Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti fizika-matematika fakulteti
Download 0.52 Mb. Pdf ko'rish
|
matematikani oqitishning innovatsion vositalari
- Bu sahifa navigatsiya:
- “5110100-MATEMATIKA O’QITISH METODIKASI” TA’LIM YO’NALISHI K U R S I SH I
- Kirish Kurs ishining dolzarbligi.
- Kurs ishining obyekti
- Kurs ishining vazifalari
- 1-bob. Pedagogika nazariyasi va amaliyotida ta’lim vositalari muammolari. 1.1§. Ta’lim vositasi tushunchasi
- 2-bob. Matematikani o’qitishning an’anaviy vositalari 2.1§. Algebrani o’qitishda an’anaviy ta’lim vositalari
- 2.2§. Geometriyani o’qitishda an’anaviy talim vositalari
- Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati
1
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA‘LIM VAZIRLIGI NIZOMIY NOMIDAGI TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI
Mavzu:
Matematikani o‘qitishning innovatsion vositalari BAJARDI: MO‘M 302-guruh talabasi A. Qayumov ILMIY RAXBAR: MO‘M kafedrasi o‘qituvchisi M. Mamatqulova
2
REJA Kirish…………………………………………………………………………. 1-bob. Pedagogika nazariyasi va amaliyotida ta‘lim vositalari muammolari 1.1§. Ta‘lim vositasi tushunchasi…………………………………………… 1.2§. Zamonaviy tailim vositalari…………………………………………… 2 bob. Matematikani o‘qitishda an‘anaviy ta‘lim vositalari……………….. 2.1§. Algebrani o‘qitishda an‘anaviy ta‘lim vositalari……………………… 2.2§. Geometriyani o‘qitishda an‘anaviy ta‘lim vositalari…………………. 3 bob. Matematikani o‘qitishda innovatsion ta‘lim vositalari……………… 3.1§. Algebrani o‘qitishda innovatsion ta‘lim vositalari……………………. 3.2§. Geometriyani o‘qitishda innovatsion ta‘lim vositalari………………... Xulosa………………………………………………………………………….
3
Kirish Kurs ishining dolzarbligi. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2012-yil 28-maydagi ―Malakali kadrlar tayyorlash hamda o‘rta mahsus kasb- hunar ta‘limi muaasalarini shunday kadrlar bilan ta‘minlash yanada takomillashtirishga oid chora tadbirlar to‘g‘risida‖gi qarori ta‘lim mazmunini uning samaradorligini yanada yaxshilashga qaratilgan. Respublikamizda faoliyat ko‘rsatayotgan o‘rta maxsus kasb-hunar kollejlari uchun tayyorlanayotgan pedagog kadrlar sifatini tubdan yaxshilash, ta‘lim muassasalaridagi o‘quv jarayonini zamonaviy talablar asosida qayta tashkil etish va tayyorlanayotgan o‘rta bo‘gin mutaxasislari malakasining raqobatbardosh bo‘lishiga erishish asosiy vazifalaridan biri bo‘lib hisoblanadi. Ushbu vazifalarning samarali bajarilishining asosiy omili o‘quv vositalaridir. Ta‘lim vositalari svilizatsiyaning ajralmas qismi umuminsoniy madaniyatning muhum elementi hamda dunyoni ilmiy o‘rganish tilidir. Shiddatli axboratlashuv jarayoni amalga oshib borayotgan hozirgi davrda har bir soha kishisi zamon bilan hamnafas ravishda innovatsion tehnalogiyalarga, innovatsion vositalarga murojaat qilishiga to‘g‘ri kelmoqda shu jumladan matematika fani ham bunday oqimdan chetda qolayotgani yo‘q. O‗zbekiston Respublikasi taraqqiyotida halqning boy ma‘naviy salohiyati va umuminsoniy qadriyatlarga hamda hozirgi zamon madaniyati, iqtisodiyoti, ilmi, texnikasi va texnologiyasining so‗nggi yutuqlariga asoslangan mukammal ta‘lim tizimini barpo etish dolzarb ahamiyatga ega. Ma‘lumki, kadrlar tayyorlash milliy dasturida ilg‗or pedagogic texnologiyalarni joriy qilish va o‗zlashtirish zarurligi ko‗p marta takrorlanib yangi pedagogik va axborot texnologiyalardan foydalanib, talabalarni o‗qitishni jadallashtirish ko‗zda tutilgan.Pedagogik texnologiyaga UNESCO ning bergan ta‘rifini keltiramiz: ―Pedagogik texnologiya – bu butun o‗qitish va bilimlarni o‗zlashtirish jarayonida o‗z oldiga ta‘lim shakllarini samaradorlashtirish vazifasini qo‗yuvchi texnik hamda shaxs resurslari va ularning o‗zaro aloqasini hisobga olib, bilimlarni yaratish, qo‗llash va belgilashning tizimli usulidir‖. Bu ta‘rifdagi
4
asosiy tushuncha ―tizimli usul‖ bo‗lib, aynan tizimli yondashuv pedagogik texnologiyaning, o‗qitishga boshqa yondashuvlardan farqlanuvchi asosiy belgisi hisoblanadi. Ta‘lim maqsadlari, uning mazmuni, o‗qitish va ta‘lim berish usullari, nazorat va natijalarni baholashni o‗zaro bog‗liklikda loyihalash- ko‗pincha an‘anaviy o‗quv jarayonida yetishmaydigan narsadir.Jaxon pedagogika fani ilmiy – texnika taraqqiyoti ta‘sirini boshdan kechirib, psixologiya, kibernetika, tizimlar nazariyasi, boshqaruv nazariyasi va boshqa fanlar yutuqlarini birlashtirib, hozirgi davrda faol yangilanish innovatsiya jarayonlari bosqichida turar ekan, inson imkoniyatlarini samarali rivojlantirish amaliyotiga boy mahsul bermoqda. Pedagogik texnologiya usullari dastlab o‗qitishning harakatini namunaviy vaziyatdagi belgilangan qoida bo‗yicha o‗zlashtirish talab etiladigan mahsuldor darajasi uchun ishlab chiqilgan. Mahsuldor ta‘lim har qanday ta‘limning zaruriy tarkibiy qismi hisoblanib, u insoniyat jamg‗argan tajribani aniq o‗quv fani doirasida o‗zlashtirish bilan bog‗liq. Ta‘lim oluvchilarda bilim va ko‗nikmalarning ma‘lum ―poydevori‖ hosil qilingandan keyingina ta‘limning natijali va ijodiy yondashish usullariga ko‗chish mumkin.Pedagogik texnalogiya oqimi 70-80 yillarda AQSh da yuzaga keldi va UNESCO kabi nufuzli tashkilot tomonidan tan olindi va qo‗llab – quvvatlandi va hozirgi kunda ko‗pgina mamlakatlarda muvaffaqiyatli o‗zlashtirilmoqda. Ma‘lumki, tubdan farq qiluvchi uchta ta‘lim turlarini ajratish mumkin. Bular: og‗zaki- ko‗rgazmali, texnologik va izlanuvchan-ijodiy ta‘lim turlari hisoblanadi. 1. Og‗zaki – ko‗rgazmali an‘anaviy bo‗lib, o‗qituvchining axborot berishi,talabalarning bilimlarni qabul qilishi, to‗plashi va xotirasida saqlashi bilan belgilanadi. Ta‘limda og‗zaki-ko‗rgazmali yondashuv juda katta tajribaga ega bo‗lib, qismlarga ajratib ishlab chiqilgan va ta‘lim tizimida ulkan xizmat ko‗rsatdi.Jadal suratlar bilan o‗sib borayot-gan fan va texnika talablari, ta‘lim tizimidagi istlohatlar, raqobotbardosh kadrlar tayyorlash, shaxsni rivojlantirish, uning ma‘lumot olish istaklarini to‗laroq qondirishga bo‗lgan jamiyat ehtiyojlari o‗qitish usullariga yangicha yondashishni talab qilmoqda. 5
2. Ta‘limga texnologik yondashuvning umumiy tavsifnomasi qismlarga ajratilmagan holda, ta‘limning juda oddiy mahsuldor darajasi sifati misolida qaraladi. O‗quv ishlari yuqori natijalarga erishishga qaratilgan bo‗lib, yo‗naltirilganlik, mashg‗ul bo‗lish, musobaqalashish va o‗zaro yordamlashish tushunchalari mavjud bo‗ladi. 3. Izlanuvchan yondashuvdagi maqsad, talabalarda muammoni hal etish, yangi, oxirigacha tugallanmagan tajribani o‗zlashtirish, ta‘sir etishning yangi yo‗llarini yaratish qobiliyatlarini, shaxsiy idrokni rivojlantirishdan iboratdir. Izlanuvchan ta‘lim andozasining ta‘lim mazmuni, tabiat va jamiyat bilan o‗zaro ta‘siri natijasida shaxsda tadqiqotchilik va jadal ijodiy xarakterli faoliyat yo‗li boshlanadi. O‗quv jarayonining texnologik shakl modeli va uning amaliy tadbiqi yangilik xususiyatiga ega bo‗lib, an‘anaviy ta‘limni qayta shakllantiradi. ―Pedagogik texnologiya‖ so‗z birikmasi asosida ―Texnologiya‖, ―Texnologik jarayon‖ tushunchasi yotadi. Bu tushuncha orqali sanoatda tayyor mahsulotni olish uchun bajariladigan ishlarning ketma – ketligi haqidagi hujjat, ta‘limda esa fan bo‗yicha uslubiy tadbirlar majmuasi tushuniladi. Pedagogik texnologiyada asosiy yo‗l aniq belgilan-gan maqsadlargaqaratilganlik, ta‘lim oluvchi bilan muntazam o‗zaro aloqani o‗rnatish, pedagogik texnologiyaning falsafiy asosi hisoblangan ta‘lim oluvchining xatti – harakati orqali o‗qitishdir. O‗zaro aloqa pedagogik texnologiya asosini tashkil qilib, o‗quv jarayonini to‗liq qamrab olish kerak. Pedagogik texnologiyada nazarda tutiladigan maqsadlarni qo‗yish usuli,o‗qitish maqsadlari o‗quvchilar harakatida ifodalanadigan va aniq ko‗rinadigan hamda o‗lchanadigan natijalar orqali belgilanadi. Maqsadlar o‗qituvchining faoliyatidan kelib chiqqan holda o‗rgatish, tushuntirish, ko‗rsa- tish, aytib berish va hokazo atamalar orqali qo‗yila-di. O‗quvchining harakatlarida ifodalanadigan vazifalar esa ta‘limining natijalarda ifodalanadi. Natija, talabaning tugallangan xatti –harakatini ifodalovchi keltirib chiqaring, sanab o‗ting, so‗zlab bering tanlang, ko‗rsatib bering, hisoblang kabi atamalar bilan ifodalanishi kerak.Shunday qilib, an‘anaviy o‗quv jarayonlarida asosiy 6
omil – bu pedagog va uning faoliyati hisoblansa, pedagogik texnologiyada birinchi o‗ringa o‗qish jarayonidagi o‗quvchilarning faoliyati qo‗yiladi. Har bir vazifa raqamlanib, u bitta natijani ko‗zlashi lozim. Har bir vazifani shunday qo‗yish kerakki, u o‗qituvchining o‗tadigan darsining bosqichlarini emas, balki, talabaning o‗zini keyin qanday tutishi kerakligiga ishora qilsin. Ma‘lumki, ilg‗or texnologiyalarni qo‗llashda asosiy e‘tibor loyihalash bosqichiga qaratiladi, bunday tizimli yondoshuv asosida o‗quv jarayonini loyihalash, kutilayotgan natija shaklidagi o‗quv maqsadlarini mumkin qadar aniqlashtirish, rejalash- tirilgan o‗quv maqsadlariga kafolatli erishishga undaydi. Biz ushbu mavzuda matematika sohasi uchun innovatsion vositalar bilan tanishib chiqamiz. Kurs ishining maqsadi: Innovatsion pedagogika asoslarini va innovatsion ta‘lim jarayonini , maktabda matematikani o‘qitishning innovatsion vositalarini o‘rganishdan iborat.
Kurs ishining obyekti: O‘zbekistondagi barcha ta‘lim muassasalarida matematikani o‘qitish jarayoni.
Innovatsion ta‘lim muhiti mazmuni, metodlari va innovatsion muhitni shakllantiruvchi vositalar.
