Mexanizatsiyalash muhandislari instituti qarshi filiali


Download 0.54 Mb.
Pdf ko'rish
Sana21.08.2020
Hajmi0.54 Mb.
#127151
Bog'liq
1-amaliy topshiriq taqdimoti


 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS  

TA’LIM VAZILRLIGI 

TOSHKENT IRRIGATSIYA VA QISHLOQ XO`JALIGINI  

MEXANIZATSIYALASH MUHANDISLARI INSTITUTI  

QARSHI FILIALI

 

 

 

“Kartashunoslik” fanidan amaliy darsi uchun  

tayorlangan taqdimot 

 

 

1-topshiriq : Geografik globusda ortodromiya va loksodromiyani 

aniqlash. 

 

 



 

 

Qarshi_2020 



Globusga qarab yer yuzasidagi 

ikki nuqta orasidagi eng yaqin 

masofa 

bo'lgan 


ortodromiyani

globusdagi 

hamma  meridianlarni  bir  xil 

burchak  bilan  kesib  o'tadigan 



loksodromiyani 

aniqlash 

mumkin.  


Тopshiriq  maqsadi:  geografik 

globus bilan ishlash, unda shaharlar 

orasidagi  masofalarni  aniqlash  va 

ularni  haqiqiy  masofalar  bilan 

taqqoslash. 

Тopshiriqni  bajarish:  geografik 

globusda yer yuzasidagi ikki nuqta 

orasidagi eng yaqin va meridianlarni 

bir xil burchak bilan kesuvchi chiziq 

uzunliklarini aniqlash. 


 

Тopshiriqni  bajarish  uchun 

ko’rsatma: 

Globusdan 

bir-biridan 

uzoqda 


joylashgan  ikkita  shaharni  tanlang  va 

ular  orasidagi  masofani  masshtab 

asosida  aniqlang.  Хuddi  shu  shaharlar 

orasidagi  masofani  xoxlagan  gegorafik 

kartadan 

aniqlab, 

ular 

orasidagi 



masofani 

ham 


masshtab 

asosida 


o’lchang.  Albatta  ular  orasida  farq 

bo’ladi. Sababi shundaki, globusda Yer 

shari  deyarli  o’zgarishsiz,  xatoliklarsiz 

tasvirlanadi.  Ular  orasidagi  farqni 

aniqlang. 


 

Misol  uchun,  Moskva  bilan  Nyu-

York  shaxarlari  orasidagi  masofalarni 

aniqlaymiz.Globusda 

bu 

shaxarlar 



orasidagi  masofa  157  mm  ga  teng,  uni 

globus  masshtabiga  ko’paytirsak  7850  km 

bo’ladi 

(50mln×15.7sm=7850km). 

O’qituvchilar  uchun  nashr  qilingan 

geografik  atlasdagi  1:  75mln  masshtabli 

“Dunyo kartasida” 9975 km ga teng (ya’ni 

kartada 


13.7sm×75mln=9975km). 

Bu 


masofalarni  taqqoslasak  bu  yerda  biz 

kartadagi 

xatolikni 

ko’ramiz, 

ya’ni 

globusda 7850km bo’lsa, kartada 9975 km 



bo’lib,  orasidagi  farq  2  ming  kilometrdan 

ortiqdir. 



Atlasdagi  1:75  mln  masshtabli  Dunyo 

kartasidan ham bu ikki shaharni 

topib, 

ular 


to’g’ri 

chiziq 


bilan 

tutashtirilsa,  bu  to’g’ri  chiziq  ana  shu 

ikki  shahar  orasidagi  eng  yaqin  masofa 

bo’lmaydi.  Bu  ikkala  to’g’ri  chiziq 

(globusdagi  va  kartadagi)  kesib  o’tgan 

geografik  ob’ektlarni  taqqoslasak,  ular 

boshqa-boshqa 

joylardan 

o’tgani 

ko’ramiz.  Bu  ham  bo’lsa  kartada  yo’l 

qo’yilgan  xatolik  natijasidir.  Odatda, 

samolyotlar 

ortodromiya 

chizig’i 

buyicha uchadilar. 


 

Ma’lumot  uchun  yana  shuni  aytib  o’tish  mumkin  agarda  sizga 

o’quv  globusi  mavjud  bo’lmasa,  ushbu  topshiriqni  kompyuter  orqali 

amalga oshirish ham mumkin.  

 

Buning  uchun  bizga    Earth  Explorer  va  Microsoft  Office 



turkumiga  kiruvchi  Paint  dasturi  va  dunyo  kartasining  elektron  varianti 

kerak bo’ladi. 

 

𝐿

1



-kartagadi masofa 

 

𝐿



2

− Google earthdagi masofa 

 

 

𝐿



1

= 80,5mln x 11sm = 8 855 km 

 

 

𝐿



2

= 7528 km 



 

E’tiboringiz uchun rahmat! 

Download 0.54 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling