘tkazishning keng qo‘llaniladigan usullaridan biri.
+ debitor qarz majburiyatini faktor vositachiga o‘tkazayotgan subyektning qarz undirish riskini kamaytirish maqsadida tuziladigan shartnomadir.
- Riskni boshqalarga o‘tkazish yoki risk transferti
- to’g’ri javob yo’q

88. Riskni boshqalarga o‘tkazish yoki risk transferti nima deb ataladi?

+ tadbirkorlik riskini kamaytirishning yana bir usuli hisoblanadi
- yuk tashuvchi turli transport subyektlarining xizmatidan foydalanish
- ma’sulyatdan qochish
- moddiy-texnik ta’minoti bo‘yicha tashqi sheriklarning sonini ko‘paytirish

89. Subyektning faoliyati bilan bog‘liq riskni o‘tkazishning eng samarali usullaridan biri bu?

- shartnoma
+ sug’urta
- qurilish shartnomasi
- hamkorlik

90.Sug‘urta obyekti sifatida quyidagilardan qaysilari bo’lishi mumkin?

+ Barcha javoblar to’g’ri
- qarzga olingan mablag‘larning qaytarilmasligi, ya’ni kredit riski sug‘urtasi
- garovga qo‘yilgan mulkni sug‘urtalash
- xodimlarni ishlab chiqarish jarayonidagi baxtsiz hodisalardan sug‘urtalash va hokazo

91.Xedjirlashning nechta turi mavjud?

+ 2ta
- 3ta
- 6ta
- 5ta

92. Xedjirlash qaysi turlarga bo’linadi?

- fyuchers shartnomalari yordamida xedjirlash

- to’gri javob yo’q
+ Oshishdan xedjirlash va pasayishdan xedjirlash
- garovga qoyilgan tovor

93. Oshishdan xedjirlash qanday holatlarda qo’llaniladi?

+ kelgusida subyekt iste’mol qiladigan moddiy resurslarning narxlari (valyuta kurslari)ning oshishi ehtimolidan sug‘urtalanishi zarur bo‘lgan holatlarda
- ko’zlangan maqsadga erishish uchun qo’llaniladi
- aktsiya narxlarining keskin oshishini oldini olish maqsadida qo’llaniladi.
- barcha javoblar to’g’ri

94. Pasayishdan xedjirlash deganda nimani tushunasiz?

- valyuta kursining tushib ketish holatida qo’llaniladigan usul
+ kelgusida tovarning bahosi pasayishi riskidan qochib, uning oldi-sotdi shartnomasini fyuchers bozoridagi hozirgi baho darajasida sotish bilan bog‘liq birja operatsiyasini anglatadi
- kompaniya aktsiyalari tushib ketgan taqdirda qo’llaniladigan usul
- barcha javoblar to’g’ri

95.Sug‘urtalanuvchining huquqlari nimalardan iborat?

+ Barcha javoblar to’g’ri
- sug‘urta mudddati davrida sug‘urta masalalari bo‘yicha maslahatlar olish
- kredit shartnomasi asosida sug‘urtalovchiga tekshiruv
o‘tkazishni topshirish
- tashkilotlar mansabdor shaxslarning huquqiy qobiliyatini tekshirish;

96.Sug‘urtalanuvchining huquqlari nimalardan iborat?

- foyda oluvchiga sug‘urta hodisasi sodir bo‘lganidan keyin sug‘urta kompaniyasini to‘lash

- shartnomada ko‘rsatilgan sug‘urta badalini qoida asosida to‘lash;
- qarzni to‘lash uchun barcha chora-tadbirlarni ko‘rish
+ Barcha javoblar to’g’ri

97. Korxonalarda ishlab chiqarish risk turlarini sug‘urtalash nechta yo‘nalishda amalga oshiriladi?

+ 3ta
- 2ta
- 4ta
- 6ta

98. Korxonalarda ishlab chiqarish risk turlarini sug‘urtalash qanday yo’nalishda amalga oshiriladi?

- Tadbirkorlik risklari sug‘urtasi
- Tijorat risklari sug‘urtasi
- Yangi texnika va texnologiya risklari sug‘urtasi
+ Barcha javoblar to’g’ri

99.Sug‘urta munosabatlari yigindisini necha sohaga bo‘lish mumkin?

+ 4ta
- 3ta
- 5ta
- 7ta

100.Sug‘urta munosabatlari yigindisi quyidagilardan qaysilaridan iborat?

