Sanoat korxonalari rentabelligi va uni hisoblash yo`llari reja: Savdo korxonalarida rentabellik mazmuni va mohiyati. Rentabellik darajasini tahlili

SANOAT KORXONALARI RENTABELLIGI VA UNI HISOBLASH YO`LLARI
Reja:
1. Savdo korxonalarida rentabellik mazmuni va mohiyati.
2. Rentabellik darajasini tahlili.
1. Savdo korxonalarida rentabellik mazmuni va mohiyati.

Savdo korxonalarining rentabelligi xo‘jalik faoliyatining natijalarini to‘la va har tomonlama tasvirlab beradi. Rentabellik savdo korxonalari ishi samaradorligini ifodalovchi asosiy ko‘rsatkichdir. Rentabellik korxonalar o‘z daromadlari bilan hamma harajatlarni qoplaydilar va savdo korxonasi uchun hamda butun halq xo‘jaligini rivojlantirish manfaati uchun sarflanuvchi qo‘shimcha foyda kasb etadilar.

Iqtisodiy tahlil qilishda rentabellik darajasini bir qancha usulda aniqlash mumkin.
Savdo korxonasining asosiy ko‘rsatkichlaridan biri bo‘lgan foyda korxonaning samaradorligini bildirmaydi, chunki foyda summasi faqat yalpi daromad va muomala harajatlarigagina bog‘liq bo‘lmay, balki tovar aylanish hajmiga ham bog‘liqdir. Shu sababli foydaning mutlaq miqdori bilan bir qatorda uning ko‘rsatkichi, rentabellik darajasi ham aniqlanadi. Rsntabellik savdoda foiz hisobidagi foydaning tovar aylanishiga nisbatan hisoblab chiqiladi.
Savdo korxonalarining xo‘jalik faoliyatiga baho berish uchun yuqorida tilga olingan rentabellikning asosiy ko‘rsatkichi bilan bir qatorda rentabellikning boshqa ko‘rsatkichlaridan ham foydalaniladi. Bu ko‘rsatkich korxonalarda mavjud bo‘lgan asosiy va aylanma mablag‘laridan foydalanish samaradorligini bildiradi. Bu holda rentabellik darajasi foydaiing asosiy va aylanma mablag‘lariga nisbati bilan aniqlanadi.
Agar rentabellikni foiz hisobidagi foydaning muomala harajatlariga nisbati sifatida hisoblab chiqsak, u holda harajatlarning umumiy samaradorligini ifodalovchi ko‘rsatkichiga ega bo‘lamiz.
Rentabellikning erishilgan darajasini to‘g‘ri baholash uchup korxoia, tashkilot va tarmoqyaarning faoliyati natijalarini o‘tgan yillarning natijalari, o‘sha ixtisosdagi boshqa xo‘jaliklar ko‘rsatkichlari bilan hamda nohiya, shahar va jumhuriyat o‘rtacha ko‘rsatkichlari bilan solishtirilib ko‘rildi. Savdo korxonasi bo‘yicha xo‘jalik rentabelligini ko‘rib chiqamiz.
2. Rentabellik darajasini tahlili.