Mavzuga doir manba topish, axborotlarni tartiblash, rejani shakllantirish; Innovatsion pedagogik faoliyatni o‘rganish; Innovatsion ta‘lim jarayoni, shakl, metod, vositalarini o‘rganish; Innovatsion ta‘lim muhitini o‘rganish; Matematikani o‘qitishning innovatsion muhitini o‘rganish; O‘rganilgan ma‘lumotlar asosida xulosalar chiqarish; Kurs ishini jihozlash, himoyaga tayyorlash;
7
1-bob. Pedagogika nazariyasi va amaliyotida ta’lim vositalari muammolari. 1.1§. Ta’lim vositasi tushunchasi Ta‘lim vositalari –O‘quv materialini ko‘rgazmali taqdim etish va shu bilan birga o‘qitishni samaradorligini oshiruvchi yordamchi materiallar hisoblanadi. Ta‘lim berishning texnik vositalari –o‘quv materialini ko‘rgazmali namo- yish etishga, uni tizimli yetkazib berishga yordam beradi talabalarga o‘quv materialini tushunishlariga va eslab qolishlariga imkon beradi .Bunday vositalarga quyidagilar misol bo‘lishi mumkin: diaproektor, grafoproektor, doska-bloknot, doska-stend, … Yordamchi ta‘lim vositalari — grafiklar, chizmalar, namunalar, tarqatma materiallar va boshqalar. O‘quv-uslubiy materiallar — o‘quv materiallar, o‘zlashtirilgan o‘quv materiallarini mustahkamlash uchun mashqlar. Bular talabalarning mustaqil ishlarini faollashtirishga yordam beradi (ish varaqasi, eslatma, nazorat varaqasi, matnlar). Tа‘lim vоsitаlаri o‘qituvchi uchun ham, o‘quvchi uchun ham qulay bo‘lishi lozim. O‘qituvchi uchun vоsitаlаr: o‘quv prеdmеtini o‘qitish mеtоdikаsi bo‘yichа qo‘llаnmаlаr, shаhsiy mеtоdikа, murаkkаb mаsаlаlаr bo‘yichа mеtоdik tаvsiyalаr, o‘qituvchilаr tоmоnidаn tаyyorlаngаn mеtоdik ishlаnmаlаr, darslik. Tаlаbаlаrni o‘quv bilish fаоliyatlаrini jаdаllаshtirishgа yordаm bеruvchi hаr turdаgi tа‘lim vоsitаlаrini tаnlаsh vа ulаrdаn fоydаlаnish quyidаgilаrgа bоg‘liq: 1. Mаqsаdni bеlgilаsh; 2. Аsоsiy bilim mаnbаigа; 3. Tа‘lim usuligа; 4. O‘quv mаtеriаlining yangiligi va murаkkаbligigа; 5. Tаlаbаlаrni o‘quv imkоniyatlаrigа. Tа‘lim vоsitаlаrini tаnlаshni аniqlоvchi оmillаr: mаqsаdni bеlgilаsh; o‘quv аhbоrоt mаzmuni; tа‘lim vоsitаlаri; еtаkchi bilim mаnbаi; o‘quv 8
mаtеriаlining yangiligi vа murаkkаbligi. Mavzuni o‗rganishning taxminiy bosqichlari quyidagilardan iborat deb bilamiz: 1. Mavzu va uning rejasi beriladi; 2. O‗quv faoliyati natijalari eslatiladi; 3. Mavzuni uning ahamiyatga qisqa to‗xtalinadi; 4. Mavzuni tushuntirish ketma– ketligi texnologik loyiha asosida o‗qituvchi maqsadiga mos kelishi lozim; 5. Talabalar diqqatini jalb etib, mavzu savollari haqida muammoli vaziyatlar hosilqilish; 6. Tushuntirish jarayonida o‗quv adabiyotlari yoki tarqatma materal bilan ishlashga ahamiyat beriladi; 7. Talabaning tarqatma materal yoki o‗quv adabiyotlardan asosiy tushunchalarni o‗qish va yozishni tashkil etishga imkoniyat yaratish; 8. Mavzuni o‗rganish darajasini tekshirish, talabalarga og‗zaki savollar berib borish orqali, (masalan, analitik geometriya tushunchasining mohiyati nima?); 9. Talabalar javoblariga izoh berish yoki to‗ldirish, to‗g‗ri javoblarni rag‗batlantirish; 10.
Egallangan bilimlarni tekshirish va baholash; bunda tayyorlangan savollar hamma talabalarga tarqatiladi. Savollarga javob berish uchun muayan (masalan, 10 minut) vaqt beriladi. Berilgan savol varaqlari yig‗ishtirib olingach, savollar oldindan tayyorlab qo‗yilgan javoblar bilan solishtirib tekshiriladi. To‗g‗ri javoblar ekranda ko‗rsatiladi yoki doskaga ilinadi. Har bir talaba o‗zining bilimlarini o‗zi tekshirib ko‗radi va baholaydi baholash reyting tizimida bo‗ladi, o‗qituvchi talabalar javoblariga munosabat bildiradi.yuqori baholanganlar rag‗batlantiriladi va kam baho olgan-larga tanbeh bermasdan, ularni o‗qish – o‗rganishga da‘vat etiladi; 11.
Egallangan bilimlarni yanada mustahkamlash va mustaqil ishlash ko‗nikmasini hosil qilish maqsadida uyga vazifa beriladi. Bunda beriladigan vazifa aniq bo‗lishi, berilgan vazifaning bajarilish shakli (referat, konspekt qilish, misol va masalalarni yechish) aniq bo‗lishi zarur. 9
Matematika fanini, o‗rganishda ushbularga erishishni maqsad qilib olinadi: 1. matematikaning hozirgi zamon taraqqiyotidagi o‗rni va ahamiyati anglash; 2. o‗quvchining matematik apparatning qo‗llanilishiga qiziqishi; 3. amaldagi dastur asosida matematik apparatni o‗rgatish; 4. ayrim masalalarning matematik modellarini tuza bilish va uni tahlil qilish; 5. matematik fikrlash va xulosa chiqarish; 6. matematik bilimlarni chuqurlashtirishga yo‗naltirib, bu bilimlarni o‗z faoliyatida qo‗llash.
10
1.2§. Zamonaviy ta’lim vositalari. Zamonaviy ta‘limni tashkil etish uchun turli innovatsion vositalardan foydalanish maqsadga muvofiqdir. Innovatsion vositalarga ekranli proektor, doska-stend, doska-bloknot, grafoproektor, elektron darslik va videodarslikni misol keltirishimiz mumkin.
prоеktsiyalаsh uchun qo‘llаnilаdigаn jihоz hisоblаnаdi. Undаn mа‘ruzа vаqtidа mаtеriаllаrni nаmоyish qilish uchun, shuningdеk guruh ishlаri tаqdimоtidа yordаmchi vоsitа sifаtidа fоydаlаnilаdi. Kоdоskоp fоydаlаnish uchun qulаy mоslаshuvchаn vоsitа bo‘lib, bir mаrtа tаyyorlаngаn plyonkаdаn ko‘p mаrtа fоydаlаnish mumkin, bundаn tаshqаri dоskа bo‘lmаgаn hоllаrdа аsоsiy tushunchа g‘оyalаr vа nаtijаlаrni o‘qituvchi plyonkаgа flоmаstеr yordаmidа to‘g‘ridаn-to‘g‘ri yozib ko‘rsаtish hаm mumkin. EHM — Elektron Hisoblash Mashinalari. 11
Hozirgi kunda ta‘lim jarayonini EHM siz tasavvur qilish qiyin. Allaqachon kompyuter o‘qituvchi uchun ham talaba uchun ham asosiy vositaga aylanib ulgurgan. Kompyuterning afzallik taraflari anchagina.Uning yordamida electron darslik va juda katta hajmli ma‘lumotlarni ihcham holatda saqlash va foydalanish imkoniyati mavjud.Kamchiligi nurlanish tufayli inson salomatligi uchun zararlidir. Kompyuter orqali elektron darslikdagi masala yechilishini quyidagichanamoyish etish mumkin. Masala. y=x
2
grafigi bilan taqqoslang.
-3
-2 -1
0 1 2 3 y(x) 18
11 6 3 2 3 6 Topilgan nuqtalarni yasaymiz va ular orqali silliq egri chiziq o'tkazamiz. 12
Grafiklarni taqqoslash uchun,
to'la kvadratni ajratish usulidan foydalanib, y=x
formulaning shaklini almashtiramiz: y=x 2 -2x+1+2=(x-1) 2 +2 Avval
y=x 2 va y=(x-1) 2
funksiyalarning grafiklarini taqqoslaymiz. Agar (x;y 1 ) nuqta y=x 2 parabolaning nuqtasi, ya'ni y 1
1 2
holda
nuqta y= (x-1) 2 funksiyaning grafigiga tegishli bo'ladi. Chunki ((x 1 +1)-1) 2 =x 1 =y 1 . Demak, y=(x-1) 2 funksiyaning grafigi y=x 2
parabola-dan uni bir birlik o'ngga siljitish (parallel ko'chirish) bilan hosil qilingan parabola bo'ladi. Endi
va
y=(x-1) 2 +2 funksiyalarning grafiklarini taqqoslaymiz. x ning har bir qiymatida y = (x- 1) 2 +2 funksiyaning qiymati y=(x-
2 taga ortiq. Demak, y = (x - 1) 2 + 2 funksiyaning grafigi y = (x- 1) 2 parabolani ikki birlik yuqoriga siljitish bilan hosil qilingan parabola bo'ladi.
13
Синf доскаси. Доска-стенд.
Shunday qilib, y = x 2 - 2x + 3 funksiyaning grafigi y = x 2 parabolani bir birlik o'ngga va ikki birlik yuqoriga siljitish natijasida hosil qilingan parabola bo'ladi. Dоskа-stеnd — mаshg‘ulоtlаrdа o‘quv munоzаrаlаri, аqliy hujum, guruh ishlаri vа bоshqа muhоkаmаlаr nаtijаlаrini hujjаtlаshtirishdа fоydаlаnilаdigаn o‘qitishning tеxnik vоsitаsidir. Bundа stеndgа o‘shа kаttаlikdаgi qоg‘оz qo‘yilаdi vа ungа turli rаngdаgi hаmdа shаkldаgi kаrtоchkаlаr yopishtirilаdi. Mаshg‘ulоt vаqtidа stеnddа mаzkur kаrtоchkаlаr yordаmidа sxеmаlаr, tuzilmаlаr, shаrhlаr vа shu kаbilаrni tuzish mumkin. Dоskа-stеndning аfzаlligi shundаki, undа kаrtоchkаlаr (sxеmаlаr, tuzilmаlаr, shаrhlаr vа hokazo) jоylаshuvini xоhlаgаn vаqtdа o‘zgаrtirish imkоniyati mаvjud. Shuningdеk dоskа–stеnd bilаn ishlаgаndа qisqа vаqt ichidа bаrchа tinglоvchilаrning fikr– mulоhаzаlаri vа g‘оyalаrini qаmrаb оlish vа qаyd etish imkоniyatigа egа bo‘linаdi.
O‘quv аuditоriyalаri uchun dоskаlаr tizimi 14
2-bob. Matematikani o’qitishning an’anaviy vositalari 2.1§. Algebrani o’qitishda an’anaviy ta’lim vositalari Eng asosiy vositalardan biri bu sinf dоskаsi – o‘quv mаtеriаlini vizuаl nаmоyish qilishning аn‘аnаviy vа qulаy vоsitаsidir. Undаn o‘quv mаtеriаlining аsоsiy tаyanch nuqtаlаrini bеlgilаshdа, yoki birоr nаrsаni tеz yozish lоzim bo‘lgаndа fоydаlаnish judа qulаydir. Bundаn tаshqаri sinf dоskаsi tа‘lim muаssаsаsining hаr bir
o‘quv xоnаsidа mаvjuddir.