- Mulkiy sug‘urta, qurilish sug’urtasi tibbiy sug’urta
- tadbirlorlik sug’urtasi,xedj
+ Mulkiy sug‘urta,fuqarolar hayot darajasi sug‘urtasi,javobgarlik sug‘urtasi va tadbirkorlik riski sug‘urtasi
- barcha javoblar to’g’ri

101. Tadbirkorlik risklari sug‘urtasida nechta tarmoq mavjud?

+ 2ta
- 3ta
- 5ta
- 7ta

102. Tadbirkorlik risklari sug‘urtasida qanday tarmoqlar mavjud?

- xususiy, korparatsion

- strategik va tabiy
- tashqi va ichki
+ daromadlarni bevosita hamda bilvosita yo‘qotish riski sug‘urtasi
103. Global moliyaviy-iqtisodiy inqiroz qachon boshlangan?
+ 2008-yil
- 2009-yil
- 1991-yil
- 2011-yil

104. “2011–2015-yillarda O‘zbekiston Respublikasi sanoatini rivojlantirishning ustuvor yo‘nalishlari to‘g‘risida”gi qarori qachon qabul qilingan?

- 2011-yil 30-yanvar
- 2011-yil 27-yanvar
- 2011-yil 17-yanvar
+ 2010-yil

105.O‘zbekiston Respublikasi Birinchi Prezidenti “Yangi turdagi raqobat- bardosh mahsulotlar ishlab chiqarishni kengaytirish va o‘zlashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori qachon qabul qilingan

+ 2011-yil 4-oktabrda
- 2008-yil 17-aprel
- 2010-yil 6-avgust
- 2012-yil 16-may

106. Inflyatsiya deganda nimani tushunasiz?

- valyuta kursining ko’tarilishi

- aktsiyalarni tushishi
+ pulning qadrsizlanishi
- aktsiyalrning ko’tarilishi

107. Iqtisodiy jinoyatlarga nimalar kiradi?

+ Barcha javoblar to’g’ri
- o‘zgalar mulkini talon-taroj qilish va o‘zgalar mulkini talon-taroj qilish bilan bog‘liq bo‘lmagan jinoyatlar
- iqtisodiyot asoslariga qarshi jinoyatlar
- xo‘jalik faoliyati sohasidagi jinoyatlar kiradi.

109. Iqtisodiy xavfsizlikning chegaraviy ko‘rsatkichlari deganda nimani tushunasiz?

+ iqtisodiyot sohasidagi milliy manfaatlarning miqdor jihatdan ifodalanishi.
- ma’lum mamlakatlar bilangina hamkorlik o’rnatish cheklangan tavar bilan
- cheklangan miqdorda mahsulot ishlab chiqarish
- to’gri javob yo’q

110. Iqtisodiy shpionajning mohiyati nimadan iborat?

- marketingda ”ayyorlik”
- odamlar soddaligidan foydalanish
+ raqibiga zarba berish, raqobat kurashida yengish
- to’g’ri javob yo’q

111. Tadbirkorlikning bosh xislati nimadan iborat?

- tog’ri so’z va halol bo’lish
+ Tavakkalchilikdan qochmaslik, balki, uni oldindan ko‘ra bilishda va uning eng past darajagacha pasaytira olishda
- zamonaviy iqtisodiyotga xos bo‘lgan omillardan biri bu – tavakkalchilikni hisobga olgan holda iqtisodiy jarayonlarni sifat va m iqdoriy xususiyatlari to‘g‘risidagi bilimilarini chuqur egallagan bo’lishi
- iqtisodiy bilimlarga ega bo’lishi

112. Ojegova lug‘atida “risk” so‘ziga qanday ta’rif berilgan?

+ “xavf-xatar holati imkoniyati” yoki “muvaffaqiyatli harakat”
- tik qoya, qoyatosh
- qoyalarga chap bermoq mazmunini anglatadi
- to’gri javob yo’q

113. “Moliyaviy menejment” kitobida unga qanday ta’rif beriladi?

- risk”zarar yoki ziyon ko‘rish imkoniyati, xavf-xatari
- tik qoya, qoyatosh
+ “Risk” – tavakkalchilik – bu bashorat qilinayotgan variantlarga nisbatan daromad ololmaslik yoki zararlarini paydo bo‘lish ehtimoliyatidir
- xavf-xatar holati imkoniyati” yoki “muvaffaqiyatli harakat” deb ta’rif beriladi

114. Risk” – hodisasida uning mohiyatini tashkil etuvchi va o‘zaro bog‘liq bo‘lgan qanday asosiy elementlari bor?

+ Barcha javoblar to’g’ri
- tanlangan muqobillikni (alternativni)amalga oshirish maqsadida ko‘zlagan maqsaddan chekinish mumkinligi
- ko‘zlagan natijaga erishishning ehtimolligi
- ko‘zlagan maqsadga erishish uchun ishonchsizlik (ishonchning yo‘qligi)

115. Tavakkalchilikni bir necha turlarga bo‘lish mumkin va ularga quyidagilardan qaysi biri kiradi?

- alternativlarni amalga oshirish va tanlash jarayonida obyektiv va subyektiv ehtimolliklarga ega
- alternativlarni amalga oshirish va tanlash jarayonida obyektiv va subyektiv ehtimollikka ega bo‘ladi
- kutilayotgan natijalarni ro‘y berish ehtimoli faqatgina subyektiv baholash orqali olinadi ya’ni, subyektiv ehtimollik bilan ish ko‘radi
+ Barcha javoblar to’g’ri

116. alternativlikni yana bir so’z bilan nima deb atash mumkin?

+ muqobillik
- mavhumlik
- noaniqlik
- xatti-harakat

117. “Risk” – hodisasida uning mohiyatini tashkil etuvchi va o‘zaro bog‘liq bo‘lgan quyidagi asosiy elementlarga qaysilar kiradi?

+ Barcha javoblar to’g’ri
- alternativni noaniq sharoitdagi tanlovni amalga oshirish bilan bog‘lik moddiy, ma’naviy va boshqa yo‘qotishlarning mavjudligi
- ko‘zlagan natijaga erishishning ehtimolligi
- ko‘zlagan maqsadga erishish uchun ishonchsizlik (ishonchning yo‘qligi)

118. Risk va uning mohiyatini anglash imkonini beruvchi bir qancha xislatlar xosdir va ularga qaysilar misol bo’adi.

+ zidlik, muqobillik, mavhumlilik
- qarama-qarshilik,alternativlik, noaniqlik
- zidlik, muqobillik, qarama-qarshilik,aniqlik
- B va C javoblar

119. Qarorlar qabul qilishda biz necha turdagi riskka yo‘l qo‘yamiz?

+ 2
- 3
- 5
- 7

120.Qarorlar qabul qilishda biz qaysi turdagi riskka yo‘l qo‘yamiz?

- ichki va tashqi ta’sirlarni hisobga olgan holda qaror qabul qilish
- Bozor va zamon talablari va moddiy resurslarni inobatga olgan holda qaror qabul qilish
+ Riskni hisobga olgan holda umumdavlat qarorlarini qabul qilish,mahalliy ahamiyatga molik qarorlar qabul qilish
- xodimlarning salohiyati va malakasidan kelib chiqqan holda qaror qabul qilish

121. Noaniq qarshiliklar natijasida yuzaga keluvchi risk nima deb ataladi?

+ “Fors – major”
- muqobil risk
- alternativ risk
- Xedjirlash

122. Xo‘jalik risk nimalardan tashkil topadi?

- moddiy resurslardan
+ muvafaqqiyat va obyektiv riskdan
- ishlab chiqarish mahsulotlaridan
- to’g’ri javob yo’q

123. Muvafaqqiyat risk bu?

+ ishlab chiqarish jarayonida yo‘naltirilgan mahsulot keraksiz bo‘lib qolishidir
- ishlab chiqarilgan mahsulotlarning to’liq sotilishi
- mahsulot mazkur hududda sotilmay qolishidir
- to’g’ri javob yo’q

124. Obyektiv risk bu nima?

+ mahsulot mazkur hududda sotilmay qolishidir
- ishlab chiqarilgan mahsulotlarning to’liq sotilishi
- ishlab chiqarish jarayonida yo‘naltirilgan mahsulot keraksiz bo‘lib qolishidir
- mahsulot ishlab chiqarish uskunalari

125. Risk turlari qanday sinflarga bo‘linadi?

- iqtisodiy,siyosiy,operatsion,ekologik,atrof-muhit,moliyaviy risklar
- barcha javob to’g’ri
+ xo‘jalik riski, inson tabiati bilan bog‘liq risk, tabiiy omillar bilan bog‘liq
- ichki va tashqi risk
126. Risklar asosiy ikki turga bo’linadi va bular qaysilar?
+ Sof (toza) va Spekulyativ
- Tabiiy risklar va moliyaviy
- alternativ va oddiy
- ijtimoiy ( ijtimoiy talablardan kelib chiqqan holda) va iqtisodiy

127.Manfiy yoki nol natija olishni anglatadigan risk bu?

- Spekulyativ risk
- Transport risklari
+ Sof (toza) risk
- Mulkiy risk

128.Hukumat siyosati natijasida foydani yo‘qotish yoki kamaytirish ehtimoli qanday xavf?

