Oʻzbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti
Download 18.95 Kb.
|
Guruh talabasi Sultonmurodova Umidaning Kompyuterni tashkillasht-fayllar.org
- Bu sahifa navigatsiya:
- Kompyuterni tashkillashtirish fanidan 3-amaliy ish Toshkent 2022
Guruh talabasi Sultonmurodova Umidaning Kompyuterni tashkillashtirish fanidan 3-amaliy ish OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI 715-21 guruh talabasi Sultonmurodova Umidaning Kompyuterni tashkillashtirish fanidan 3-amaliy ish Toshkent 2022 Amaliy ish – 3. Kompyuterni tashkil etilishining arifmetik asoslari. Turli xil sanoq tizimlarida arifmetik amallarni bajarish 2 lik, 8 lik, 10 lik, 16 lik sanoq sistemalari bilan arifmetik amallarni amalga oshirish. Sanoq sistemasi — bu, sonlarni belgilangan miqdoriy qiymatga еga bo’lgan belgilar asosida nomlash va tasvirlash usulidir. Sonlarni tasvirlash usuliga bog’liq ravishda sanoq sistema pozitsion va nopozitsion bo’ladi. Pozitsion sanoq sistemasida har bir raqamning miqdoriy qiymati uning sondagi joyiga (pozitsiyasiga) bog’liq bo’ladi. Quyidagi jadvalda pozitsion sanoq sistemaga misollar keltirilgan( 1-rasm):
1-rasm
AnAn-1An-2 … A1A0,A-1A-2 = АnВn + An-1Bn-1 + ... + A1B1 + А0В0 + A-1B-1 + А-2В-2 + ... (1) bu erda, pastki indekslar raqamning sondagi joylashgan joyini (razryadini) aniqlaydi: n — raqamlarni pozitsiyasi(o’rni); An , An-1, An-2 … A1, A0, A-1, A-2 — berilgan sonni raqamlari; indekslarning musbat qiymatlari — sonning butun qismi uchun; manfiy qiymatlar — kasr qism uchun; Misol: 23,4310=2*101+3*100+4*10-1+3*10-2 Nopozitsion sanoq sistemasida raqamlar o’zining miqdoriy qiymatini, ularning sondagi joylashishi o’zgarganda, o’zgartirmaydi. Bu turda sanoq sistemasiga Rim raqamlarini misol qilish mumkin. Bu sanoq sistemasida 7 ta belgidan foydalaniladi: I, V, X, L, C, D, M. Ularni o’nli sanoq sistemasida mos keluvchi qiymatlari: I(1) V(5) X(10) L(50) С (100) D(500) M(1000) Misol: III – 3 LIX – 59 DLV – 555 Rim raqamlarini ifodalash murakkabligi va ular ustida arifmetik amallarni bajarish qoidalari yo’qligi ularni kamchiligi hisoblanadi. Shuning uchun, undan ayrim joylarda foydalaniladi. Biz, asosan, pozitsion sanoq sistemasidagi sonlar ustida ish olib boramiz. Download 18.95 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling