Minora tipidagi quyosh elektr stansiyasi va ularning energetik xususiyatlari

MINORA TIPIDAGI QUYOSH ELEKTR STANSIYASI VA ULARNING ENERGETIK XUSUSIYATLARI
Quyosh elektr stansiyalarida ko’zguli yassi geliostatlar quyosh nurlarini minoraga yo’naltiradi. Geliostatlar maydoni o’rtasida yojlashgan minoraga bug’ qozoni o’rnatiladi. Mujassamlashgan nur energiyasi qozondagi suvni bug’ga aylantiradi. Suvning potensial energiyasi turbinaga yo’naltiriladi. Turbina parraklariga urilgan suv bug’lari turbina valini harakatga keltiradi. Turbina valiga elektr generatori o’rnatiladi.



1-rasm. Quyosh elektr stansiyasi

2-rasm. Minora tipidagi quyosh elektr stansiyasi
Paraboloid konsentratorlar 11000 martagacha quyosh nurlarini mujassamlashtirish imkoniyatiga ega.

Termoyadro reaksiyasi quyoshning ichida temperatura t^° = 20 mln. ⁰C ga yetganda boshlanadi. Shuning uchun termoyadro energiyasi yer yuzidagi barcha energetik resurslarning birinchi manbai hisoblanadi; ko‘mir, neft, gaz; gidroenergiya; shamol va okeanlar energiyasi. Quyosh yer yuzida barcha energiya turlarining manbai hisoblanadi. Quyosh har sekundda o‘rtacha 88 · 10²⁴ kaloriya issiqlik yoki 368 · 10¹² TW energiya tarqatadi. Ammo bu energiya miqdorining atigi 2 ·10^-6 %, ya’ni 180 · 10⁶ TW miqdorigina yer yuzasiga yetib keladi.

Minora tipidagi Quyosh elektr stansiyalari (MtQES) texnologik sikllari asosidagi g‘oya bundan 370 yil oldin taklif qilingan edi. MtQES amaliy rivojlanishi XX asrning 1965 yillarida boshlanib 1980 yillarida bu tip boshqa turdagi QES qaraganda ancha rivojlana boshladi (1- jadval).

1-jadval.
Dunyoda XX asr oxirida qurilgan Mt QES