+ Siyosiy xavf
- Spekulyativ risk
- davlat bilan bog’liq bo’lgan
- tashqi xavf

129.Tadbirkor tomonidan ishlab chiqarilgan yoki sotib olingan tovarlar va xizmatlarni sotishdan kelib chiqadigan risk bu nima deb ataladi?

- Savdo riski
+ Tijorat riski
- Moliyaviy risk
- tashqi risk

130. Deflyatsion risk deganda nimani tushunasiz?

+ deflyatsiya ko‘tarilishi bilan narxlarning pasayishi
- deflyatsiya tufayli aktiv qiymatining yo‘qolishi yoki daromad miqdorining pasayishidagi moliyaviy riskidir
- valyutaning yomon tushish riski tushuniladi.
- qimmatli qog‘ozlar yoki boshqa tovarlarni sotish paytida ularning sifati va iste’mol qiymatini baholashdagi o‘zgarishlar tufayli yo‘qotish ehtimoli bilan bog‘liq risklar

131. Daromadning pasayishi riskini yana nima deb atash mumkin?

- valyutaning o’zgarishi
- korxonada iqtisodiy-moliyaviy pasayish
+ korxonaning moliyaviy rivojlanish balansining buzilishi
- mahsulotning rejadagidek sotilmasligi

132.Foiz stavkalarining noqulay o‘zgarishi sababli moliyaviy yo‘qotish bu?

+ Foiz risklari
- kridit risklari
- birja risklari
- Spekulyativ risk

133. Tashqi risk omillari nechta?

- 9 ta
+ 10 ta
- 7 ta
- 11ta

134.Tavakkalchilik vaziyati statistik jarayonlarga bog‘liq bo‘lib, unga mavjud bo‘lgan uchta shart hamrohlik qiladi degan xulosa kelib chiqadi. Ularga qaysilar kiradi?

+ barcha javoblar to’g’ri
- noaniqlikning (mavhumlikning) mavjudligi
- muqobil (alternativ) tanlovning zarurligi
- tanlangan muqobil variantni amalga oshirish ehtimoliyatini baholash imkoni borligi

135. Risklar nazariyasida qanday matematik model turlariga ajratiladi?

- nisbiy model
- amerika va yapon modeli turlariga
+ to‘g‘ridan-to‘g‘ri, teskari va sezgir tadqiqot vazifalari
- yo’l qo’yib bo’ladigan va tasodifiy

136. Muqarrarlik deganda nimani tushunasiz?

+ qarzdorga o‘xshash faoliyatni amalga oshiradigan har qanday fuqarolik muomalasining ishtirokchisi ushbu holat yuzaga kelishidan yoki uning oqibatlaridan qochib qutula olmaydi.
- bu ko‘rib chiqilayotgan vaziyatning eksklyu- zivligi, muayyan sharoitlarda yuzaga kelishi g‘ayrioddiy
- natijasi aniq bo’lgan hodisa
- to’g’ri javob yo’q

137.Real investitsiya risklariga qaysilar kiradi?

- investitsiya tovarlari narxlarining ko‘tarilishi
- malakasiz yoki vijdonsiz pudratchini tanlash va obyektni foydalanishga topshirishni kechiktiradigan yoki ish paytida daromadni kamaytiradigan boshqa omillar
- materiallar va jihozlarni yetkazib berishda uzilishlar
+ barcha javoblar to’g’ri

138. Iqtisodiy risk deganda nimani tushunasiz?

+ bu mamlakat yoki tashkilot iqtisodiyotidagi noxush salbiy o‘zgarishlar oqibatida yuzaga keluvchi risk.
- korxonaning moddiy ta’minoti bilan bog’liq bo’lgan
- moliyaviy iqtisodiy muammolar
- korxona yoki tashkilotda moliyaviy salbiy o’zgarishlar

139. Hisobga olish xarakteriga qarab risk qanday turlarga ajratiladi?

- iqtisodiy moliyaviy
- sof va toza
+ ichki va tashqi
- xedj va spekulyativ

140.Keltirib chiqaradigan oqibatlar xarakteriga qarab risk qanday turlarga ajratiladi?

