Qrafiki verilənləri daxil etmə qurğuları

Qrafiki verilənləri daxil etmə qurğuları.
Qrafiki informasiyaları daxil etmək üçün skanerlər, qrafiki planşetlər (dicitayzerlər) və rəqəmli fotokameralar adlanan qurğulardan istifadə edirlər. Skanerlər bir neçə
modifikasiyada istehsalolunur:
1. Planşetli skanerlər.
Planşetli skanerlər şəffaf (aydın) və qeyri-şəffaf (tutqun) vərəqdən qrafiki informasiyaları daxil etmək üçün nəzərdə tutulmuşdur. Bu qurğuların fəaliyyət prinsipi ondan ibarətdir ki, materialın səthindən əks olunmuş (və ya aydın materialın içərisindən keçən) işıq şüası xüsusi elementlərlə qeyd olunurlar. Qeyd edək ki, planşetli skanerlərin köməyilə kağız üzərindəki mətnləri də daxil etmək olur. Bu halda mətnin qrafiki obrazı kompüterə daxil olunur və bundan sonra xüsusi OCR (optik simvolların oxunması) proqramı vasitəsilə qrafiki obraz elektron mətnə çevrilir. Planşetli skanerlərin əsas parametrləri bunlardır:
• skanerə etmə imkanı (skanerə etmə zamanı bir düymdəki nöqtələrin miqdarı);
• məhsuldarlıq;
• dinamik diapazon (dinamik diapazon təsvirin daha işıqlı sahələrin parlaqlığının daha tutqun sahələrin parlaqlığına nisbətinin loqarifmi ilə təyin olunur);
• skanerə olunan materialın maksimal ölçüsü. Ofis işlərində istifadə edilən planşetli skanerlərin
skanerəetmə imkanı tipik göstəricisi: 600-1200 dpi (dpi-dots per inch-bir düymdə olan nöqtələrin miqdarı) aralığıdır.
2. Əl skanerləri Əl skanerlərinin iş prinsipi əsasən planşetli skanerin iş prinsipinə uyğun gəlir. Fərq onunla bağlıdır ki, skanerləşmənin müntəzəmliyi və dəqiqliyi qeyri-qənaətbəxş təmin olunur. Əl skanerinin, skanerəetmə imkanı 150-300 dpi-dən ibarətdir.
3. Barabanlı skaner. Bu tip skanerlərdə skanerləşmə üçün nəzərdə tutulan əsas material yüksək sürətlə fırlanan barabanın silindrik səthinə bərkidilir. Bu tip qurğu fotoelektron artırıcıları sayəsində ən yüksək skanerəetmə imkanı (2400- 5000 dpi aralığında) təmin edirlər. Onları yüksək keyfiyyətə malik olan ilkin təsvirlər üçün istifadə edirlər, lakin onlar az
xətti ölçüyə (fotoneqativlər, slaydlar və b.) malik olan təsvirlər
üçün yaramır.
4. Forma skanerləri.
Belə skanerlər, verilənləri me-
xaniki və ya əl ilə doldurulmuş standart formalardan daxil
etmək üçün nəzərdə tutulmuşlar. Belə zərurət əhalinin siyahıya
alınmasında, səsvermənin nəticələrinin hesablanmasında və
anket verilənlərinin analizində meydana gəlir.

41
Forma skanerlərindən skanirləşmənin yüksək dəqiqliyi

tələb olunmur.
5. Ştrix-kod skanerlər.
Əl skanerlərinin bu növü, ştrix-
kod şəklində kodlaşmış verilənlərin daxil edilməsi üçün
nəzərdə tutulmuşdur. Belə qurğular pərakəndə ticarət
şəbəkələrində geniş tətbiq olunurlar.
Qrafiki planşetlər (dicitayzerlər).
Bu qurğular qrafiki
informasiyaları daxil etmək üçün nəzərdə tutulmuşdur. Qrafiki
planşetlərin fəaliyyətinin bir neçə müxtəlif prinsipləri vardır,
lakin onların hamısının əsasında planşetə nəzərən xüsusi
qələmin yerdəyişməsinin qeydiyyatı durur. Belə qurğular
rəssamlar və illüstratorlar üçün əlverişlidir. Çünki, bu onlara
ənənəvi alətlər (karandaş, pero, fırça) vasitəsilə qazanılmış adi
(adət halını almış) qaydalarla ekran təsvirlərini yaratmağa
imkan verir.