Mustaqil ish mavzu: bilish ma’naviy kamolot omili mavzu: bilish inson ma’naviy kamoloti omili

Mustaqil ish mavzu: bilish ma’naviy kamolot omili mavzu: bilish inson ma’naviy kamoloti omili

MUSTAQIL ISH

MAVZU:BILISH MA’NAVIY KAMOLOT OMILI

MAVZU:BILISH INSON MA’NAVIY KAMOLOTI OMILI

• 
  REJA:
  
• 
  BILISH HAQIDA TUSHUNCHA
  
• 
  BILISHGA FALSAFIY QARASH
  
• 
  BILISH BOSQICHLARI
  
• 
  BILISH DARAJALARI
  

BILISH

• 
  Bilish – olamning inson ongida aks etish jarayoni .
  
• 
  Bilish nazariyasi gnoseologiya – bilishning mohiyati, qonuniyatlari to’g’risidagi ta’limot.
  
• 
  Bilish nazariyasini mohiyati:
  
• 
  1. Obektiv olam inson ongi, xohish irodasiga bog’liq bo’lmagan holda mavjud. Ayni vaqtda obyektiv olam inson bilimlarining manbai.
  
• 
  2. Inson o’z ongi bilan olam va uning rivojlanishi qonunlarini bila oladi.
  

BILISH MUAMMOSINING FALSAFADA QO’YLISHI

• 
  DEMOKRIT-yunon faylasufi (mil.avv. 460-370-yillar).
  
• 
  Olamni bilish va haqiqatga erishish mumkun degan.
  
• 
  ARISTOTEL – yunon faylasufi (mil.avv.384-322-yillar)
  
• 
  Tabiat- bilish va his qilish manbai. Sezgi ayrim narsalarni his etadi taffakur narsalarning ummumiy tomonlarini idrok etadi.
  
• 
  ABU NASR FAROBIY-(873-950-YILLAR)
  
• 
  Inson barcha bilimlarni tashqi olamdan oladi, u sezgi idrok, xotira, mantiqiy taffakur orqali voqelikni biladi.
  

  FRENSIS BEKON – ingiliz faylasufi (1561-1626-yillar)

  Olamni bilish mumkun. Bilish sezgidan boshlanadi. Bilish manbai- tajriba. Olim “Yangi organon” asarida bilishning induktiv metodini ishlab chiqqan.

BILISH BOSQICHLARI

• 
  Xissiy bilish (jonli mushohada) Xissiy bilish narsa – voqea, hodisalarning inson ongida bevosita aks etish jarayoni.
  
• 
  Xissiy bilish shakllari: SEZGI, IDROK, TASAVVUR
  
• 
  Aqliy (mantiqiy) bilish - narsa, hodisalar mohiyati, aloqa munosabatlarini bilish.
  
• 
  Aqliy (mantiqiy) bilish shakillari:
  
• 
  TUSHUNCHA
  
• 
  HUKM (mushohada)
  
• 
  XULOSA
  
• 
  Intuitiv bilish - g’ayriuushuriy bilish, to’satdan bilish.
  

BILISH TARKIBI

• 
  BILISH SUBYEKTI (bilish harakatining sohibi , shaxs)
  
• 
  BILISH OBYEKTI (subyektning bilish faoliyati yo’naltirilgan narsa, hodisa, jarayon)
  
• 
  BILIM (bilish natijasi)
  

BILISHNING MAQSADI

• 
  Ilmiy bilimlar hosil qilishdangina iborat emas, balki bilish jarayonida hosil qilingan bilimlar vositasida insonning barkamolligiga intilish, tabiat va jamiyatni insoniylashtirish, tabiiy va ijtimoiy garmoniyaga erishishdir. Fan - fan uchun emas, balki inson manfaatlari uchun xizmat qilishi lozim. Inson ilmiy bilimlar vositasida ma’naviy barkomolikka erisha borgani sari ilm- fan qadriyat sifatida e’zozlana boshlaydi . Fanning har tomonlama rivojlanishi bilan turli ilm soxalarining hamkorligi kuchayadi , butun ilmiy jamoalar bilish subekti , yangi ilmiy kashfiyotlar ijodkoriga aylanadilar.
  

BILISHNING PREDMETI

• 
  Subektning bilish faoliyati qamrab olgan bilish obektining ayrim soxalari va tomonlaridir . Faning organish soxasi tobora konkretlashib boradi . Tabiatshunoslik fanlarini bilish predmetiga qarab botanika , zoologiya, geografiya , ixtiologiya va boshqa sohalari vujudga kelgandir. Tadqiqot predmeti fanlarni bir- biridan farqlashga imkon beradigan muhim belgidir .
  

BILISH INSONING OLAMGA FAOL MUNOSABATI

• 
  Olamni va o’z – o’zini anglash.
  
• 
  Faoliyatni rejalashtirish va amalga oshrish
  
• 
  Oldin ko’rish bashorat qilish.
  
• 
  Bilish natijasi bilim. Bilim 3ta shaklda nomoyon bo’ladi:
  
• 
  Faoliyat ko’nikmasi
  
• 
  Axborot
  
• 
  Bilim, ilmiy – nazariy bilim.
  

ILMIY BILISH DARAJALARI

• 
  Ilmiy bilish - ummumiy bilishning darajasi. Unda emperik bilish, metodlari, kuzatish, tajriba, tasvirlash o’lchov va h.k.
  

  Nazariy bilish – ilmiy bilishning yuqori darajasi, narsalar mohiyatini tushuntiradi. Nazariy bilish metodlari: tarixiylik va mantiqiylik, konkretlik va abstraktlik modellashtirish.

ILMIY BILISH SHAKILLARI:

• 
  ILMIY BILISH SHAKILLARI:
  
• 
  Ilmiy dalil
  
• 
  Ilmiy muammo
  
• 
  Ilmiy taxmin
  
• 
  Ilmiy qonun
  
• 
  Ilmiy nazariya
  
• 
  Ilmiy kashfiyot
  
• 
  Ilmiy bashorat
  

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT

http://fayllar.org