+ toza va spekulyativ
- iqtisodiy moliyaviy
- sof va toza
- xedj va spekulyativ

141. Bozor riskining nechta standart shakli mavjud?

- 3ta
- 5ta
+ 4ta
- 7ta
- 15 ta
142. Operatsion strategik risk bu.......?
- valyuta kurslarining o‘zgarishi riski
- tovar narxlarining o‘zgarishi riski.
- yomon natijalarning operatsion riski odamlar, jarayonlar va texnologiyalar o‘rtasidagi noto‘g‘ri strategiyadan kelib chiqadi
+ tashqi omillarga javoban noto‘g‘ri strategiyani tanlash natijasidir
143. Riskli kapitalning afzalliklari nimalardan iborat?
+ barcha javoblar to’g’ri,
- qisqa vaqt ichida mablag‘ bilan ta’minlash
- boshlang‘ich kompaniyalar uchun ham pul yig‘ish qobiliyati yo‘qoriligi;
- xavfsizlik va garovga ehtiyoj yo‘qligi

144. Rezervatsiya mohiyati nimadan iborat?

- narx riskini bir kompaniyadan boshqasiga o‘tkazish;
- investitsiyalar yoki majburiyatlarni taqsimlash yo‘li bilan umumiy riskini kamaytirish
+ o‘tkazish mumkin bo‘lmagan riskni boshqarish
- bitim qatnashchilari o‘rtasida riskni taqsimlash

145. Foiz risklari deganda nimani tuishunasiz?

+ foiz stavkalarining noqulay o‘zgarishi sababli moliyaviy yo‘qotish (yo‘qotish) riski (ehtimoli).
- zarar keltiradigan kompaniyani qarzlarini maksimal darajada yopish bilan tugatish usuli
- penya qo’shilishi
- to’g’ri javob yo’q

146. Riskdan saqlanish deganda nimani tushunasiz?

- mumkin bo’lgan risklarni oldini olish

- hech qanday harakat qilmaslik
+ bu risk bilan bog‘lik ishlarni qilishdan voz kechish demakdir.
- yo‘qotish hajmi va sodir bo‘lish ehtimoliyatini qisqartirishni bildiradi.

147. Moliyaviy risk darajasini pasaytirish uchun qanday usullar mavjud?

+ barcha javoblar to’g’ri
- diversifikatsiya va limitlash (cheklash)
- tanlov va natijalar to‘g‘risida qo‘shimcha informatsiya olish
- sug‘urtalash (shu jumladan, xedjirlash)

148. Shaxsiy sug‘urta deganda nimani tushunasiz?

- har bir fuqoroning o’z korxonasi va o’zi uchun qilinadigan sug’urta
- tibbiy sug’urta
+ fuqarolarni sug‘urtalash u o‘ziga hayotni baxtsiz hodisalardan va kasalliklardan
sug‘urtalash hamda tibbiy sug‘urtani o‘z ichiga oladi
- to’g’ri javob yo’q

149. Proporsional javobgarlik sistemasi bo‘yicha sug‘urtalashda sug‘urtalangan qoplash qiymati qanday formula bo‘yicha aniqlanadi?

+ V=S*U
S
- P= (k +U1)r(U1) (k+U2)r(U2)...(k+Up)r(Up)
- V=P*U
- P=p(P+1)

150. “risk” so‘zi ispancha – portugalcha so‘zda qanday ma’noni anglatadi?

- tik qoya, qoyatosh

- tavakkalchilik
+ “suv ostidagi qoya”
- “xavf-xatar holati imkoniyati” yoki “muvaffaqiyatli harakat”

151.Kredit riski qarz oluvchi nima deb ataladi?

+ emitent
- investor
- kiredit to’lovchi
- qarzdor

152. Vujudga kelishi omillariga qarab risk qanday turlarga bo’linadi?

- sof va toza
+ siyosiy va iqtisodiy
- moliyaviy va iqtisodiy
+ ichki va tashqi

153. Keltirib chiqaradigan oqibatlar xarakteriga qarab risk qanday turlarga ajratiladi?

- xedj va sof

- moliyaviy va iqtisodiy
+ toza va spekulyativ
- ichki va tashqi

154. Spekulyativ risk – ba’zi adabiyotlarda yana nima deb ataladi?

+ dinamik yoki tijorat
- sof risk
- oddiy risk
- o’zgaruvchan

155. Operatsion riskga qaysilar misol bo’la oladi?

- o’ylangan rejaning amalga oshmay qolishi, strategik xatolik
+ dasturiy ta’minotning ishlamay qolishi, firibgarlik va boshqalar
- kelgusida valyuta kursining keskin o’zgarishi ( kompaniya uchun salbiy tomonga)
- to’g’ri javob yo’q

156.Narx riskini bir kompaniyadan boshqasiga o‘tkazish bu nima deb ataladi?

