19-19 guruh talabasi Talaba:Kozimjonova A. Sirka kislotaning xossalari: - CH3COOH — o'tkir hidli, rangsiz, nordon, bir asosli karbon kislota. Suvsiz (aniqrog'i 98— 99% li) Sirka kislota muzga o'xshaganligi uchun "muz" kislota deb qam ataladi. Suyuqlanish temperaturasi 16,75%, qaynash temperaturasi 118,1°, zichligi 1055 kg/m³ (15°da). Suv, spirt, efir va benzolda yaxshi eriydi, uglerod sulfidna erimaydi. Sirka kislotalari terini va metallarni ko’chirishi mumkin. Shu bilan birga, suvni o’ziga tortadigan biologik kislota bo’lgan sirka kislotasini kerakli nisbatda suv bilan aralashtirish mumkin.
Mavzuning dolzarbligi: - Sirka kislota ko’plab soxalarda keng ko’lamda foydalanilganligi tufayli uni ishlab chiqarishni yo’lga qo’yish muhim hisoblanadi.
- Sirka kislota turli sohalarda, mas, atsetilsellyuloza, plastmassa, sirka angidrid, organik erituvchilar, insektitsidlar, farmatsevtik preparatlar (aspirin, fenatsetin), atseton, sintetik boʻyagichlar ichida va gazlamalarni boʻyashda ishlatiladi. Sirkali kislota etilen bilan kislorod ishtirokida reaksiyaga kirishib, reallashtiruvchi katalizator sifatida paladyumdan foydalanib, vinil asetat monomerini hosil qiladi. Vinil asetat polimerizatsiyalanadi va polivinilatsetatga aylanadi, u bo'yoq va yopishtiruvchi materialning tarkibiy qismi sifatida ishlatiladi. Suyultirilgan sirka kislotasi antiseptik sifatida ishlatiladi, mahalliy ravishda qo'llaniladi, streptokokklar, stafilokokklar va psevdomonalar kabi bakteriyalarga qarshi hujum qilish qobiliyatiga ega. Ushbu harakat tufayli u teri infektsiyalarini davolashda ishlatiladi. Sirka uzoq vaqt davomida ziravor va xushbo'y moddalar sifatida ishlatilgan, shuning uchun bu sirka kislotasini eng yaxshi tanilgan dastur hisoblanadi.
Sirka kislotaning olinishi: - Ba'zi bakteriyalar sirka kislotasini ishlab chiqarish uchun oraliq mahsulotlarni talab qilmasdan, to'g'ridan-to'g'ri shakarlarga ta'sir qilish orqali sirka kislotasini ishlab chiqarish qobiliyatiga asoslanadi.
C6H12Yoki6 => 3CH3COOH 2.Metanol uglerod oksidi bilan reaksiyaga kirishib, katalizatorlar ishtirokida sirka kislotasini hosil qilishi mumkin: 2.Metanol uglerod oksidi bilan reaksiyaga kirishib, katalizatorlar ishtirokida sirka kislotasini hosil qilishi mumkin: CH3OH + CO => CH3COOH - Asetaldegid oksidlanishi juda yuqori rentabellikga ega bo'lishi mumkin, bu esa mos katalizatorlar yordamida 95% ga etishi mumkin. Reaktsiyaning yon mahsulotlari sirka kislotadan distillash bilan ajratiladi.
- Metanolni karbonilatsiyalash usulidan so'ng, asetaldegidning oksidlanishi sirka kislotasining sanoat ishlab chiqarish foizidagi ikkinchi shakli hisoblanadi.
n-Butanni suyuq fazada oksidlash bilan sirka kislota olish n-butanni suyuq fazada oksidlash bilan sirka kislota olish texnologik sxemasi: 1,1a-aralashtirgichlar; 2,2a-isitgichlar; 3,3a-sovutgichlar; 4-namokopli sovutgich; 5-oksidlash reaktori; 6,7-absorberlar; 8-bugʼlatish kolonnasi; 9a-bugʼ-suyuqlik separatori; 10-drossel ventil. E’tiboringiz uchun rahmat!
Do'stlaringiz bilan baham: |