Kаmchiligi: yangi mаtеriаlni tushuntirish uchun dоskаdа yozilgаnlаrni o‘chirishgа to‘g‘ri kеlаdi vа аvvаl yozilgаnlаrni qаytа ko‘rsаtish imkоni bo‘lmаydi.Bundаn tаshqаri o‘qituvchi dоskаgа hоlаtdа bo‘lаdi vа uni eshitish qiyin bo‘lаdi. Algebrani ananaviy o‘qitishda o‘qituvchiga doska, bo‘r yetarli bo‘ladi, lekin biz bilamizki, har qanday maktab yoshidagi bolaning diqqat e‘tiborini ko‘pi bilan 20 daqiqagina jalb etish mumkin. Bu qisqa vaqt ichida o‘quvchiga kerakli ma‘lumotlar yetkazilishi lozim bu esa har qanday pedagokdan katta mahorat talab qiladi. Algebraning ba‘zi mavzulari uchun jumladan: trigonometriya, funksiya tushunchasi kiritilayotgan vaqtda an‘anaviy ta‘lim vositalarining o‘zi kamlik qiladi, bu mavzularni maxsus ko‘rgazmali qurollar yordamidan foydalangan holda o‘quvchilarga yetkazib berish maqsadga muvofiqdir. Masalan proektor yordamida berilgan funksiyaning grafigini 15
namoyish qilish orqali ushbu funksiyaga oid boshqa tushunchalarni ham izohlab ketish mumkin. Dоskа–blоknоt — bu vаrаqаlаnаdigаn qоg‘оzli dоskа bo‘lib, ungа mаrkеr bilаn yozilаdi. U turli muhоkаmаlаr yakunlаri vа nаtijаlаrni yaqqоl nаmоyish etishdа hаmdа eng muhim аhbоrоtlаrni qаyd etishdа qo‘llаnilаdi. Uning аfzаlligi shundаki, hоhlаgаn vаqtdа оldingi yozilgаnni qo‘yish hаm mumkin.
Dоskа–blоknоt Pedagogik texnalogiyalarni ham o‘qituvchi uchun ta‘lim vositasi sifatida qarash mumkin.quyidagi jadvalda shunday texnalogiyalardan biri keltirilgan.
16
Matematika darslarida pedagogik texnologiyalar va ulardan ta‘limda foydalanish. № MAVZULAR Ma‘ru za
A ma li y o t Semi n ar L ab ara to ri y a Jam i 1 1. Pedagogik texnologiya tushunchasi, uning ta‘riflari va metodikadan farqi.
2 - - - 2 2 2. Pedagogik texnologiya turlari va dars modullari. 2 - - - 2 3 3.
O‘quv fanlari misolida darslar mazmuni va jarayoni modullarini belgilash mashqlari. - 2
- 2 4 4. Interfaol ta‘lim, uning shakllari va ishtirokchilari. 22 -
- 2 5 5. Interfaol ta‘lim shakllarini amalda qo‘llash mashqlari. - 4
- 4 6 6. Muammoli ta‘lim texnologiyasi asoslari. 2 - - - 2 7 7.
Muammoli ta‘lim mashg`ulotlarini tashkil etish va boshqarish. - 2 - - 2 8 8.
Tinglovchilarning turli pedagogik texnologiyalar bo‘yicha dars ishlanmalari taqdimoti. - 2
- 2
Jami: 8 10 - - 18
17
2.2§. Geometriyani o’qitishda an’anaviy talim vositalari Asboblar, uskunalar, jadvallar, chizg‘ich, sirkul, doska, bo‘r, transporter, darslik. Geometriya fani o‘quvchilar uchun biroz murakkablikni keltirib chiqarishi mumkin. Shu sabab texnik vositalardan foydalanish har bir o‗quvchiga individual yondashuvni ta‘minlashi va turli darajadagi murakkablikka ega topshiriqlarni ishlab chiqish, individual qobiliyati hamda tayyorgarligiga qarab bir dars doirasida turli o‗quvchilarga taklif etishni ta‘minlashi mumkin bo‗ladi. Shuni ta‘kidlaymizki, ―Oliy matematika‖ fani oliy ta‘limda asosiy tayanch fan ekanligi, uning bo‘limlari ehtimollar nazariyasi va matematik statistika, informatika, chiziqli va nochiziqli dasturlash, makro va mikro iqtisod, ekonometriya, iqtisodiy tahlil, moliyaning miqdoriy metodlari, logistika va boshqa fanlarning asosiy bilimlarini egallashda muhim qurol sifatida ishlatilishi e‘tiborga olinadi. Ananaviy metodlarning ibtidosini ilk falsafiy va pedagogik tizimlar tashkil etadi hozirgi davrda ulardan 5 tasi inobatga olinadi: amaliy, ko‘rgazmali, ifodali, kitob bilan, video darslik. Matematika darsining o‗ziga xos tomonlari, eng avvalo, bu o‗quv predmetining xususiyatlaridan kelib chiqadi. Bu xususiyatdan biri shundan iboratki, unda arifmetik material bilan bir vaqtda algebra va geometriya elementlari ham o‗rganiladi. Talabalarning psixologik imkoniyatlari va o‘qish- o‘zlashtirish faoliyati natijalari o‘zaro bir-biriga doimo mos kelavermaydi, shuning uchun psixologik imkoniyat va o‘zlashtirish ko‘rsatkichlari natijalari sistemali ravishda hisobga olib boorishi zaruriyati tug‘iladi. Ayni mana shu borada AQSh ta‘lim tizimida olib borilayotgan izlanishlar ijobiy natija bermoqda.Bunda mutahassislar tomonidan tuzilgan mahsus testlar yordamida talabalarni quyidagi guruhlarga ajratishadi. Vizual talaba-ko‘rish orqali malumotlarni samarali qabul qiladi Audial talaba –eshitish orqali Reflektor qobiliyatli talaba –tahlil qilish,tajriba,soolishtirish orqali
18
Introvert talaba –kam muloqot qiladi ,energiyasi ichida bo‘ladi chuqur o‘ylab tez o‘zlashtiradi Exstrovert talaba –ko‘p gapiradi ,tinmay energiya sarflaydi bir joyda tura olmaydi.