- Rezervatsiya
- Sug‘urta
+ Xedjlash
- Diversifikatsiya

157. Minimallashtirish deganda nimani tushunasiz?

+ portfelning sof qiymatidagi tebranishlarni minimallashtirish maqsadida aktiv va passivlar balansini saqlash.
- investitsiyalar yoki majburiyatlarni taqsim- lash yo‘li bilan umumiy riskini kamaytirish
- bitim qatnashchilari o‘rtasida riskni minimallashtirish
- narx riskini bir kompaniyadan boshqasiga o‘tkazish

158. investitsiyalar yoki majburiyatlarni taqsimlash yo‘li bilan umumiy riskini kamaytirish bu....?

- Taqsimlash
- xedjlash
- rezervatsiya
+ Diversifikatsiya

159. O‘tkazish mumkin bo‘lmagan riskni boshqarish nima deb ataladi?

+ rezervatsiya
- diversifikatsiya
- xedjlash
- moliyaviy xatolik

160.Bitim qatnashchilari o‘rtasida riskni taqsimlash nima deb ataladi?

- diversifikatsiya
- rezervatsiya
+ Taqsimlash
- o’zaro huquqiy kelishuv

161.Isrofgarchilikni yo‘q qilish o‘rniga cheklaydigan usul bu nima deb ataladi?

+ yo‘qotishni oldini olish
- zararni kamaytirish
- ishlab chiqarishni rejalashtirish
- mahsulot ishlab chiqarishini kamaytirish

162. Qarzdorning kreditor hisobidagi asosiy qarz va foiz miqdorini to‘lamaslik riski

- foiz riski
- valyuta riski
+ kredit riski
- to’g’ri javob yo’q

163. Risk bilan bog‘lik ishlarni qilishdan voz kechish nima deb ataladi?

+ riskdan saqlanish
- hech qanday harakat qilmaslik
- mahsulot ishlab chiqarishni to’xtatish
- barcha javob to’g’ri

164. Fuqarolarni sug‘urtalash u o‘ziga hayotni baxtsiz hodisalardan va kasalliklardan sug‘urtalash hamda tibbiy sug‘urta nima deb ataladi?

- Mulkiy sug‘urta
- majburiy sug’urta
+ Shaxsiy sug‘urta
- tibbiy sug’urta

165. Ma’lum bir o‘lchamdan ortiq bo‘lmagan zararni qoplashdan sug‘urtalovchini ozod etish nima deb ataladi?

+ Franshiza
- xedj
- rezervatsiya
- sug’urta

166. Franshiza sug‘urta polisida maxsus atama bu nima?

- xedj
+ klauzula
- franko
- rezervatsiya

167. Qaysi franshiza hech qanday shartlarsiz so‘zsiz qo‘llanilishini anglatadi?

- aniq va muqarrar
- klauzula
+ Muqarrar yoki hisobga olinuvchi franshiza
- xedj

168. sug‘urtalangan obyektning baholangan summasi – 10mln so‘m. Sug‘urta summasi 5 – mln so‘m. Sug‘urtalovchini obyektni shikastlanishidan ko‘rilgan zarar – 4 mln so‘mni tashkil etadi. Bu holatda sug‘urtalangan qoplash summasi qancha bo’ladi?

- 2.5mln
- 1mln
- 4mln
+ 2mln

169. Xarajatga nisbatan daromadlarning ortishi sug‘urta fondining moliyaviy barqarorlik koeffitsienti qanday formula bilan ifodalaniladi?

+ Ku=D+Z
R

- V=S*U

- P= (k +U1)r(U1) (k+U2)r(U2)...(k+Up)r(Up)
- P=p(P+1)

170. Bozorda narxlarning salbiy o‘zgarishidan sug‘urta qilish nima deb ataladi?

- iqtisodiy sug’urta
- moliyaviy sug’urta
+ xedjing
- rezervatsiya
171. Ikki tomon o‘rtasida bittasi boshqasiga, asosiy aktivni belgilangan miqdorda, belgilangan vaqtda va belgilangan narxda yetkazib beradigan bitim nima deb ataladi?
+ Forvard yoki forvard shartnomalar
- Svoplar (almashtirishlar)
- Fyuchers shartnomalar
- to’g’ri javob yo’q

172. Asosiy aktiv oldindan belgilangan narx bo‘yicha keyinchalik qayta sotib olish majburiyati bilan sotiladigan shartnoma nima?

