Reja: - 1. Qoliplarni mashinalarda tayyorlash
- 2. Qoliplarni qo’lda tayyorlash
Qo’lda qolip tayyorlashda ish unumining pastligi, qolip ma- teriallarining bir tekis zichlanmasligi, malakali ishchilar talab etilishi va boshqalar qoliplash mashinalarni yaratilishi va ulardan keng foydalanishni taqozo etdi. Mashinalarda qoliplar tayyorlashda og‘ir ishlarni mashina bajarib, bu qoliplarda olingan quymalar aniq o‘lchamli, tekis yuzali bo‘lib, mexanik ishlovlarga belgilangan qo‘l mehnati kamayadi va metall tejaladi. - Qo’lda qolip tayyorlashda ish unumining pastligi, qolip ma- teriallarining bir tekis zichlanmasligi, malakali ishchilar talab etilishi va boshqalar qoliplash mashinalarni yaratilishi va ulardan keng foydalanishni taqozo etdi. Mashinalarda qoliplar tayyorlashda og‘ir ishlarni mashina bajarib, bu qoliplarda olingan quymalar aniq o‘lchamli, tekis yuzali bo‘lib, mexanik ishlovlarga belgilangan qo‘l mehnati kamayadi va metall tejaladi.
- Quymakorlik sexlarida foydalaniladigan mashinalarning ishlash prinsiplariga ko’ra: 1)presslovchi; 2)silkituvchi;3) silkitib
presslovchi; 4)qum otar kabi asosiy turlari bor - presslovchi; 4)qum otar kabi asosiy turlari bor
- Ishlatilishiga sarflanayotgan energiyaga ko‘ra dastaki, pnevmatik, gidravlik, mexanik mashinalarga ajratiladi.
- 1. Qoliplarni presslovchi mashinada tayyorlash. Bunday mashinalar konstruktsiyasiga ko‘ra opokadagi qolip materialni ustidan va silkitib preslovchilarga bo‘linadi.
- Stol porshen bilan birga yasalgan bo‘lib, porshen silindr ga kiritilgan, stol ga model taglik plitasi, unga esa model oʻrnatilgan. Opoka quloqlari esa taglik plita shtirlariga kiritilgan.
Opoka ustiga rama o’rnatilgan. Opokaga qolip materiali bunkerdan kiritiladi. Mashinani yurgizish uchun unga havo kiritish teshigi orqali 5-7 atm gacha siqilgan havo haydaladi. Silindrning pastki qismiga kirgan havo porshenni yuqoriga ko‘tarib, traversaga biriktiril- gan kolodkani ramaga kirayotganda opokadagi materialni zichlaydi.Havo haydash to‘xtatilgach, opokali tizim o‘z og‘irligi hisobiga pastga harakatlanib, porshen tagidagi havoni tashqariga haydaydi, stol esa dastlabki vaziyatga qaytadi. Bu sikl bir necha marta takrorlanib qolip tayyorlanadi. - Opoka ustiga rama o’rnatilgan. Opokaga qolip materiali bunkerdan kiritiladi. Mashinani yurgizish uchun unga havo kiritish teshigi orqali 5-7 atm gacha siqilgan havo haydaladi. Silindrning pastki qismiga kirgan havo porshenni yuqoriga ko‘tarib, traversaga biriktiril- gan kolodkani ramaga kirayotganda opokadagi materialni zichlaydi.Havo haydash to‘xtatilgach, opokali tizim o‘z og‘irligi hisobiga pastga harakatlanib, porshen tagidagi havoni tashqariga haydaydi, stol esa dastlabki vaziyatga qaytadi. Bu sikl bir necha marta takrorlanib qolip tayyorlanadi.
Bu mashinalarda qolip tayyorlashda model atrofidagi material zichligi opokaning boshqa qismidagi zichligidan pastroq bo’ladi. Shu boisdan bu mashinalardan balandligi 200 mm dan ortiq bo‘lmagan quymalar qolipini tayyorlashda foydalaniladi - Bu mashinalarda qolip tayyorlashda model atrofidagi material zichligi opokaning boshqa qismidagi zichligidan pastroq bo’ladi. Shu boisdan bu mashinalardan balandligi 200 mm dan ortiq bo‘lmagan quymalar qolipini tayyorlashda foydalaniladi
- 2. Silkitib presslovchi mashinalarda qolip tayyorlash. Bu mashinalarda qolip tayyorlashda model atrofidagi qolip materialining zichligi opokaning boshqa joylariga qaraganda yuqoriroq bo‘ladi. Shu sababli bu mashinalardan balandligi 250-400 mm gacha bo’lgan quymalar qolipini tayyorlashda foydalaniladi.
Uning kamchiligiga barxam berish uchun presslovchi va silkitib presslovchi aralash konstruktsiyali mashinalar yaratilgan - Uning kamchiligiga barxam berish uchun presslovchi va silkitib presslovchi aralash konstruktsiyali mashinalar yaratilgan
- 3. Qoliplarni qum otar mashinalarda tayyorlash. Yirik quymalar qoliplarini tayyorlashda bu mashinalardan foydalaniladi. Bunda opokaga qolip materiallari otilib, zichlanadi. Qolip materiali transportyordan bunker , voronka , transportyorlar orqali kallak ga uzatiladi. Kallak kovshi 1 katta tezlikda (1350-2000 ayl/-min) aylanib qolip materiallarini katta kuch bilan opokaga otib zichlaydi va ish kallagini zaruratga ko‘ra opokani turli joyiga oson sura olinadi.
Modelning qolipdan ajratilishiga ko‘ra opokani ko‘tarib, modelni undan tortib tushirish, taglik plitani aylantirib modelni ko‘tarish bilan opokadan ajratuvchi xillari bor. - Modelning qolipdan ajratilishiga ko‘ra opokani ko‘tarib, modelni undan tortib tushirish, taglik plitani aylantirib modelni ko‘tarish bilan opokadan ajratuvchi xillari bor.
- Qo’lda qoliplarni tayyorlash uchun model yasaladi. Bunda quyma chizmasi o’lchamlariga metallni cho‘ktirish (usadka) qiymati hisobga olinadi. Bunda sterjen quyish joylarini olish ham hisobga olinadi.
- Maxsus stol yuzasiga tag taxta qo‘yilib,unga model o‘rnatiladi. Past opok modelga kiygiziladi. Qolip materiali quymaga yopishmasligi, quyma yuzasi tekis chiqishi uchun model yuzasi
ga bir oz toza qum sepiladi. Qolip materiali opoka to‘lguncha solinib shibbalanib boriladi. Qolipning gaz o‘tkazuvchanligini oshirish uchun six-bigiz yordamida bir necha kichik kanalchalar ochiladi. Opoka ustiga modelning ikkinchi tag-taxtasi qo‘yilib, birgalikda 180°ga aylantirib stolga qo’yiladi - ga bir oz toza qum sepiladi. Qolip materiali opoka to‘lguncha solinib shibbalanib boriladi. Qolipning gaz o‘tkazuvchanligini oshirish uchun six-bigiz yordamida bir necha kichik kanalchalar ochiladi. Opoka ustiga modelning ikkinchi tag-taxtasi qo‘yilib, birgalikda 180°ga aylantirib stolga qo’yiladi
Foydalanilgan adabiyotlar
Do'stlaringiz bilan baham: |