Endi ―Geometriya‖ fanining ―Fazoda tekislik tenglamalari‖ amaliy mashg‘ulot darsida ilg‗or pedagogik texnologiyalarni qo‗llab, o‗qitish-o‗rgatish haqida fikr yuritamiz. Mavzu: Fazoda tekislik tenglamalari Vaqti 2 soat Talabalar soni: 25 nafardan oshmasligi Kerak O‘quv
mashg‗uloti shakli
Individual topshiriqlarni bajarishga asoslangan amaliy mashg‗ulo Mashg‗ulot rejasi 1. Fazoda Dekart koordinatlar sistemasi va asosiy masalalarпф oid misollar iechish. 2. Berilgan nuqtadan o‘tib, berilgan vektorga perpendikulyar bo‘lgan tekislik tenglamasini muayan misollarda chiqarish. 3. Tekislikning umumiy tenglamasi va uning xususiy hollariga misollar iechish. 5. Tekislikning kesmalar bo‘yicha tenglamasiga doir misollar iechish . 6. Berilgan uchta nuqtalardan o‘tuvchi tekislik tenglamasiga oid misollar iechish Asosiy tushuncha va atamalar Fazoda nuqtaning o‗rni, aplikata, oktantlar, koordinat tekisliklari, ikki nuqta orasidagi masofa, kesmani berilgan nisbatda bo‗lish, sirt va uning tenglamasi, sirtning tartibi, sferik sirt, fazoda tekislik, normal vektor, tekislikning umumiy 19
tenglamasi, tekislikning kesmalar bo‗yicha tenglamasi, berilgan uchta nuqtadan o‗tuvchi tekislik, ikki tekislik orasidagi burchak, nuqtadan tekislikkacha bo‗lgan masofa, ikki tekislikning parallelligi va perpendikulyarligi. Amaliy
mashg‗ulotining maqsadi
Fazoda tekislik tenglamalari haqidagi bilimlarni mustahkamlash va ularni chuqurlashtirish.. Pedagogik vazifalar O‗quv faoliyati natijalari 1.Mavzu
bo‘yicha bilimlarni tizimlashtirish, mustahkamlash. 2.O‘quv materiallari bilan
ishlash ko‘nikmalarini hosil qilish. 3.
Fazoda Dekart
koordinatlar sistemasi va asosiy masalalarga oid misollar iechish. 4. Berilgan nuqtadan o‘tib, berilgan vektorga perpendikulyar bo‘lgan tekislik tenglamasini muayan 1.Fazoda Dekart koordinatlar sistemasi va asosiy masalalarga oid misollar iecha bilish.
2. Berilgan nuqtadan o‘tib, berilgan vektorga perpendikulyar bo‘lgan tekislik tenglamasini muayan misollarda chiqa bilish. 3. Tekislikning umumiy tenglamasi va uning xususiy hollariga misollar iechni bilish.
4.Tekislikning kesmalar bo‘yicha tenglamasiga doir misollar iecha bilish . 5. Berilgan uchta nuqtalardan o‘tuvchi tekislik tenglamasiga oid misollar iechni bilish.
20
misollarda chiqarish. 5. Tekislikning umumiy tenglamasi va
uning xususiy
hollariga misollar iechish. 6.
Tekislikning kesmalar bo‘yicha tenglamasiga doir
misollar iechish . 7.
Berilgan uchta
nuqtalardan o‘tuvchi tekislik tenglamasiga oid misollar iechish. Ta‘lim
usuli va
texnikasi Amaliy mashg‗uloti, tezkor-so‗rov, aqliy hujum, pinbord, suhbat, munozara, insert. Ta‘lim shakli Frontal, jamoaviy(guruhli). Ta‘lim vositalari Ma‘ruza matni, amaliy mashg‗ulot bo‗yicha o‗quv materiallari, proektor, axborot texnologiylari vositalari. Ta‘lim berish sharoiti Maxsus texnika vositalari bilan jihozlangan, guruhli shaklda ishlashga mo‗ljallangan auditoriya Manitoring va
baholash Og‗zaki so‗rov, kuzatish, test.
Oliy ta‘limning asosiy vazifalariga ko‘ra talabalarni yuksak ko‘rsatkichli ta‘limni ta‘minlash va DTS ga muvofiq ravishda xozirgi zamon ta‘limiy va kasbiy dasturlar asosida malakali kadrlar tayyorlash,hamda jamiyat talablariga 21
javob beradigan, mamlakatning iqtisodiy siyosiy sotsial taraqqiyotiga munosib hissa qo‘sha oladigan yoshlarni tarbiyalash lozim,zamonaviy fan texnika texnologiya va madaniyat yutuqlariga asoslangan holda matematika o‘qitishni tashkil etish lozim.
22
3-bob. Matematikani o’qitishda innovatsion ta’lim vositalari 3.1§. Algebra o’qitishda innovatsion ta’lim vositalari EHM — Elektron Hisoblash Mashinalari. Hozirgi kunda matematikani o‘qitishni tashkil etishni innovatsion yo‘llaridan biri masofaviy ta‘lim . Masofaviy ta‘limni tashkil etish vositalari quyidagilardan iborat mahsus ekran va proektor Internet brauzeri va online video, shular orqali biror bir oldindan tan-langan mavzuni masofadan turib orgatish mumkin bu asosan videokonfernsiya orqali amalga oshiriladi .
Matematikani o‗qitishda masalalar markaziy rol o‗ynaydi va o‗quv jarayonining ham vositasi, ham maqsadi sifatida e‘tirof etilishi mumkin. O‗quvchi nuqtai nazaridan masala ta‘limning maqsadidir, chunki u masala yechilishini daftarga qayd etish, natijani olish va uni to‗g‗riligini tekshirish kabi tushuniladi. O‗qituvchi nuqtai nazardan masala o‗qitish vositasi hisoblanadi. U ―ma‘lum bir matematik nazariyani shakllantirishga yordam beradigan natijalarni olish‖ uchun masalani tavsiya etadi. Mazkur holatda matematikani ―masalalar – nazariya – masalalar‖ sxemasi bo‗yicha o‗qitish haqida gapirish lozim. A.A.Stolyar masalalarni shakllantirishda nomatematik sohada yuzaga kelgan muammoli vaziyatlardan kelib chiqishni va ulardan mos masalalarni shakllantirish zarurligini ta‘kidlaydi. Maqsad bunday masalalarni matematik vositalar yordamida yechishda berilgan ma‘lumotlarning yetishmasligi, bu esa
23
nazariyani chuqurroq o‗rganish lozimligi kabi faktlarni o‗rnatishga olib keladi. Nazariy materiallarni qayta ishlash yana masalalar (matematik va amaliy) orqali amalga oshiriladi. Masalalarning ko‗p xilliligi ularni ma‘lum tanlangan asoslarga ko‗ra klassifikatsiyalash ehtiyojini keltirib chiqaradi. Bunday asoslar didaktik maqsadlar, bajaruvchi vazifalari, tuzi-lishlari, yechilish usullari va boshqalar bo‗lishi mumkin. Matematikani o‗qitish jarayonida masalalar quyidagi didaktik maqsadlarga xizmat qiladi: 1. Matematikani o‗rganishga qiziqishni orttiradi; 2. O‗rganiluvchi tushunchalar hamda harakatlar uslublarining propedevtikasini yaratadi; 3. Nazariy materiallarni (o‗rgatuvchi masalalar) ni o‗zlashtirishga yordam beradi; 4. Asosiy tipdagi masalalar (mashqlantiruvchi masalalar) ni yechish ko‗nikmalarini shakllantiradi; 5. Intelllektni, dunyoqarashni, ma‘naviy sifatlarni (rivojlantiruvchi masalalar) rivojlantirishga yordam beradi. Yuqorida ko‗rsatilgan didaktik maqsadlarni amalga oshirish butun ta‘limning maqsadiga erishish imkonini beradi. Jumladan, ma‘lum tipdagi masalalar ta‘limning alohida maqsadlariga erishishga yordam beradi.
24
3.2§. Geometriyani o’qitishning innovatsion vositalari Geometriyani o‘qitish jarayoni algebrani o‘qitishdan bir muncha farq qila-di.Geometriyada adabiyotlar bilan ishlash ko‗nikma va malakalarini shakllantirish mashg`ulоtlarda kоmpyutеrli, infоrmatsiоn va bоshqa zamоnaviy o‘qitish tехnоlоgiyalari, pеdagоgik vaziyatlarni mоdеllashtirish, pеdagоgik mazmundagi amaliy (rоlli) o‘yinlar, o‘quv – tadqikоtchilik va rеfеrat tоpshiriqlarni bajarish qo‘llaniladi. Bundan tashqari psiхоlоgо-pеdagоgik fanlar bo‘yicha darsliklar, o‘quv qo‘llanmalari, ma‘ruza matnlari ―Pеdagоgik tехnоlоgiyalar‖ faniga tеgishli bo‘lgan tarqatma matеriallar, EHM, o‘qitish ko‘rgazmalari (plakat, jadval, diagrammalar) va tехnik vоsitalaridan fоydalaniladi. Aytaylik, vertikal to'g'ri chiziq markazi O nuqtada va radiusi 1 ga teng bo'lgan aylanaga P nuqtada urinsin .
25
Bu to'g'ri chiziqni boshi P nuqtada bo'lgan son o'qi deb, yuqoriga yo'nalishni esa to'g'ri chiziqdagi musbat yo'nalish deb hisoblaymiz. Son o'qida uzunlik birligi sifatida aylananing radiusini olamiz. To'g'ri chiziqda bir nechta nuqtani belgilaylik: . ( — taqriban 3,14 ga teng bo'lgan irratsional son ekanligini eslatib o'tamiz). Bu to'g'ri
chiziqni aylanadagi P nuqtaga mahkamlangan cho'zilmaydigan ip sifatida tasavvur qilib, uni fikran aylanaga o'ray boshlaymiz. Bunda son (o'qining) to'g'ri chizig'ining, masalan, koordinatali nuqtalari aylananing, mos ravishda, shunday M 1 , M 2 , M 3 , M 4 nuqtalariga o'tadiki, PM 1
2
hokazo bo'ladi. Shunday qilib, to'g'ri chiziqning har bir nuqtasiga aylananing biror nuqtasi mos mos qo’yiladi.
26
Xulosa Men ushbu kurs ishimda ta‘lim jarayonini tashkil etishdagi ta‘lim vositalarining o‘rni va ro‘li haqida fikr yuritdim.Sifatli ta‘lim olish uchun ta‘lim vositalarining ahamiyati katta.Xalqimizda ajoyib naql bor ―Ish quroling soz bo‘lsa,mashaqqating oz bo‘lur ‖.Rivojlanib borayotgan texnikalashuv sharayotida,albatta ta‘lim vositalari ham yangilashib borishi tabiiy.Kurs ishida nomlari keltirilgan zamonaviy ta‘lim vositalaridan kelajakda akadamik litsey maktab va oily o‘quv yurtlarida foydalanilsa maqsadga muvofiq bo‘ladi va yaxshi natijalarga erishish mumkin. Ta‘lim maqsadlari, uning mazmuni, o‗qitish va ta‘lim berish usullari, nazorat va natijalarni baholashni o‗zaro bog‗liklikda loyihalash ko‗pincha an‘anaviy o‗quv jarayonida yetishmaydigan narsadir. Jaxon pedagogika fani ilmiy – texnika taraqqiyoti ta‘sirini boshdan kechirib, psixologiya, kibernetika, tizimlar nazariyasi, boshqaruv nazariyasi va boshqa fanlar yutuqlarini birlashtirib, hozirgi davrda faol yangilanish (innovatsiya) jarayonlari bosqichida turar ekan, inson imkoniyatlarini samarali rivojlantirish amaliyotiga boy mahsul bermoqda. Pedagogik texnologiya usullari dastlab o‗qitishning harakatini namunaviy vaziyatdagi belgilangan qoida bo‗yicha o‗zlashtirish talab etiladigan mahsuldor darajasi uchun ishlab chiqilgan. Mahsuldor ta‘lim har qanday ta‘limning zaruriy tarkibiy qismi hisoblanib, u insoniyat jamg‗argan tajribani aniq o‗quv fani doirasida o‗zlashtirish bilan bog‗liq. 1997-yilda qabul qilingan O‘zbekiston Respublikasining ―Ta‘lim to‘g‘risida‖gi qonuni va ―Kadrlar tayyorlash milliy dasturi‖ milliy ta‘lim taraqqiyoti va milliy kadrlar tayyorlash tizimi istiqbollarini belgilovchi xujjat sifatida bu sohadagi ishlarni rivojlantirishda yana bir tarixiy davr boshlanishiga zamin yaratdi. Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi asosiy vazifalaridan biri bu ta‘lim jarayonidagi sifat ko‘rsatkichlarini yaxshilash, ya‘ni jahon andozalariga mos, raqobatbardosh, yuqori saviyaga ega bo‘lgan mutaxassislar tayyorlashdir. Ushbu murakkab muammolarni yechimini topib, ularni amalda keng qo‘llash oliy ta‘lim tizimi xodimlari oldiga juda katta vazifalar belgilaydi. Bunda aniq 27
vazifalar sifatida bevosita o‘quv jarayonini yaxshilash, o‘quv dasturlarini yanada takomillashtirish, o‘qitishning zamonaviy pedagogik texnologiyalarini amalga joriy qilish, texnik vositalaridan keng foydalanish va shu asosda masofadan o‘qitishni keng joriy qilishdan iboratdir. Masofaviy ta‘limni tashkil etish natijasida ta‘lim olish jarayonini qulaylashtirish imkoni tug‘iladi. Kurs ishidan ko‘zlangan maqsad ta‘lim jarayonini tashkil etishda foydalaniluvchi vositalar haqida malumot berish edi. O‘sib kelayotgan yosh avlodni yetuk ma‘naviyatli, bilimli, malakali kadr etib tarbiyalash har bir pedagogning asosiy vazifasidir va bu ishlarni biz ham munosib ravishda amalga oshirilishiga o‘z hissamizni qo‘shishga harakat qilamiz.
