Нефт ва газ Якуний хулоса


Download 39 Kb.
Sana24.01.2023
Hajmi39 Kb.
#1115313
Bog'liq
1403778344 46968




Нефт ва газ Якуний хулоса

Мана биз хозирги давримизнинг энг мухим муаммоларидан булган ва якин келажак учун хам мухим муаммо булиб колган нефт ва газберувчанлик коэффициентини ошириш технологияси ва техникасига оид фанни кискача куриб чикишга, хозирги кундаги мавжуд усуллар, келажак олдида турган вазифаларга оид мавзуларни бир сидира куриб чикишга харакат килдик. Бу мавзуда албатта чет элларда катта тажриба тупланган ва анча нарсаларга эришилган, лекин хозирги кунда бизнинг уша маълумотларга эришиш имкониятимиз йук. Уйлаймизки, якин келажакда уша маълумотлар хакида бизда хам маколалар, китоблар чоп килинса ажаб эмас.


Мавзуни изохлаш ва таърифлаш борасида биз кискача унинг мохияти устида тухталишга харакат килдик. Ундан ташкари ушбу фан ва техника-технологиянинг босиб утган тарихи хусусида тухталдик. Бу борада биз хозир кандай даражада эканлигимизга назар солдик ва холатимизни бахолашга харакат килдик.
Биз нефтберувчанлик ва газберувчанлик коэффициентига таъсир килувчи табиий ва сунъий омиллар хусусида хам бахоли кудрат мулохаза юритдик. Олдимиздаги муаммоларни чамалашга харакат килдик. Келажакдаги вазифалар устида бош котириш хусусида фикрлашдик. Купчилик мутахассисларнинг фикрича нефтберувчанликни оширишнинг энг куп кулланган ва катта тажриба туплаган омилларидан бири бу катламга сув хайдаш усули билан уни казиб олиш усулидир. Маълумки, бу усулнинг дастлабки вариантлари рус олимлари томонидан такдим этилиб биринчи марта тажрибада кулланилган ва вакт утиши борасида такомилга эришилган ва янгидан-янги усуллари кашф килинган. Сунгра бу усуллар бутун жахондаги нефт чикарувчи мамлакатлар ва улкаларга ёйилган ва кулланган.
Кейинчалик вакт утиши билан бу борада эришилган мувоффакиятлар ва тажрибалар бу усулларни такомиллаштиришни такозо килди.
Катламга хайдалувчи сувни катламни ишлатишнинг охирги даврларидан эмас, унинг дастлабки даврларидан бошлаш максадга мувофик эканлиги намоён этилди. Бу ишлар албатта амалда кулланиш ва ижобий натижалар бериш билан боглик булганлиги учун кенг ёйила бошланди ва хакикатан узининг самараларини берди.
Вакт утиши билан катламга хайдаладиган сувнинг ковушкоклигини ошириш, унинг сикиб чикарувчанлик хусусиятларини такомилаштириш вазифалари хам мутахассислар олдида
кундаланг булди. Бу вазифаларни эксперимент килиш ва саноат микёсида куллаш хам катта ахамиятга эга эди. Бу вазифани хам бахоли кудрат бажаришга харакат килиш олдимизда турган вазифалардан эди. Дунё тажрибаси бу ишларни бажаришда хам анча ютукларга эришганлиги маълум.
Маълумки, нефт берувчанликни оширишнинг энг асосий омилларидан бири катламнинг утказувчанлигини ошириш булса, иккинчиси катламдаги суюклик (нефт) нинг ковушкоклигини пасайтиришдан иборатдир. ковушкокликни камайтиришнинг мохияти катта ахамиятга эгалиги шундан маълумки биз хаётда турли коллекторлик хусусиятига эга булган хар хил коллекторлар билан мулокотда буламиз, ушалар орасидан нефтни чикаришга эришмогимиз лозим булади. Бу ишни амалга ошириш яъни паст утказувчанликка эга булган коллектор багридаги куюк нефтни чикариб олиш осон ва енгил ишлардан эмаслиги барчага маълум. Оддий сув хайдаш усули билан ундай нефтни чикариб олиш мумкин эмас. Шунинг учун кейинги вактларда (айникса 70-йиллардан) нефтни катламдан хар хил эритувчилар ёрдамида чикариб олиш, нефтнинг ковушкоклигини камайтириш учун иссиклик усуллари билан катламга таъсир килиш, нефтнинг ювилувчанлик хусусиятини ошириш максадида катламга турли сирт актив моддалар ва бошка таъсирчан реагентларни хайдаш устида тажрибалар олиб борилди ва амалда кулланди. катламга (СО2), углеводород газлари ва купик хайдаш усуллари уйлаб топилди ва амалда тадбик килинди.
Катламга таъсир килишнинг гидродинамик усуллари хам яхши натижалар берганлиги маълум.
Шуни алохида кайд килмок лозимки, катламга таъсир килувчи хар бир усул, ёки унда ишлатилган хар бир реагент бугун узининг яхши натижалар билан ажралган, унинг куллашлари учун иктисодий омил монелик киладиган булса, эртага албатта уша реагент ёки усулнинг куни келади, Чунки вакт утиши билан нефтнинг таннархи ортиши табиий, чунки вакт утиши билан нефтни кидириш, казиб олиш ва ишлатиш харажатлари ортганлиги туфайли унинг таннархи ортиб бораверади, шунинг учун хам кеча рентабел булмаган нефт бугунга келиб рентабел булиши табиийдир.
Фикримча, бундай муаммоларни хал килувчи авлод сизлар булсангиз ажаб эмас, хурматли талабалар!
Download 39 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling