Standartlash tizimi

---

9-MAVZU. XALQARО ELEKTRОTEXNIKA KAMITETI. STANDARTLASH 
BO’YICHA BОSHQA XALQARО TASHKILОTLAR. XОRIJIY MAMLAKATLARNING 
STANDARTLASH TIZIMI 
Mag’ruza mavzusining rejasi: 
1. Xalqarо elektrоtexnika kamiteti elektrоtexnika sоxasida 
xamkоrlik. 
2. Xalqarо elektrоtexnika kamiteti nizоmi maqsadi vazifalari. 
3. Janubiy Оsiyo mamlakatlarini standart xalqarо assasatsiyasi. Standartlarni
muvоfiqlashtirish. 
 
Mavzuga oid tayanch so’z va ibоralar 
Metrоlоgik qоidalar, davlat nazоrati, bоshqaruv idоralari, kоntsern, pudratchi, shirkat, 
aktsiоner, qo’shma kоrxоna, mulk shakli, standart lоyihasi, sho’g’ba, buyurtmachi-tashkilоt, 
kengash qarоri, bayonnоma, kasaba uyushma, havоla, badiy-texnikaviy kengash, standartni 
ishlab chiqish bоsqichlari, MEK, ISO, MOZM, Sifat bo’yicha yevropa tashkiloti, Sinov 
laboratoriyalarining tasdiqlash bo’yicha konferesiyasi, Standartlashtirish bo’yicha Skandinaviya 
davlatlari o’rtasidagi tashkilot, Janubiy Osiyo mamlakatlarining xalqaro assotsiatsiyasi.
 
MEKning Oliy rahbar idorasi MEK kengashidir, u yerda mamlakatlarning xamma milliy 
qo’mitalari taqdim etilgan.Unda eng yuqori lavozim prezident bo’lib, u xar 3 yil muddatda 
saylanadi. Bundan tashqari vitse-prezident, xazinachi, bosh sekretar lavozimlari xam bor. MEK 
xar yili bir marta uz kengashiga yigiladi va uz faoliyati doirasidagi masalalarni xal kiladi. 
1972 yilga qadar MEK va ISO lar tomonidan yaratilayotgan xujjatlar tavsiya sifatida faoliyat 
ko’rsatar edi. 1972 yilga esa MEK,ISO larning tavsiyalari xalqaro standartlarga
aylantirilishi xaqida qaror qabul qilindi. 
 
Metrologiya sohasida qonunlashtiruvchi Xalqaro tashkilot (MOZM) 
Xalqaro miqyosda metrologiya soxasida qonunlashtiruvchi xalqaro tashkilot xam 
mavjuddir.Uni kiskartirilgan xolda MOZM(Mejdunarodnaya organizatsiya zakonadatelnoy 
metrologii) deb ataladi.Bu tashkilotning asosiy maqsadi - davlat metrologik xizmatlarni va boshqa 
milliy muassasalarning faoliyatlarini xalqaro miqyosda muvofiqlashtirishdir. 
MOZM faoliyatining asosiy yo’nalishlari quyidagilardan iborat:
-MOZM ga a’zo bo’lgan mamlakatlar uchun o’lchash vositalarining uslubiy me’yoriy 
metrologik tavsiflarining birliligini belgilash; 
 qiyoslash uskunalarini, solishtirish usullarini, etalonlari tekshirish va attestatlashini, 
nayunavi va ishchi o’lchash asboblarini uyg’unlashtirish; 
 xalqaro ko’lamda birxillashtirilgan o’lchash birliklarini mamlakatlarda qo’llanishini 
ta’yinlash; 
 Metrologik xizmatlarning eng qulay shakillarini ishlab chiqarish va ularni joriy etish 
bo’yicha davlvt ko’rsatkichlarining birliligini ta’yinlash; 
 rivojlanyotgan mamlakatlarda yetrologik ta’yin etish va ularni zarur texnik vositalari bilan 
tayinlashda mily-texnikavi yordaylashish; 
 etrologik soxasida turli darajalarda kadrlar va yorlashning yagona qonun-qoidalarini 
belgilash. 
MOZMning Oliy rahbar idorasi qonun chiqaruvchi Xalqaro konferensiyasi xisoblanib, u 
har to’rt yilda bir necha marta chiqarildi. Konferesiya tashkilotning maqsad va vazifalarini 
belgilaydi, ishchi idoralarining ma’vzularini tasdiqlaydi,byudjkt masalalarini muxokama qiladi. 
MOZMning rasmiy tili - fransuz tilidir.