- xedj
- Forvard
+ Svoplar shartnomalar
- to’g’ri javob yo’q

173. Foiz risklari deganda nimani tushunasiz?

+ foiz stavkalarining noqulay o‘zgarishi sababli moliyaviy yo‘qotish (yo‘qotish) riski (ehtimoli).
- zarar keltiradigan kompaniyani qarzlarini maksimal darajada yopish bilan tugatish usuli
- penya qo’shilishi
- to’g’ri javob yo’q

174. Fyuchers yoki fyuchers shartnomalari deganda nimani tushunasiz?

- bu bozorda narxlarning salbiy o‘zgarishidan sug‘urta qilishdir.
+ ikki tomonning asosiy aktivni yetkazib berish to‘g‘risidagi kelishuvidir.
- asosiy aktivning haqiqiy yetkazib berilishini o‘z zimmasiga oladi,
- to’g’ri javob yo’q

175. Xedjirlashni amalga oshiruvchi subyekt nima deb ataladi.

- xedj qiluvchi shaxs yoki shaxslar
- tadbirkor
+ xedjir
- investor

176. Sug‘urta hodisasi sodir bo‘lganidan so‘ng shartnoma muddati tomom bo‘lgan vaqtdan boshlab nech kun mobaynida belgilangan shaklda ariza berish mumkin?

+ 20 kun
- 21 kun
- 183kun
- 3oy

177. Yurtimizning eksportga mahsulot chiqaruvchi korxonalariga, eksport qilinayotgan mahsulotning turi, ishlab chiqarish umumiy hajmidagi ulushiga bog‘liq tarzda qanday imtiyozlar berilmoqda?

- daromad solig’i va bojxona solig’idan ozod etish
- bojxona va aktsiz solig’ida imtiyozlar
- mulk va aktsiz solig’idan imtiyozlar
+ foyda solig‘ining pasaytirilgan imtiyozli stavkalarini qo‘llash, bojxona bojlari bo‘yicha imtiyozlar

178. Riskni boshqalarga o‘tkazishning ikki tomon uchun ham foydali sabablariga qaysilar kiradi?

- Riskni o‘ziga olishda ko‘rilishi mumkin bo‘lgan zararlarning miqdori riskni o‘tkazishdagiga nisbatan ko‘p bo‘lishi mumkin.
- Risk o‘tkaziladigan tashqi subyekt risklarni kamaytirishning samarali usullarini bilishi va ko‘proq imkoniyatlarga ega bo‘lishi mumkin.
+ Barcha javoblar to’g’ri
- Riskni o‘tkazuvchi ma’lum to‘lov evaziga ehtimol tutilgan zararlardan o‘zini himoyalashga erishsa, riskni oluvchi o‘tkazuvchilar badali hisobidan daromad ko‘rish imkoniyatiga ega bo‘ladi

179. Qimmatli qog‘ozlar riski deganda nimani tushunasiz?

+ aksiya narxining pasayishi riski
- inflatsiya darajasi o’zgarishi
- foiz stavkalarining o‘zgarishi riski
- valyuta kurslarining o‘zgarishi riski

180. Kelajakda olinadigan yoki sarflanadigan summalarning joriy qiymatini aniqlash nima deb ataladi?

+ diskontirlash
- diversifikatsiya
- xedj
- rezervatsiya

181. qarz majburiyatini, shu jumladan foizlarni to‘lash uchun vaqti-vaqti bilan amalga oshiriladigan to‘lov miqdori nima deb ataladi?

- oshirilgan summa
- xedj
+ Annuitet
- peniya
182. Axborot assimetriyasi nima deb ataladi?
- defferientlar
+ bitim predmeti to‘g‘risidagi ma’lumotlarning uning ishtirokchilari uchun mavjud bo‘lgan farqlari
- Byudjet chizig‘i
- axborot chegarasi

183. O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat Kodeksida talon-taroj qilishning: bosqinchilik, tovlamachilik, o‘zlashtirish (rastrata) firibgarlik, o‘g‘rilik kabi shakllari nechinchi moddalarda keltirilgan?

- 142-159 moddalar
- 166-169 moddalar
+ 164-169-moddalar
- 153-168-moddalar
184. Vaqt birligiga olingan pul miqdori nima deb ataladi?
- Renta
+ Nominal daromad
- Real daromad
- to’g’ri javob yo’q

185. Iste’molchi o‘zining nominal daromadi bilan sotib olishi mumkin bo‘lgan tovarlar va xizmatlar soni nima deb ataladi?

+ Real daromad
- nominal daromad
- renta
- xedj

186. Ehtiyojni qondiradigan va bir- birining o‘rnini bosishga qodir bo‘lgan mahsulotlar

- ideal mahsulot
+ O‘rin bosuvchi mahsulotlar
- yondosh mahsulotlar
- real mahsulot

187. Aslida sarflangan pul miqdori nima deb ataladi?

- Zaruriy xarajatlar
+ Buxgalterlik xarajatlar
- real harajat
- to’g’ri javob yo’q

188. Ishlab chiqarishni qisqartirish yoki to‘xtatish orqali qaytarib bo‘lmaydigan tiklanadigan doimiy xarajatlar nima deb ataladi?

