Reja: Yer osti suvlari turlari


Download 14.45 Kb.
Pdf ko'rish
Sana06.05.2023
Hajmi14.45 Kb.
#1435154
Bog'liq
bOOzcV4jPvJzEZuorGO1xNw6HwbckxrdrJwdHoCr



Yer osti suv resurslaridan samarali foydalanish
Reja:
1. Yer osti suvlari turlari
2. Yer osti suvlaridan foydalanish


Odatda yer osti suvlari yer usti suvlarining infiltrasiyasi tufayli
paydo bo’ladi, joylashish chuqurligiga qarab quyidagilarga 
bo’linadi:
3. artezian suvlari va ba'zi qatlamlar orasidagi bosimsiz
suvlar.
1. yer yuzasiga yaqin suvlar
2. sizot suvlari (grunt)


Yer yuzasiga yaqin suvlar - bu suv o’tkazmaydigan alohida qaralgan
ba'zi qatlamlar ustida aeratsiya zonasida yer osti suvlarining vaqtinchalik
yoki mavsumiy to’planishidan hosil bo’ladi. 


Sizot suvlariga esa birinchi suv o’tkazuvchi qatlamdan suv
o’tkazmaydigan qatlamgacha bo’lgan chuqurlikda joylashgan suvlar kiradi. 
Suv o’tkazuvchi qatlam bor qalinlikda suv bilan to’yinmagan bo’ladi ( chunki
SSS dan yuqorida aeratsiya zonasi mavjud), shuning uchun sizot suvlari
erkin suv yuzasiga ega, ya'ni bosimsiz bo’ladi. Ular bevosita atmosfera
yog’inlari hisobiga, ya'ni ularning infiltrasiyasi hisobiga hosil bo’ladi. Shu
boisdan ularning oziqlanish va tarqalish yuzasi bir-biriga teng bo’ladi.


Artezian suvlari deb yer ostining suv o’tkazmaydigan qatlamdan
pastda va suv o’tkazuvchi qatlam tarkibida mavjud bo’lgan
bosimli suvlarga aytiladi. Artezian suvlari yer yuzasiga buloqlar,
jilg’alar ko’rinishida chiqishi mumkin, ular toza, suv sarfi
nisbatan doimiy. Shaxar va qishloqlarni suv bilan ta'minlashda
va suv kamchil joylarda sug’orishda ishlatiladi.


Koriz – yer ostidan o’tkazilgan murakkab suv inshootidir. Bunday
irrigatsiya inshootini qurish nixoyatda og’ir va murakkab bo’lgan.
U
mashaqqatli
qo’l
mexnatidan
tashqari
yer
osti
suvlari
to’planadigan qatlamni yil mavsumlarida bu suvlar satxida ro’y
beradigan o’zgarishlar va koriz chiqariladigan joy relefidagi
nishablikni juda aniq belgilashni talab etgan.
Qadimda yer osti suvlarini yer yuziga chiqarishda
korizlardan foydalanilgan


Qadimda yer osti suvlaridan foydalanishda korizlardan foydalanilgan


Koriz quduqlari yer yuzidan ko’rinishlari




Bugungi kunga kelib yer osti suvlarini
yer yuziga ko’tarishda asosan
quyidagi ЭЦВ turdagi nasoslardan
foydalaniladi


Oddiy egatlab sug’orishdan noto’g’ri foydalanish


Yopiq sug’orish tizimidan sug’orish


O’q ariqlar o’rniga ko’chma egiluvchan quvurlar qo’llab 
sug’organimizda suv oddiy egatlab sug’orish usuliga nisbatat 20-
25% ga suv tejaladi va o’q ariqdan bo’ladigan bug’lanish va 
sizilish yo’qolib suv egatlarga bir xilda oqishi ta’minlanadi.
Sugorishni avtomatlashtirish imkonini beradi va kunning istalgan 
vaqtida sug’orishimiz mumkin bo’ladi.


Egiluvchan quvurlar yordamida sug’orish


G’o’za qator oralarini qora politilien plyonka to’shab sug’orish
texnologiyasi

Download 14.45 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling