Sharof rashidov nomidagi samdu geografiya va ekologiya fakulteti geografiya yo’nalishining 202-guruh talabasi davirova asalning geografiya tarixi va metodlogiyasidan tayyorlagan taqdimoti

SHAROF RASHIDOV NOMIDAGI SAMDU GEOGRAFIYA VA EKOLOGIYA FAKULTETI GEOGRAFIYA YO’NALISHINING 202-GURUH TALABASI DAVIROVA ASALNING GEOGRAFIYA TARIXI VA METODLOGIYASIDAN TAYYORLAGAN TAQDIMOTI

Bajardi : Davirova Asal

Tekshirdi : Eshmamatov . E

Mavzu : Sharq olimlarining geografik me’roslari

Reja :

• IX-XII asrlarda geografik bilimlarning rivojlanishi
• Al-Xorazmiyning geografiyaga qo’shgan hissasi
• Beruniyning geografiyaga doir asarlari
• Xulosa
• Foydalanilgan adabiyotlar

IX-XII asrlarda geografik bilimlarning rivojlanishi

O`rta Osiyo geografiyasi tarixida o`ziga xos muhim va yorqin 

davrlardan biridir. O`rta Osiyo tabiati haqidagi IX-XII asrlardagi tasavvurlarning ikki muhim 

manbai bor. Birinchisi O`rtа Osiyolik olimlarning ilmiy asoslari bo`lsr, ikkinchisi chet el 

geogriflari va sayyohlarining ilmiy ma`lumotlaridir. Bu davrga oid geografik bilimlar Xorazmiy, 

Farg'oniy, Jayxoniy, Abu Zayd Balxiy, Beruniy, Qoshg'ariy Zamaxshariy va Chag'miniy 

asarlarida o`z aksini topgan. Xorazmiyning eng yirik kartografik asari "Surat al-az" ("Erning 

tasviri") bo`lib, 1878 yil qohiradan topilgan. IX-XII asr geografiyasiga oid maxsus asar yaratgan 

O`rta osiyolik olimlardan biri At-Termiziydir. Uning "Salnoma va ro`znoma" asarida qadimiy 

turkiy kalendar'-muchal yili tahlili qilingan, dehqonchilik ishlari, ob-havo va tabiiy ofatlar 

berilgan. 

O`rta Osiyo geografiyasiga oid nodir manbalardan yana biri XI asrning turkshunos olimi 

O`rta Osiyo geografiyasiga oid nodir manbalardan yana biri XI asrning turkshunos olimi 

Mahmud Qoshg'ariyning "Devoni lug'oti turk" asaridir. Uning bu asarida butun dunyo xaritasi 

berilgan. Hamda juda ko`plab geografik hududlarga nomlar berilgan. O`rta Osiyo va unga tutash 

erlardagi qabilalar geografiyasi aks ettirilgan, geografik terminlar to`plapib ular izohlangan.