+ Zaruriy xarajatlar
- real harajatlar
- moliyaviy harajatlar
- to’g’ri javob yo’q

189. Ishlab chiqarish nazariyasida, ma’lum hajmdagi mahsulotni ishlab chiqarishning turli xil samarali usullariga mos keladigan resurslar miqdorining barcha birikmalar to‘plamini grafik ravishda aks ettiruvchi chiziq

- taqsimot chizig’i

+ Izokvanta
- Guess chizig’i
- Adam egri chizig’i

190. Ishlab chiqarish nazariyasida firma tomonidan ma’lum miqdordagi naqd xarajatlar evaziga sotib olinishi mumkin bo‘lgan barcha resurslar kombinatsiyasining to‘plamini grafik aks ettiruvchi chiziq nima deb ataladi?

+ Izokosta
- Guess chizig’i
- taqsimot chizig’i
- Adam egri chizig’i

191. Xedjirlash qaysi turlarga bo’linadi?

- to’gri javob yo’q
- taqsimot chizigi
+ Oshishdan xedjirlash va pasayishdan xedjirlash
- fyuchers shartnomalari yordamida xedjirlash
192. Riskni o‘ziga olish qanday ko‘rinishlarda bo‘lishi mumkin?
+ Oldindan rejalashtirilgan holda zararlarni qoplovchi maxsus zahira jamg‘armalarini yaratish va rejalashtirilmagan riskdan ko‘rilgan zararlarni foyda yoki aktivlar hisobidan qoplash
- Dastlabki ma’lumotlarning turli xil o‘zgarishlari uchun ishlash ko‘rsatkichlari hisoblanadigan loyihaning sezgirligi
- moliyaviy yostiqcha bo’lishi
- riskni kamaytiruvchi usullari yordamida

193. Diversifikatsiya mohiyati nimadan iborat?

- bu nafaqat riskni qabul qiladigan, balki riskdan kelib chiqishi mumkin bo‘lgan haqiqatni ham qabul qiladigan usuldir.
- to’g’ri javob yo’q
+ bu turli xil mahsulotlar yoki xizmatlarni turli sohalarda taklif etadigan bir nechta biznes yo‘nalishlarini yaratish uchun biznes resurslarini taqsimlovchi risklarni boshqarish uslubi.
- bu asosiy aktivlarni tarqatib yuborishni o‘z ichiga olgan risklarni boshqarish uslubi
194.Bir nechta eng yirik firmalarga tegishli bo‘lgan bozor aksiyalarining tengsizligini tavsiflovchi ko‘rsatkich nima deb ataladi?
- umumiy ko’rsatkich
+ Lind indeksi
- korperatsion ko’rsatkich
- to’g’ri javob yo’q

195.Qanotlarni boshqarish uchun ishlab chiqarish qarorlarini muvofiqlashtirish uchun hamkorlik qiladigan bir guruh firmalar nima deb ataladi?

- birlashma
- tashkilot
+ Kartel
- korparatsiya

196.Qisqa vaqt ichida resurs cheklanganligi sababli omil xizmatlari uchun to‘lovning saqlanib qolayotgan daromaddan oshib ketishi.

+ Kvazirenta
- sof foyda
- real daromad
- real harajat

197.Bozor tarkibiy qismlaridan biri, unda ma’lum bir mahsulotni bitta iste’molchi iste’mol qiladi, bu unga narxni boshqarishga imkon beradi bu nima deb ataladi?

- real daromad
+ Monopsoniya
- marketing
- to’g’ri javob yo’q

198. Boshqaruv hokimiyati va san’ati bu.....?

- bozorni munosabatlaridagi yetakchilik
- tadbirkorlik
+ menejment
- marketing

199.Muayyan tovarlarga to‘lash imkoniyati va uning taklifi o‘rtasidagi nisbat nima deb ataladi?

+ Konyunktura
- taklif chizig’i
- talab va taklif markazi
- talab va taklif chizig’i

200.Har qanday qiymatni ma’lum bir agregat elementlari, xususan, aholi daromadlari o‘rtasida taqsimlanishining tengsizligining grafik tasviri nima deb ataladi?

- Monopsoniya
+ Lorens chizig‘i
- talab va taklif chizig’i
- to’g’ri javob yo’q