O’zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarni rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazimiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti mustaqil ish


Download 0.76 Mb.
bet1/10
Sana13.12.2022
Hajmi0.76 Mb.
#999456
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
Feystel tarmog‘i va uning xususiyatlari



O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARNI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI MUHAMMAD AL-XORAZIMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
Mustaqil ish

Mavzu: Feystel tarmog‘i va uning xususiyatlari




BAJARDI:To’ychiyev Xuynazavr


Tekshirdi:

III BOB. SIMMETRIK ALGORITMLAR


    1. Feystel tarmog‘i va uning xususiyatlari


Feystel tarmog‘ining qo‘llanishi ko‘pgina simmetrik blokli shifrlash algoritmlarida uchraydi. Bu kriptoalgoritmlarga misol qilib FEAL, LOCI, Khufu, Khafre Blowfish, Lucifer, CAST, shuningdek, DES, GOST 28147-89 kabi standart algoritmlarni keltirish mumkin.
Feystel tarmog‘i g‘oyasi quyidagicha ifodalanadi. Shifrlanadigan blok ikkita

L0 , R0
qismlarga ajratiladi. Feystel tarmog‘i
i raundi iterativ blokli shifrlash

almashtirishi quyidagi sxema bo‘yicha aniqlanadi:




2.


1-rasm. Feystel tarmog‘i


i raundi.

Bu yerda
Xi  Li1 , Ri1   i -raund uchun
Li1 va
Ri1 qismlarga ajratilgan

kiruvchi ma’lumot,
Yi  Li , Ri
esa
X i ni
i raund kaliti Ki
bilan F akslantirish

natijasida hosil bo‘lgan shifrma’alumot.



Feystel tarmog‘i
i raundining matematik modeli quyidagicha ifodalanadi:
Li Ri1,

R L F(R , K ).

i i1
i1 i

Feystel tarmog‘iga asoslangan algoritmlar bir necha iteratsiyadan tashkil
topgan Ki kalitlarda shifrlanadigan funksiyadan tashkil topadi. Har bir i



raunddagi shifrma’lumot
i 1
raund uchun kiruvchi (ochiq) ma’lumot hisoblanadi

yoki i
raunddagi kiruvchi ma’lumot
i 1 raund uchun shifrma’lumot

hisoblanadi. Ki raund kalitlari dastlabki K -kalitdan algoritmda ko‘rsatilgan qoida

bilan hosil kilinadi.



Feystel tarmog‘i akslantirishlarining asosiy xossasi shundan iboratki, F -raund funksiyasi qaytmas bo‘lsa ham, Feystel tarmog‘i bu akslantirishlarini qaytarib
beradi. Haqiqatan ham, yuqoridagi ifodada keltirilgan i raund matematik
modelida  - ikkilik sanok tizimida qo‘shish amali xossasidan foydalangan holda quyidagi tenglikni olish mumkin:
Ri1 Li ,
L R F L , K .
i1 i i i
Bu oxirgi tengliklar tizimi Feystel tarmog‘i asosida qurilgan shifrlash algoritmlarini deshifrlashining matematik modelini ifodalaydi. Umumiy holatda m raundli Feystel tarmog‘ining funksional sxemasi quyidagicha ifodalanadi:







    1. -rasm. m-raundli Feystel tarmog‘i.


Feystel tarmog‘i asosida qurilgan shifrlash algoritmlarida shifrlash va deshifrlash uchun bir xil algoritmdan foydalanilib, faqat raund kalitlarining
qo‘llanilishi teskarisiga o‘zgaradi, ya’ni deshifrlashda 1-raundda Km , 2 raundda



Km1
va hakozo oxirgi raundda
K1 ishlatiladi.
F (Ri1 , Ki )
funksiya bir tomonlama

bo‘lsa ham, deshifrlash natijasida bu funksiya qaytadi.
Hisoblash texnikalari qurilmalarining takomillashuvi natijasida, bugungi kunda standart sifatida qo‘llanilib kelinayotgan shifrlash algoritmlarining bardoshliligi, ularda qo‘llanilaligan akslantirishlarga bog‘liq bo‘lmagan holda, ular kalitlarining uzunliklariga nisbatan kamayadi. Yuqorida sanab o‘tilgan Feystel tarmog‘iga asoslangan shifrlash algoritmlari bugungi kunda ham standat sifatida benuqson qo‘llanilib kelinayotganligi, bunday algoritmlar akslantirishlarini saqlab qolgan holda, ularning kalitlarini uzaytirish masalasining dolzarbligi kelib chiqadi. Quyida Feystel tarmog‘iga asoslangan barcha shifrlash algoritmlarini takomillashtirish uchun umumiy bo‘lgan qoida keltiriladi.
Bugungi kunda ko‘plab amalda qo‘llanilib kelinayotgan kompьyuterlardagi arifmetik amallarni bajaruvchi qurilma ikkilik sanok tizimida 32 razryad bilan ifodalanuvchi sonlar uchun mo‘ljallangan. Kelajakda kompьyuter foydalanuvchilari uchun bundan ham katta 64, 128 va xokazo razryadli sonlar ustida arifmetik amallar bajarish imkoniyatini beruvchi tezkor qurilmalar yaratilishi tabiiy hol. Shularni hisobga olib, Feystel tarmog‘iga asoslangan

shifrlash algoritmlarini akslantirish asoslarini saqlab qolgan holda, K-kalit uzunliklarini oshirish masalasi echiladi. Mana shunday masalani echish uchun Feystel tarmog‘i quyidagicha takomillashtiriladi:


Download 0.76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling