Pul tizimi va uni elementlari

xmlns:w="urn:schemas-microsoft-com:office:word"
xmlns="http://www.w3.org/TR/REC-html40">
Pul tizimi va uni elementlari

Pul tizimi va uni elementlari

Pul tizimi va uning asosiy elementlari Pul tizimi bu mamlakatda tarixan tarkib topgan va milliy qonunchilik bilan tasdiqlangan pul muomalasini tashkil qilish shaklidir. Pul tizimlari XVI-XVII asrlarda ishlab chiqarishning kapitalistik usulining yuzaga kelishi va qaror topishi munosabati bilan shakllangan, biroq shunday bolgan. Tovar-pul munosabatlari va ishlab chiqarishning kapitalistik usuli rivojlanishi bilan pul tizimida sezilarli olsa ham, uning ayrim elementlari bundan oldinroq paydo bozgarishlar yuz beradi.

Pul tizimi turlari pul qanday shaklda amal qilishiga bogni pul: umumiy ekvivalent - tovar sifatida, yoki qiymat belgisi sifatida bolgan. Metall pul muomalasi tizimlari va qogliq, yalishiga qarab quyidagicha pul tizimlar mavjud booz va kredit pullar muomalasi tizimlari.

Birinchi tizimda metall pul bevosita muomalada booz pullar muomalaga chiqib ketishi bilan qogladi va pulning barcha funktsiyalarni bajaradi, kredit pullar esa metallga almashinishi mumkin; Kredit va qogoz pullar muomalasi tizimi yuzaga kelgan.

Bimetalizm - pul tizimida umumiy ekvivalent rolini metall (kornatib qopincha oltin va kumush) bajargan, bu tizimda ikkala metalldan ham tangalarning erkin muomalaga chiqarilishi va ularning cheksiz almashishiga amal qilingan. Parallel valyuta tizimida ikki metall qiymati stixiyali, metallning bozor bahosiga munosib tarzda belgilangan. Bu pul tizimida davlat metallar orasidagi mutanosiblikni oygan. Oltin va kumush tangalarning chiqarilishi va ularning aholi tomonidan qabul qilinishi ana shu mutanosiblikka muvofiq amalga oshirilgan.

Bimetalizm XVI-XVII asrlarda keng tarqalgan boarbiy Evropaning qator mamlakatlariga esa XIX asrgacha etib kelgan. 1865 yili Frantsiya, Belgiya, Shveytsariya va Italiya mamlakatlari bimetalizmni xalqaro sulh - Lotin tanga Ittifoqi yordamida saqlab qolishga urinishgan. Tuzilgan konventsiyada ikkala metalldan ham 5 frank va undan yuqori qiymatli tangalarni chiqarish, oltin va kumush ornatish shartlari kolib Grtasida 1:15,5 qiymat mutanosibligini ozda tutilgan.

Biroq bimetallik pul tizimining qojalik ehtiyojlariga mos kelmasdi, chunki qiymat ozida ikki metall - oltin va kumushning qoglchovi bornatiladigan nisbat ularning bozor narxiga tori kelmas edi.

• Biroq bimetallik pul tizimining qojalik ehtiyojlariga mos kelmasdi, chunki qiymat ozida ikki metall - oltin va kumushning qoglchovi bornatiladigan nisbat ularning bozor narxiga tori kelmas edi.

XIX asr oxirida kumush ishlab chiqarishning arzonlashishi va uning qadrini yoni yomon pullar muomaladan yaxshilarini chiqarib tashlagan. Kapitalizm taraqqiyoti mustahkam pul, yagona umumiy ekvivalent boz oshatib berdi.

• XIX asr oxirida kumush ishlab chiqarishning arzonlashishi va uning qadrini yoni yomon pullar muomaladan yaxshilarini chiqarib tashlagan. Kapitalizm taraqqiyoti mustahkam pul, yagona umumiy ekvivalent boz oshatib berdi.

Monometalizm - bu pul tizimida yagona metall (oltin yoki kumush) umumiy ekvivalent va pul muomalasining asosi bolgan.

• Monometalizm - bu pul tizimida yagona metall (oltin yoki kumush) umumiy ekvivalent va pul muomalasining asosi bolgan.

Chor Rossiyasida kumush monometalizmi tizimi 1839-1843 yillarda olgan. Keyichalik muomalaga kredit biletlari ham chiqarilgan, ular kumush tanga bilan teng muomalada qatnashgan va erkin tarzda metallga almashtirilgan. Lekin bu islohot sotkazilgan pul islohoti natijasida qabul qilingan. Pul birligi kumush rubli bonayotgan krepostnoylik tizimi davlat byudjeti va tashqi savdo balansi taqchilligi sharoitida pul muomalasini uzoqroq muddatga tartibga sola olmagan.
http://muhaz.org