Paxta(ming tonna) Mutloq o’sish

Yillar	Paxta(ming tonna)	Mutloq o’sish	Zarjirli o’sish surati	Bazisli o’sish surati
2018	1709
2019	1837.7	128.7	1.075	1.075
2020	1966.4	128.7	1.07	0.994
2021	2095.1	128.7	1.065	1.226
2022	2223.8	128.7	1.061	1.301
2023	2352.5	128.7	1.058	1.377

3-masala

2-masala

O’rtacha yillik o’sish surati (107×3+110×2)/5=108.2%

Qo’shimcha o’sish surati 110/107*100%=102.8%

1-savol

YAlpi milliy daromad (YAMD) - shu mamlakat rezidentlari va xorijiy mamlakatlar YAIMni yaratish davomida olgan birlamchi daromadlari (mulkdan olingan daromad bilan birga)ning yig’indisi

YAlpi milliy ixtiyordagi daromad (YAMID) - shu mamlakat rezidentlari tomonidan olingan birlamchi daromadlar va sof joriy transfertlar yig’indisidan iborat.
Daromadlarni birlamchi taqsimlash hisoblamasi Bu hisoblamaning o’zi quyidagi hisoblamalarni o’z ichiga oladi:

1. Daromadlarning hosil bo’lish hisoblamasi;

2. Daromadlarni birlamchi taqsimlash hisoblamasi.

Daromadlarning hosil bo’lish hisoblamasi - daromadlarni birlamchi taqsimlash hisoblamasining tarkibiy qismi hisoblanadi. Bu hisoblama ishlab chiqarish hisoblamasi kabi sektorlar bo’yicha ham, tarmoqlar bo’yicha ham tuziladi. Unda YAIMning instituttsion birliklar tomonidan moddiy mahsulot va xizmatlarni ishlab chiqaruvchilarga birlamchi daromad to’lash uchun ishlatilishi ko’rsatiladi.

Birlamchi daromadga quyidagilar kiradi:

1. Ishlab chiqarish faoliyatidan keladigan daromad ; a) YOllanma ishchilarning mehnat haqi; b)Ishlab chiqarish va importga soliq; c) Foyda va aralash daromadlar.

2. Mulkdan keladigan daromad, ya’ni boshqa instituttsion birliklarga moliyaviy va nomoliyaviy aktivlarni, shu jumladan, yer, foydali qazilmalar va boshqa noishlab chiqarish aktivlari, patent va litsenziyalarni vaqtinchalik foydalanishga berishdan keladigan daromadlar.

Ularga quyidagilar kiradi:

a) Foizlar;
b) Tashkilotlarning taqsimlangan daromadi (divident);
c) Qayta investitsiya qilinadigan chet el investitsiyalari;
d) Sug’urta polislari egalariga yuklatilgan mulk daromadi;

e) Renta. Daromad hosil bo’lish hisoblamasida mulkdan daromad aks ettirilmaydi. Daromad hosil bo’lish hisoblamasi ishlab chiqarish jarayoni bilan bog’liq taqsimlash jarayonini aks ettiradi. Uning ko’rsatkichlari tizimiga quyidagilar kiradi:

1. Mehnatga haq to’lash; 2. Ishlab chiqarishga sof soliqlar; 3. Korxonalarning yalpi foydasi; 4. Aholining aralash daromadlari.

Hisoblamaning resurs qismida bozor narxidagi YAIM va ishlab chiqarish hamda importga subsidiyalar aks ettiriladi. Foydalanish qismida esa YAIM ning birlamchi taqsimlanish unsurlari ko’rsatiladi. Bular;

 Ish haqi;
 Ishlab chiqarish va importga soliqlar;
 Asosiy fondlarning iste’moli;
 Foyda.

YAIM–AKI=SIM; YAIM+ D=YAMD;
YAMD – AKI=SMD; SIM+ D=SMM,
bu yerda D – xorijdan olingan birlamchi daromadlar qoldig’i; AKI – asosiy kapital iste’moli; SIM-sof ichki mahsulot; YAMD va SMD – yalpi va sof milliy daromad.