Qo‘llanma pdf

TARIX DARSLI KLARI ASOSID A TUZILGA N ^1

	“Bir xil xususiyatli” xudolar:
	Apis, Ishtar, Astar, Anaxita, Demetra – hosildorlik xudolari.
	Amon-Ra, Shamash, Mitra, Gelios, Amitirasu – quyosh xudolari.
	Ea, Xapi, Neptun, Poseydon, Anaxita – suv xudolari.
	Ganesha, Afina, Tot – donishmandlik xudolari.
	Xatxor, Ishtar, Venera – sevgi xudolari.
	Xatxor, Bastet – go‘zallik xudolari.
	Xatxor, Apollon – musiqa xudolari.
	Maat, Femida, Yustitsa – adolat xudolari.
	Tot, Sin, Sina – oy xudolari.
	Mars, Ishtar, Astar, Ares – urush xudolari.
	Aid, Anubis, Ossiris – marhumlar saltanati xudolari.
	Gefest, Vulkan – temirchilik xudolari.
	Poseydon, Neptun – dengiz xudolari.
	Indra, Yupiter – momaqaldiroq xudolari.
	Diana, Artemida – ov xudolari.
	Mitra, Apollon – yorug’lik xudolari.
	Zevs, Yupiter – osmon xudolari.
	Ptax, Amon, Yupiter, Afina – shahar yoki davlat homiysi bo’lgan 7-sinf O’zbekiston tarixida YETTISUV bilan bog’liq ma’lumotlar: Ilk o’rta asrlarda sug‘d tili xalqaro savdo tili sifatida Yettisuv va Farg‘ona,Sharqiy Turkiston, Xitoy hududlarida foydalanilgan. Turklarning g‘arbga tomon yurishlariga Istami boshchilik qiladi. Unga“Yabg‘u xoqon” degan unvon beriladi. Tez orada Yettisuv va Sharqiy Turkistonga tutashgan yurtlarda yashovchi turkiy qabilalar bo‘ysundiriladi. Yettisuv, Sharqiy Turkiston, Sirdaryo va Amudaryo havzalari hamda ulargatutashgan hudud G‘arbiy xoqonlik tomonidan idora etilgan. G’arbiy xoqonlikning qarorgohi Yettisuvda joylashgan. Qadimgi ko‘kturk bitiklari (Kultegin va Bilga xoqon bitiklari) Oltoy va Sharqiy Turkistondan tashqari, Yettisuv, Farg‘ona va Zarafshonvodiylaridan topilib, o‘rganilgan. 2

	720-yilda Sug‘dda boshlandi. Qo‘zg‘olonga Sug‘d ixshidi G‘urak va Panjikent hokimi Divashtich boshchilik qiladilar.Sug‘dliklarga yordam berish uchun Yettisuvdan turk lashkarlari keladi. Sug‘ddagi barcha hokimliklar aholisi ko‘tariladi. VIII asr o‘rtalarida Yettisuv o‘lkasida Qarluqlar davlati tashkil topdi. Qoraxoniylar davlati, Xoqoniya – Sharqiy Turkiston, Yettisuv va Tyanshanning janubiy yonbag‘rida tashkil topgan davlat. Yettisuvga joylashib olgan qoraxitoylar tez orada Sirdaryoning o‘rta oqimiga tomon yurish boshlaydilar. 1210-yilda Talos vodiysida qoraxitoylar mag‘lubiyatga uchraydi.Yettisuvgacha bo‘lgan yerlar Xorazmshohlar davlati tasarrufiga o‘tadi. Xorazmning shimoli g‘arbiy va g‘arbiy chegarasi Orol va Kaspiy dengiz sohillaridan janubi g‘arbda Iroqqa qadar borar edi. Janubi sharqiy hududlari G‘azna viloyatidan, shimoli sharqiy chegarasi esa Yettisuv va DashtiQipchoqdan o‘tar edi. 1224-yilda Chingizxon tomonidan Chig‘atoy tasarrufiga berilgan Movarounnahr, Yettisuv va Sharqiy Turkistonda Chig‘atoy ulusi tashkil topdi. Yettisuvda yashayotgan mo‘g‘ullar Movarounnahrga ko‘chib kelganlarni “qoraunas”(duragay), Movarounnahrda yashayotgan mo‘g‘ullar esaularni “jete” (qaroqchi, talonchi) deb atay boshladilar. Chig‘atoy ulusining Sharqiy Turkiston va Yettisuv qismi Mo‘g‘uliston deb atala boshlandi. O‘zbeklar alohida etnik birlik (elat) bo‘lib, Movarounnahr,Xorazm, Yettisuv, qisman Sharqiy Turkistonning g‘arbiy mintaqalarida shakllangan. Shuningdek, Janubiy Sibir, Oltoy,Yettisuv, Sharqiy Turkiston hamda Volga va Ural daryosi bo‘ylaridan turli davrlarda Movarounnahrga kirib kelganetnik guruh ham o‘zbek xalqi etnogenezida ishtirok etadilar. 7 raqami bilan bog’liq voqelar:
	Mahmud Qoshg’ariy arab, fоrs,turkiy kabi 7-8 tilni puxta egallagan.
	Xonbandi suv omborining qurlishida suvning bosim kuchi hisobga olinganligi XVII asr mashhur fransuz fizigi Blez Paskal tomonidan suvning bosim kuchi to‘g‘risida yaratilgan kashfiyotdan qariyb 7 asr muqaddam movarounnahrlik muhandislarga ma’lum ekanligidan dalolat beradi.
	Urganchliklar dushmanning harbiy kuch va zirhli qurollarining stunligiga qaramay o‘z ona shahrini 7 oy mudofaa qiladilar.
	Amir Tarag’ay Yosh Temurni 7 yoshidayoq madrasaga o‘qishga beradilar.
	Sharafiddin Ali Yazdiy qo‘shinni 7 qo‘lga – qismga bo‘lib joylashtirish tartibini birinchi bo‘lib Amir Temur joriy qilgan deb yozadi.
	Amir Temur 1371–1390-yillarda olib borgan 7 harbiy yurishdan keyin Mo‘g‘ulistonda tinchlik o‘rnatish va uni o‘zining ta’sir doirasiga kiritib olishga muvaffaq bo‘ldi.
	Amir Temurning 7 yillik harbiy yurishlari 1399-1404-yillarni o’z ichiga oladi.