28
Lug’at O‘zbek
Ingliz Rus
Adab Breeding Воспитанност Ahamiyat Significance Важностъ Ajoyib Astonishing Удивителъны Akademiya Academy Akadeми
Aks holda Other wise Наоборот Aksioma
Axiom Аkсиома
Aktuallik Actuality Аkтуалъностъ Algebra
Algebra Алгебра
Aloqa Reletion Связъ Aniq
Exat Ясный
Aql Mind
Разум Axborot
Repor Известния Baho Prise
Цена, стоимост Bajarmoq Carry out Исполнятъ Ball Unit off measure Балл Bandlik
Busy Занятый
Berilgan Given
Преданный Bilag‘on Learned Разг
Bilim Knowledge Знание Bilimdon Learned Знаток, знающий Bo‘lajak A future Будущий Bola
Child Дитя
Boshlang‘ich Initia
Начальный Boshqotirma Puzzle
Writing Тетрадъ
Daraja Degree
Степень Davriy
Periodical Циkличный Diqqat e‘tibor Attention Внимание Dolzarb
Culmination Кульминация Dunyoqarash World wiew Мировоззрение E‘lon
Advertisement Обьявление Egallamoq Takepossession Занимат Ekran
Movie screen Экран
29
Electron Electron Вычислительная Erishmoq Get
Достигат Eski
Old, ragged Старый
Fan Science, subject Наука Faoliyat Activity Деятелъностъ Faoliyat Activity Деятельность Foydalanmoq Use, advantage, Пользоваться Grafik Graphic
Графиk Hajm
Size Ёмкость
Hamkorlik Coexistence Содружество Ijodkor
Creator Творец
Ilg‘or Advance-guard Прогрессивный Imtiyoz
Privilege Привилегия Intilish Aspiration Стремление Isbot
Proof Доказательство Islohot Reform
Реформа Iste‘dot Ability Способность Ixtiro Invention Изобретение Izoh
Explanation, elucidation Разьяснение Jamoa
Community Общество Jarayon Process
Процесс Kashfiyot Discoveries Открытия Kelajak Future
Будущее Ko‘nikma Habit, practice, custom Навык
Ko‘rgazma Exhibition Выставка Loyiha
Project, design, undertaking Проект Mahorat
Craftsmanship, art Высокое Malaka Habit, skill Квалификация Maqsad
Aim, goal, object Намерение Masofa Distance Расстояние Muvaffaqiyat Serccess, goodluck Успех
Natija Result, outcome Результат O‘zgarish Change Перемена изменение Ommalashtirmoq Popularize Попульярным
30
Qo‘llanma Manual Пособие
Qobiliyat Capability Одарѐнный Raqobat
Competition, rivalry Конкуренсия Sezgi Feeling, sense Чуство Sharoit
Condition Условия
Ta‘lim Education, teaching Учѐба Ta‘rif
Definition, description Описание Tabaqa Estate, stratum Створка Tajriba
Ezperiment, test Эксперимент Takomillashtirmoq Perfecting, developing Совершенствоваться Talab
Demand, reduirement Требование Tayyorgarlik Preparation Подготовка Tekshirish Verification, checkup Проверка Vosita Instrument, implement, means Средство Yaratmoq Compose, create Создовать Zamonaviy Contemporary, modern Современный
31
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati 1.
O‘zbekiston respublikasi ―Ta‘lim to‘g‘risidagi qonun‖. 2.
Karimov I.A. ―Asosiy vazifamiz vatanimizning taraqiyoti va xalqimiz farovonligini yanada yuksalyirish‖. Toshkent. O‗zbekiston. 2010 . 3. Karimov I.A. ―Barcha reja va dasturlarimiz vatanimiz taraqqiyotini yuksaltirish, xalqimiz farovonligi oshirishga xizmat qiladi‖. Toshkent. O‗zbekiston. 2011. 4. O‘zbekiston respublikasi ―Ta‘lim to‘g‘risidagi qonun‖. 5. Karimov I.A. ―Asosiy vazifamiz vatanimizning taraqiyoti va xalqimiz farovonligini yanada yuksalyirish‖. Toshkent. O‗zbekiston. 2010 . 6.
Karimov I.A. ―Barcha reja va dasturlarimiz vatanimiz taraqqiyotini yuksaltirish, xalqimiz farovonligi oshirishga xizmat qiladi‖. Toshkent. O‗zbekiston. 2011. 7. Sh.Alinov,O.R.Xolmuhammedov,M.A.Mirzaxmedov. 9-―algebra‖ 2006- yil
1. www.bilimdon.uz 2. uz.wikipedia.org 3. www.tdpu.uz 4. library.tuit.uz 5. www.study.uz 6. www.elearning.uz 7. www.pedagog.uz 8. www.metodist.ru 9. www.criticalthinking.org 10. http://www.psyfactor.org/lybr7.htm 11. http://www.anovikov.ru/artikle/problem.htm89
32
Mundarija Kirish…………………………………………………………………………….3 1 bob.
Pedagogika nazariyasi va amaliyotida ta‘lim vositalari muammolari……………………………………………………………………..7 1.1§. Ta‘lim vositasi tushunchasi……………………………………………...7 1.2§. Zamonaviy tailim vositalari……………………………..……………...10 2 bob. Matematikani o‘qitishda an‘anaviy ta‘lim vositalari………………..13 2.1§. Algebrani o‘qitishda an‘anaviy ta‘lim vositalari………………………13 2.2§. Geometriyani o‘qitishda an‘anaviy ta‘lim vositalari…………………..17 3 bob. Matematikani o‘qitishda innovatsion ta‘lim vositalari…………………22 3.1§. Algebrani o‘qitishda innovatsion ta‘lim vositalari……………………….22 3.2§. Geometriyani o‘qitishda innovatsion ta‘lim vositalari………………….24 Xulosa…………………………………………………………………………..26 Lug‘at…………………………………………………………………………..28 Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati……………………………………………31 Download 0.52 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling