Muhammad Al-Xorazmiy nomidagi Toshkent Axbarot Texnalogiyalar Universiteti

---

Muhammad Al-Xorazmiy nomidagi
Toshkent Axbarot Texnalogiyalar
Universiteti
Mustaqil ish
Bajardi: Zokirov Shohnurjon
Tekshirdi:Akbarova Marg’uba

---

MATLAB tizimini vazifalari va imkoniyatlari. Tizim kengaytmasi.
Reja:
1.Matlab tizimi, uning vazifalari va imkoniyatlari.
2.MatLab ishchi stoli. MATLAB dasturida matematik
hisoblashlar
3.Matritsalar va vektorlar bilan ishlash.
4.MatLabning grafika bilan ishlash vositalari.
5.SIMULINK visual modellashtirish tizimi.
Matlab tizimi, uning vazifalari va imkoniyatlari.
Oxirgi yillarda bir qancha davlatlarning Oliy
ta’lim
muassasalarida talabalar tomonidan turli fanlarni ma’ruza,
laboratoriya va amaliy mashg’ulotlarda o’rganish jarayonida, kurs
ishlarini, loyihalarni, bitiruv ishlari va dissertatsiyalarni bajarishda
bir qancha dasturiy komplekslardan iborat modellashtirish tizimi
va tahlili keng qo’llanilmoqda. Dastury komplekslar orasida
«Matlab» paketi o’zining soddaligi, ixchamligi, ishonchliligi,
kengaytirilgan imkoniyati, zamonaviy talablarga javob berishi
o’qish jarayonida zamonaviy texnologiyalarga asoslanganlifi bilan
farq qiladi.
«Matlab»
«The Mathwoks Inc» firmasining mahsulotidir.
«Matlab» paketining birinchi versiyasi yaratilganiga 20 yildan
ortiq vaqt o’tdi. Bu paketning rivojlanishi va takomillanishi
hisoblash texnikasi vositalarini rivojlanishi bilan bir vaqtga tog’ri
kelgan. «Matlab» paketining nomi Matrix Laboratory so’zlaridan
olingan bo’lib, u birinchi navbatda kattaliklar massivini(matrisa va
vektor) qayta ishlashga yo’naltirilgan. Shuning uchun ham,
hisoblash texnikasi avlodlari almashinuvi yetarli darajada yuqori
tezlikda bo’lishiga qaramasdan, «Matlab» ularning har biridan eng
mukammalini o’ziga singdirishga ulgurgan. «Matlab»
vaqt
davomida rivojlanib boradigan dasturdir. 2000 yildan buyon u
yiliga ikki marotaba yangilanib turibdi. Paket nomidan u kattaliklar
massivini(matrisa va vektor) qayta ishlashga yo’naltirilganligi
ko’rinib
turibdi.
Bu
foydalanuvchilarga
ma’lumotlarning
ko’rsatilgan turi bilan ishlovchi proseduralarning samaradorligini
yetarli darajada oshirish imkonini berdi.
Natijada hozirgi vaqtga kelib, «Matlab» 800dan ortiq funksiya
va modellar kutubxonasini tashkil qiladi. Ish jarayonidagi birgina
muammo, qo’yilgan masakani yechish uchun kerak bo’ladigan
funksiya va modellarni tez qidirib topishdadir.
Matematik modellashtirish doirasida «Matlab» kompyuter
texnologiyasining barcha zamonaviy yutuqlarini to’liq ishlatish
imkonini beradi, shu qatori vizuallashtirish va kattaliklarning

---

audifikatsiya(ovozli)
vositalarini
ishlatish.
Internet
orqali
kattaliklarni almashtirish imkoniyati ham mavjud. Bulardan
tashqari, foydalanuvchi «Matlab» vositalarining imkoniyatlari
orqali yechilayotgan masala talabiga va o’zining ta’biga qarab
shaxsiy
grafik
interfeys
yaratishi
mumkin.
Ilmiy va texnika sohasining mutaxassislariga paketda ishlash
yengil bo’lishi uchun funksiya kutubxonasi bo’limlarga bo’lingan.
Umumiy o’ziga xos xarakterli model va funksiyalar «Matlab»
paketi asosiy yadrosi tarkibiga kiradi. Aniq sohafa xos model va
funksiyalar kengaytirilgan paket(Toolboxes) tarkibiga kiritilgan.
Shunday qilib, «Matlab» birinchi navbatda matematik
modellashtirish vositasidit. U ilm va texnikaning barcha ko’zga
ko’ringan sohalarida analiz va sintez nuqtai nazaridan tadqiqot
ishlarini olib borishni ta’minlaydi. Bunda paket tuzilishi model
yaratishdagi ikkita asosiy bo’lgan -analitik va imitatsion
yondashuvlarni samarali qo’shish imkonini beradi.
Matlab dasturlash tili yoki Matlab tili – ma'lumotlarni matritsa
ko‘rinishida
berilishi,
hisoblash
imkoniyatlari
va
grafik
vositalarining kengligi nuqtai nazaridan olganda, yuqori darajali
algoritmik til hisoblanadi. Shu o‘rinda, Matlab tili faqat Matlab
muhitida dasturlar yaratish va ishlatish uchun xizmat qiladi.
Foydalanuvchilarni Matlabda yaratiladigan barcha dasturlari
diskda saqlanadi va m kengaytmaga ega, shu sababli ular m-