Qidiruv usullarini tadqiq qilish

---

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT
TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI
RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI MUHAMMAD AL-
XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT
TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
MALUMOTLAR BAZASI FANIDAN
MAVZU::. QIDIRUV USULLARINI TADQIQ QILISH
2-Amaliy ishi
Bajardi_SWD006-guruh talabasi
Avloqulov Sarvar
Tekshirdi: 
Bo“riev Yusuf

---

Ishdan maqsad: talabalar berilgan tuzilmaning shakliga qarab biror kalitga mos elementni 
qidirishning optimal usulini qo’llashni o’rganishlari va qidiruv usullarining samaradorligini 
taqqoslashlari kerak.
Kompyuterda ma’lumotlarni qayta ishlashda qidiruv asosiy amallardan biri hisoblanadi. 
Uning vazifasi berilgan argument bo’yicha massiv ma’lumotlari ichidan mazkur argumentga mos 
ma’lumotlarni topish yoki bunday ma’lumot yo’qligini aniqlashdan iborat. 
Ixtiyoriy ma’lumotlar majmuasi jadval yoki fayl deb ataladi. Ixtiyoriy ma’lumot (yoki 
tuzilma elementi) boshqa ma’lumotdan biror bir belgisi orqali farq qiladi. Mazkur belgi kalit deb 
ataladi. Kalit noyob bo’lishi, ya’ni mazkur kalitga ega ma’lumot jadvalda yagona bo’lishi mumkin. 
Bunday noyob kalitga boshlang’ich (birinchi) kalit deyiladi. Ikkinchi kalit bir jadvalda 
takrorlansada u orqali ham qidiruvni amalga oshirish mumkin. Ma’lumotlar kalitini bir joyga 
yig’ish (boshqa jadvalga) yoki yozuv sifatida ifodalab bitta maydonga kalitlarni yozish mumkin. 
Agar kalitlar ma’lumotlar jadvalidan ajratib olinib alohida fayl sifatida saqlansa, u holda bunday 
kalitlar tashqi kalitlar deyiladi. Aks holda, ya’ni yozuvning bir maydoni sifatida jadvalda saqlansa 
ichki kalit deyiladi.
Kalitni berilgan argument bilan mosligini aniqlovchi algoritmga berilgan argument bo’yicha 
qidiruv deb ataladi. Qidiruv algoritmi vazifasi kerakli ma’lumotni jadvaldan topish yoki yo’qligini 
aniqlashdan iboratdir. Agar kerakli ma’lumot yo’q bo’lsa, u holda ikkita ishni amalga oshirish 
mumkin:
1. Ma’lumot yo’qligini indikatsiya qilish (belgilash)
2. Jadvalga ma’lumotni qo’yish.
Faraz qilaylik, k – kalitlar massivi. Har bir k(i) uchun r(i) – ma’lumot mavjud. Key – 
qidiruv argumenti. Unga rec - informatsion yozuv mos qo’yiladi. Jadvaldagi ma’lumotlarning 
tuzilmasiga qarab qidiruvning bir necha turlari mavjud.
3.Ketma-ket qidiruv usulidan foydalanib, ro‘yhat eng kichik elementini toping. 
#include 
using namespace std;
int findMin(int arr[], int n)
{
int min_ele = arr[0];
for (int i = 0; i < n; i++) {
if (arr[i] < min_ele) {
min_ele = arr[i];
}
}
return min_ele;
}
int main()
{
int arr[] = { 55, 36, 91, 82, 73, 40 };
int N = sizeof(arr) / sizeof(arr[0]);
cout << findMin(arr, N) << endl;

---

.
xulosa
Men bu mavzudan qidirish usulllari va ularni qay tartibda ishlashini urganib oldim